1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 87

H. J. HEERING

63

God niet zou bestaan. Hij verdedigt daarmee o.m. het volkerenrecht en de voorrang van de vrede boven de oorlog. Zo zal later Rousseau op dezelfde optimistische wijze de menselijke goedheid natuurlijk noemen en de natuur goed. Weer een eeuw later verkondigt Nietzsche wel een andere opvatting van de menselijke natuur! Maar èn de amerikaanse Declaration of Independence èn de Declaration des Droits de rHomme et des Citoyens èn de UNO-verklaring der Mensenrechten (1948) beroepen zich op deze goede natuur van de mens. Rome had trouwens niet anders gedaan, getuige nog de encycliek Pacem in Terris van Johannes XXIII. De katholieke theologie, maar de liberale filosofie niet minder, hebben dan ook altijd grote moeite gehad om zicht te krijgen op maatschappelijke stucturen en instituties en de sociale dimensies van het kwaad. Dat is het menselijk tegoed en het maatschappelijke tekort van de katholieke en liberale maatschappijleer. De ethici waren dan ook allemaal niet voorbereid om met deze structuren en instituties te werken. De moraal was op het persoonlijke vlak uitgewerkt genoeg, terwijl de sociale moraal ondanks vele pogingen niet goed van de grond kwam. 6 Met een beroep op de natuur zijn telkenmale technische en maatschappelijke onderzoekingen en maatregelen belemmerd, zo niet geblokkeerd, terwijl het toch duidelijk is, dat men in naam van die „natuur" een bepaalde opvatting van menselijke natimr voorstond (agressie gold bijv. als even onnatuurlijk als homofilie). Mens-zijn is altijd ontginning van de natuur, dus cultuur. Reeds de eerste hoofdstukken van de bijbel zeggen, dat de mens de natuur zal onderwerpen en de tuin zal bewaren en bewerken. Zouden wij de term natuurrecht moeten vervangen door cidtiairrecht? Akkoord, mits wij bchoude de notie van het eigen recht van het leven met al zijn regels; een leven, dat niet alleen maar gemanipuleerd, vervormd of getiranniseerd mag worden, doch gerespecteerd en in dat respect be-arbeid. Niet voor niets staan in Genesis 2 de termen bewaren en bewerken in hun onderlinge spanning tezamen. 7 Het wetenschaps-ethos dient in dezelfde spanning te staan. Tevoren is vaak moeilijk uit te maken of een bepaald onderzoek, een bepaald procédé het leven alleen maar zal schenden of uiteindelijk toch zal kunnen dienen. De meeste medicijnen zijn gedoceerde vergiften — de meeste vergiften kunnen in bepaalde gevallen en doseringen als medicijn dienen. Een uitgewerkte wetenschapsmoraal als

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen