1967 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 21

FREUD ALS JOOD

5

of opposition and hostility". Deze eigenschap was volgens Jones vooral bij Freud uitermate sterk ontwikkeld. Wat bedoelde Freud met zijn uitspraak dat het geen toeval geweest is, dat de eerste advocaat der psychoanalfse een jood geweest is? En wat bedoelde hij in zijn voorwoord van „Totem und Tabu" met „die Hauptsache", die misschien later voor wetenschappelijk inzicht toegankelijk zou worden? Alleen de invloed van de gecompliceerdheid van de positie der joden in een niet-joodse omgeving? Een positie, die niet alleen tragisch was, en vaak zulke ruïneuze gevolgen had, maar waaruit ook krachtige stimulansen voortkwamen om in onafhankelijkheid en vrijheid van conventies de mens minder illusionair vervalst te bestuderen. Of betekende het jood-zijn voor Freud meer? Hoewel Freud als overtuigd atheïst het oude geloof niet aanhing — hij vertelde Jones nooit in een bovennatuurlijke wereld geloofd te hebben, was hij wel levenslang gebiologeerd door de religie; hij beschouwde de godsdienstige gebruiken en rituelen als verouderde instellingen; voor de ethische zijde der religie had hij grote waardering — toch is nog steeds de vraag niet beantwoord of Freud als jood, uit specifiek joodse bronnen, niet alleen eeuwenoude wijsheid putte, maar vooral of vanuit de specifieke joodse bronnen zijn wijze van denken en zelfs zijn therapeutische methodiek mede bepaald werd. Rapaport (in „Die Struktur der psychoanalytischen Theorie") zegt hierover, nadat hij analogieën met het Talmudische denken aan de orde stelt: „Das Ausmasz der unmittelbaren Vertrautheit Freuds mit der jüdischen Tradition und ihre Auswirkung auf sein Denken sind bisher aber noch nicht belegt". Jones meent dat er geen analogie bestaat tussen het Talmudische en het Freudse denken (Dl II, p. 444); „Some have suggested a connection between Freud's close attention to verbal detail, the striking patience with which he would unravel the meaning of phrases and utterances, with the Talmudic gift of wrenching the uttermost meaning from single passages in Holy Script, one which however, can be paralleled by many a mediaeval theologian or Scottish Presbyterian. This was Freud's own opinion, expressed perhaps half jocularly, but I am myself not very impressed by the analogy, since it does not seem to me very closely with Freud's type of mind". Een merkwaardig boek over de invloed van de joodse traditie op het werk van Freud is: „Freud and the Jewish mystical tradition" van David Bakan. Bakan gaat uitvoerig in op de volgende hypothese: „The hypothesis of this essay is that a

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen