1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 134

102

P. H, ESSER

een succesvol leven: Het contact met de ander werd gemakkelijk gevonden, het huwelijk was geslaagd, er waren aardige oppassende kinderen, het werk gaf, wat men ervan verwachtte. Nu komt de eenzaamheid. Men hoort de stilte. Er is niets overgebleven dan het naakte-zijn. To be or not to be. That's the question. En angst komt op, angst voor de vernietiging, angst voor de dood. Er is bijzonder veel reden om angstig te zijn nu het leven van alle kanten bedreigd wordt. Te dikwijls wordt iedere onrustige bejaarde delirant genoemd. Onrust, die in angst wortelt, wordt vergeten of over het hoofd gezien. Angst is de natuurlijke reactie op gevaar. Gezonde mensen denken teveel aan gevaren ,die van buiten af op hen toekomen. Er zijn ook innerlijke gevaren. En misschien zijn deze het wel, die hen het meest bedreigen. We spreken er niet over; ze worden genegeerd. Als een goed pensioen, de levensverzekering en de lijfrente verzorgd zijn, heeft men geen financiële zorgen en kan men een otium cum dignitate tegemoet zien. Toen ik onlangs een reclame-bureau raadpleegde om een actie te beginnen voor het verzamelen van gelden ten behoeve van tehuizen voor geestelijk zieke bejaarden, kreeg ik het eerlijke antwoord, dat deze niet te voeren viel. De mens wil wel oud worden, maar niet oud-zijn. Hij begrijpt dat hij lichamelijk meer verzorging kan nodig hebben en wil wel geld geven voor tehuizen voor bejaarden, maar als hij nog aan ziekte denkt, denkt hij niet aan zielsziekten. Krankzinnigheid komt in zijn familie niet voor. Daarvoor moet je bij de buren zijn, maar niet bij hem. De psychiatrie van de ouderdom De psychiatrie van de ouderdom begint bij een grensgebied van labiliteiten en evenwichtsverstoringen, die nu eens een meer lichamelijk dan weer een meer geestelijk karakter dragen. Elders 9) heb ik erop gewezen, dat de slechtere integratie gemakkelijk oude, lang toegedekte, problemen loswoelt. Vroegere psychische structuren worden opnieuw zichtbaar. Soms is er zelfs een duidelijke regressie merkbaar naar vorige persoonlijkheidsniveaus. Men ziet mannen, die steeds een goed aangepast leven hebben geleid, plotseling op drift raken in een laatste drang naar erotisch avontuur, terwijl vrouwen niet zelden erotische betrekkingsideeën ontwikkelen. Het stelling nemende systeem verliest aan kracht. Meermalen vinden we aan het begin van het senium een in de lengte gerekt neurasthenisch voorstadium. Klachten over snellere ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen