1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 167

K. F. GUNNING

119

Deze beide complicaties, traagheidsfactor en klassevorming, komen het meest treffend tot uitdrukking in de beschrijvingen van de zgn. beschavingen, de meest energieke samenlevingen uit de geschiedenis, die. „In elk geval" (elk van deze beschavingen) „werden de mogelijkheden tot sexuele omgang beperkt tot een minimum door het aanvaarden van de absolute monogamie; in elk geval leverde de daaruit voortvloeiende gedwongen zelfbeheersing een grote mate van sociale energie. De groep binnen de samenleving die de meeste zelfbeheersing accepteerde, beschikte over de grootste mate van energie en beheerste de samenleving. Werd deze absolute monogamie slechts gedurende korte tijd gehandhaafd, dan was de energie alleen expansief" (d.w.z. zich uitend in veroveringen en kolonisaties), „maar werd deze strenge traditie enige generaties lang overgeërfd dan werd de energie produktief" (d.w.z. zich uitend in wetenschappelijke, artistieke en geestelijke bloei). „Zodra de instelling van de gewijzigde monogamie, dat is huwelijk en echtscheiding met wederzijdse toestemming, deel werd van de geërfde traditie van een geheel nieuwe generatie, verminderde de energie, hetzij van de gehele samenleving hetzij van een groep binnen de samenleving, en verdween tenslotte" (28). Overzien wij de gehele geschiedenis van de mensheid (het „culturele proces") dan is er niets, volgens Unwin, dat wijst op een gestadige vooruitgang zoals bij het „biologische proces" (de geschiedenis van het leven op aarde). Wij zien geen constante groei van „primitief' tot 20ste-eeuwse ,,beschaving", maar naast elkaar vele opgaande en dalende lijnen. Voortdurend hebben verschillende samenlevingen op verschillende tijden verschillende plaatsen ingenomen op de culturele schaal. De factor die steeds weer, zonder uitzondering, deze ongelijkmatige ontwikkeling begeleidt in gelijke frequentie, duur en intensiteit, zij het met een interval van drie generaties daaraan voorafgaand, is de mate van sexuele discipline. Kan men spreken van oorzakelijk verband? Unwin meent van wel. Na zorgvuldige overweging van de feiten concludeert hij: „Ik stel derhalve dat sexuele beperking als de oorzaak moet worden beschouwd van de culturele vooruitgang". In onze psychologische studie komen wij hierop terug. V. 1. c. Nog één ding. Het valt op dat in de geschiedenis sexuele zelfbeheersing op grote schaal alleen bereikt is door sterke sociale dwang, en vaak gepaard ging met het verbod van openlijke discussie en met het optreden van neurosen. Unwin wijst er op dat in een

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen