Vijfenzeventig jaar Vrije Universiteit - pagina 117

vergadering aanvaardde met op vier na algemene stemmen de motie

der commissie. Kort daarop namen ook de directeur W. Hovy, die lid

van de enquête-commissie was geweest, maar haar conclusie niet

had getekend, en de curator Mr A. W. van Beeck Calkoen hun

ontslag.

Nu na zestig jaar deze zaak beslist een stuk geschiedenis geworden

is, dat geen hartstochten meer opwekt, kunnen we ons toch niet aan een

beoordeling onttrekken.

Voorop zij dan nogmaals herhaald, dat de enquête-commissie het

onderzoek op waardige wijze heeft geleid en dat haar conclusie: de

Gereformeerde beginselen komen bij het onderwijs van Prof. Lohman

niet tot hun recht — in de situatie van toen juist was. Al was Lohman

lid ener Gereformeerde kerk, men kan toch niet zeggen dat zijn opvat-

tingen zuiver Gereformeerd waren. En hij was dan toch hoogleraar

niet slechts aan een Christelijke, maar aan een Gereformeerde universi-

teit. Lohman zelf heeft de divergentie tussen wat hij Gereformeerd

noemde en wat men er in het algemeen onder verstond goed geweten,

getuige zijn uitlating, dat hij wel lid van een Gereformeerde kerk

was . . . Ja, maar ouderling hebben zij Tnij ook nooit gemaakt.

Dat zou voor een individualist, als Lohman was, ook moeilijk denk-

baar zijn geweest, waar hij de kerk tot bijzaak verklaarde en de Calvi-

nistische praedestinatieleer als het verfoeilijke decretum horribile be-

stempelde. Men versta ons wel en vreze geen Gereformeerde eigenge-

reidheid: wij twijfelen aan het Christen-zijn van Lohman allerminst,

evenmin als de enquête-commissie het deed. Het gaat hier uitsluitend

om zijn Gereformeerd-zijn. En naar die norm beoordeeld is het ontslag

van Lohman, hoe pijnlijk ook, geenszins onrechtvaardig te noemen.

Dat neemt niet weg, dat er aan dit ontslag zeer onaangename kanten

zijn geweest en dat Lohman zich terecht gegriefd heeft gevoeld. Daar

is allereerst het onaangename feit, dat men zich niet onttrekken kan aan

de indruk, dat de grote organisator Kuyper zijn ambtgenoot heeft weg-

georganiseerd. De aanklacht der vijf en dertig was — nogmaals: die

aanklacht was terecht! — toch eigenlijk een doorgestoken kaart. Achter

dit alles zaten Kuyper en Rutgers. Na de heftige stembus-actie van

1894 was het in Maart 1895 plotseling urgent de term Gereformeerde

beginselen strak te omschrijven, terwijl men sinds de oprichting der

V.U. het zonder die nadere omschrijving had kunnen doen. Als Lohman

de stellingen, over die Gereformeerde beginselen handelend, niet aan-

vaardt, volgt de aanklacht der vijf en dertig, die echter door Kuyper

was uitgelokt. Rutgers en Kuyper hebben in een verklaring van 5 No-

113

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen