De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 367

De kernfysica, het onderzoeksterrein van Sizoo, stond in die tijd in

het centrum van de belangstelling. In de koude oorlog tussen

Amerika en Rusland werden de krachten gemeten door een toene-

mende bewapening met kernbommen. Het bedreigen met weder-

zijdse verwoesting bepaalde het karakter van die periode.

Maar ook bij de wederopbouw werd de kernenergie van belang

geacht. De Christelijke Vereniging van Natuur- en Geneeskundigen

in Nederland belegde daarom in 1947 samen met de Calvinistische

Juristen-vereniging een congres over de atoomenergie onder leiding

van P.S. Gerbrandy en G.J. Sizoo. De laatstgenoemde gaf de toon

van het congres aan toen hij zei: 'Sinds Einstein de equivalentie van

massa en arbeidsvermogen doorzag, heeft de wereld reikhalzend

uitgezien naar de beheersing van de energie die in de natuur is

geconcentreerd. Maar de ontsluiting der kernenergie bracht

ontsteltenis in plaats van triomph.'

Op de conferentie spraken een mihtair, dr. D.J. Lock, privaat

docente mevrouw Gezina H.J. van der Molen, dr. C.C. Jonker en

dr. R. Schippers. De laatste drie zouden enkele jaren later hoogle-

raar aan de VU worden. Mevrouw Van der Molen oordeelde dat

de atoombom het oorlogsrecht zelf in zijn diepste wezen aantastte.

De staten moesten volgens haar, ten dienste van een internationale

rechtsorde, een deel van hun soevereiniteit prijsgeven. Schippers,

die over het ethisch aspect sprak, noemde het gebruik van de bom

op Hiroshima en Nagasaki wel 'morally indefensible', maar hij bleef

het gebruik ervan in een rechtvaardige oorlog verdedigen. De

zevende conclusie van de conferentie legde deze zenuw van het

vraagstuk bloot: 'Uitsluitend in dienst van het recht en ter

handhaving of het herstel der internationale rechtsorde kan

toepassing van het atoomwapen geoorloofd zijn, doch zelfs dan

slechts als uiterste strijdmiddel of repressaille-maatregel.'

Was het atoomwapen, in feite het gebruik van het gehele

arsenaal, als 'represaille-maatregel' aanvaardbaar? Hoe modern

Schippers ook was, van hem was dat merkwaardige woord:

'represaille-maatregel'. Dat woord hield een gevaarlijke politiek

voor de toekomst van de gehele mensheid in en de moreel laakbare

bedreiging met volkerenmoord. Dat betekende: leven met de

dialectiek van het kwaad.

Deze atoom-conferentie ging niet in op het stralingsgevaar. In

1938 was daarover wel reeds een proefschrift aan de VU verdedigd.

C.P. Koene promoveerde toen op het onderwerp: Radioactiviteit van

361

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen