1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 251

C. J. DIPPEL

203

geleid tot een hele serie „technische wetenschappen", die in methode en status de evenknie zijn van de oorspronkelijke zuivere natuurwetenschap. Deze is hierdoor weer sterk beïnvloed en een enorme versnelling en verdieping van het onderzoek is mogelijk geworden, dank zij ook een hoogontwikkelde apparatuur om steeds nauwkeuriger en sneller te kunnen waarnemen, meten en registreren. Dit alles is het „brongebied" van de natuurwetenschappelijk geleide techniek en van hieruit verbreidt zich thans een steeds breder „stroomgebied' van techniek, in bedwang gehouden door de „bedijking" die door de cultuurdeelnemers in stand wordt gehouden. Hoe lang zullen de dijken het uithouden? 3) Men realisere zich deze versnelling in het onderzoek goed. Ik ben nog bij petroleumlicht geboren, d.w.z. in iets meer dan 60 jaren heeft de moderne ontwikkeling zich voltrokken van paardetram tot maanreis. Dit involveert kennelijk een enorme versnelling van de geschiedenis van de ctdtmir. Electronica en computer superponeren op deze versnelling nog een veel grotere versnelling. We krijgen de kans niet meer om door schade en schande wijs te worden en we redden ons in de verwachting dat dit ook niet meer nodig zal zijn omdat de computer wel zal zeggen wat we moeten doen. Het zou dus kunnen zijn, dat dit het einde betekent van de creatieve arbeid, het begin van de machinale creativiteit, het einde van de cultmir als kunst van samenleven. Deze versnelling van de geschiedenis via de versnelling van de technische ontwikkeling stelt dus het levensgrote probleem: zullen wij meester zijn of worden van de techniek of wordt ons leven door de technische apparatuur geprogrammeerd? Dreigt de cultuur volstrekt te vertechniseren? D.w.z. als de arbeid achter deze versnelling creatief zou zijn, is dit dan werkelijk creatief of destructief? Dit is zeker - dank zij de technische wetenschap kunnen we nu weten, dat een zich snel ontwikkelend systeem met incohaerente veranderingen uitsluitend onder beheersing kan worden gehouden met behulp van regelmechanismen, die sneller reageren dan de veranderingen optreden, die men onder de duim wil houden. M.i. geldt dit ook voor een cultuur. Filosofische en ethische bezinning, democratische controle zijn zonder twijfel langzaam werkende regelmechanismen. Wie kan echter zonder deze middelen tegenover dit staictureel geweld de functie van dijkmeester vervullen, met kennis van brongebied (aanvoer), stroomgebied (keuze) en het bedijkte en te beschermen vaste land (het creatieve samenleven)?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen