1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 237

M. KUILMAN

181

pen herleid tot een erfelijk bepaald gegeven en daarmee sloten ze zich tenslotte toch weer aan bij de traditionele constitutieleer. De statische preformatieheorie bleef aldus in feite gehandhaafd. Anderen lieten het vraagstuk van de etiologie in het midden. In het gunstigste geval conformeerden ze zich met de aanhangers van nosologisch neutrale hypothesen; toch heeft dit laatste standpunt er toe bijgedragen dat er meer ruimte kwam voor een dynamisch-genetische interpretatie van de etiologie der endogene psychosen. Anders gezegd: de mogelijkheid werd opengelaten dat de endogene beelden in hun ontstaanswijze en verschijningsvorm verankerd zijn in de individuele wordingsgeschiedenis en de prepsychotische situatie. Zo was in beginsel een zekere toenadering mogelijk geworden tussen de opvattingen van de daseinsanalytici en de psychoanalytische benaderingswijze. Een vergelijking tussen de modernere beschouwingen van de zojuist genoemde richtingen leert ons dan ook dat er thans vaak nog slechts sprake is van terminologische geschilpunten.We zullen verderop nog iets zeggen over de klimaatsveranderingen die een dergelijke evolutie mogelijk hebben gemaakt. De situatie vóór de tweede wereldoorlog is gekenmerkt door een grote bloei van uiteenlopende theorieën over het wezen en de pathogenese van de endogene psychosen. Niet één ervan kon echter duurzaam standhouden, om de simpele reden dat toetsing onmogelijk was zolang men bleef vasthouden aan het centrale referentiepunt van een exclusieve erfelijke etiologie. Dank zij het ontbreken van een valide toetsingscriterium kwam niemand ooit verder dan het stadium van de hypothetische verkenning. Nosologici, antinosologici en neonosologici hebben elkaar dan ook zonder veel vrucht bestreden; de theorieën en hulpconstructies vermeerderen zonder dat men veel verder kwam. Pogingen om psychogenetische inzichten aan bod te laten komen hadden vooral op het Westeuropese continent weinig kans van slagen. Het verzet daartegen werd vooral geïnspireerd door het materialistische ziektebegrip en het Cartesiaanse dualisme: endogene psychosen werden op grond daarvan opgevat als hersenorganische ziekten. In overeenstemming daarmee is de psychopathologische benadering van JASPERS, die de endogene psychosen (psycho)genetisch „unverstandlich" noemde en aldus distancieerde hij zich nadrukkelijk van de psychoanalytische zienswijze. Hij had overigens ook weinig waarderende woorden over voor de ,,Daseinsanalyse" of de fenomenologische anthropologic. Ietwat laatdunkend bestempelt

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen