1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 302

218

H. BERKHOF

„vervult de aarde en onderwerpt haar, heerst over de vissen der zee en over het gevogelte des hemels en over al het gedierte dat op de aarde kruipt" (1 : 28). Het is een lijn die ook verder in de bijbel zichtbaar wordt, vooral in Psalm 8 en in de belofte dat wij met Christus als koningen zullen heersen over de kosmos. Ook dit aspect heeft de christelijke gemeente eeuwenlang niet begrepen. Zij is op dit punt heidens blijven denken, d.w.z. zij ging er van uit dat de macht die de natuur op ons uitoefent, een andere naam is voor de macht van God. Ze zag God handelen in de overstromingen en in de blikseminslag. Ze zag God niét in de dijken en in de bliksemafleiders. Het O.T. maakt een radicale wending: God staat niet achter de natuur tegenover de mens, maar achter de mens tegenover de natuur. Die revolutie heeft ons van nature heidens-denkende hart eeuwenlang niet mee kunnen maken. Natuurlijk kan ik op uitzonderingen wijzen, maar de radicale doorvoering van deze opdracht is toch pas heel laat en grotendeels door niet-christenen geschied. Dat neemt niet weg, dat de enorme emancipatie van de mens, wèg uit de slavernij der natuur, de vervulling is van een bijbelse opdracht en dat de christelijke gemeente geroepen is, niét om hier met een zuur gezicht afzijdig te blijven, maar om dit gebeuren vanuit de Schrift te herkennen, en dan ook: om het vanuit de Schrift in zijn juiste verband te stellen en te herirmeren aan zijn doel: de dienst jegens God en de naaste. Intussen, ook als we dit alles beamen, behouden velen toch hun reserve's. Zij vrezen immers in het b-denken het mechanistische, waarbij al het hogere tot het lagere wordt herleid, heel de wereld begrijpbaar en voorspelbaar wordt en er geen ruimte blijft voor mysterie en wonder. Zo zag het er inderdaad in de 19e eeuw uit. En vandaaruit gezien is de afkeer bij onze ouders en grootouders begrijpelijk. Maar als vijfde punt moet gesteld: dat de tvetmutigheid tegenwoordig niet deterministisch, maar statistisch wordt verstaan. Ook in de wereld van het atoom heerst een zekere vrijheid. Maar zoals een verzekeringsmaatschappij naarmate het aantal verzekerden groter is, met te groter nauwkeurigheid het percentage ziekten, ongelukken en sterfgevallen statistisch kan voorspellen, zó is ook de resultante van het vrije gedrag van atomen voorspelbaar. De vastheid der natuurwetmatigheid wordt daar niet minder om. Maar de belijdenis dat wat wij wetten noemen, de uitdrukking is van de wü waarmee God van ogenblik tot ogenblik deze wereld in haar baan houdt, krijgt door deze statistische conceptie nieuw relief. En de tegenstelling

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen