1967 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 194

152

J. A. DE WILDE

De gang van zaken in de natuurwetenschappen verder vervolgend, blijkt ons dat er een steeds scherper onderscheid is gaan ontstaan tussen de fysica, chemie, astronomie, enz. enerzijds welke zich bezig houden met de zgn. dode natuur en de biologie anderzijds die zich richt op de zgn. levende natuur. Terwijl de eerste groep van wetenschappen zich tenslotte liet groeperen rondom de korte, kernachtige wiskundige formule E = m X c2 (energie is gelijk massa maal kwadraat van de lichtsnelheid), bleken de biologische wetenschappen met een verschijnsel van doen te hebben, dat zich tot nu toe niet in een wiskundige formule liet vangen, namelijk het leven. Ook achter dit leven werd een kracht gezocht, de levenskracht, welke zich echter tot heden niet als een equivalent van energie in de fysica heeft laten duiden. In de biologie is rondom dit onherleidbare verschijnsel van het leven een eigen terminologie ontstaan, waarin begrippen als orgaan, prikkel, reactie, functie, gedrag, instinct, om er slechts enkele elementaire te noemen, een belangrijke rol spelen. Ook aan de mens worden de biologische verschijnselen bestudeerd in de anatomie en fysiologie. Het ligt voor de hand dat ook naar de biologische wetenschap gegrepen werd om problemen van de ziel te verhelderen. Zo ontstaat naast een tamelijk beperkt fysisch beeld een veel gedifferentieerder biologisch beeld van de psyche. Het is ondoenlijk, om in kort bestek aan te duiden welk een enorme hoeveelheid inzichten en begrippen in de psychiatrie ontleend is aan dit biologisch beeld der ziel. Met name aan de zintuigfysiologie, de fysiologie van hersenen, ruggemerg en zenuwen en de fysiologie der spieren danken talloze psychologische en psychiatrische begrippen en voorstellingen hun ontstaan, lopende van begrippen als psychische reflex bij Bechterew en Pavlow tot voorstellingen als die van de gelaagdheid der ziel toe. Op dat gelaagdheidsbeeld van de ziel wil ik even kort nader ingaan. Het begrip „structuur der ziel" dat er een ruimtelijke voorstelling aan geeft, is al van oudere datum. Zo ook de notie van een hoger en een lager deel der ziel, die al op Plato teruggaat, maar bijv. in het ziel-model van Freud met Ueber-Ich en onderbewustzijn een belangrijke plaats inneemt. Omstreeks 1925 ontstaan er evenwel gelaagdheidsmodellen, die op neurofysiologische ervaringen omtrent hogere en lagere centra in het zenuwstelsel geïnspireerd zijn. Bimbaum ontwikkelt een beeld van de gelaagde opbouw van de ziel, dat hij aan de hiërarchische opbouw van ruggemerg, hersenstam en hersenschors verbindt. De ontwikke-

o | f

I . I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen