Dr. Abraham Kuyper en de Vrije Universiteit - pagina 29

teert, deed zich vooral in de oude Academiestad op een deernis-

waardige wijze v o o r . . . Mijn hart kon geen sympathie gevoelen

nóch voor een kerk, die zoo grovelijk haar eigen eer met voeten

trad, nóch voor een godsdienst, die door zulk een kerk werd verte-

genwoordigd. Het kwam daarvandaan, dat ik het afleggen mijner

belijdenis tot den uitersten termijn voor het proponentsexamen

uitstelde.'

Hier rekenen we Kuyper even na. Zijn studiebeurs voor zes jaar liep tot

16 juli 1861. Hij moest twee jaar vóór zijn kerkelijk toelatingsexamen

belijdenis hebben afgelegd, dat was dus met Pasen 1859. Maar volgens

de leidse lidmatenboeken deed hij reeds in 1857 bij zijn vader belijdenis.

Hij heeft zijn belijdenis dus niet uitgesteld, maar wel het begin van zijn

theologische studie. En dat betekende, dat hij niet alleen een vergissing

in datering maakte, maar ook over zijn leven iets vertelde, dat niet waar

was.

Zijn ijverige vriend, Isaac Hooykaas, die slechts acht dagen ouder

was en de studie gelijk begon, werd reeds op 5 mei 1857 tot de lessen

der theologen toegelaten. Bram deed zijn examens evenals zijn vriend

summa cum laude, maar door zijn uitstel wel anderhalf jaar later dan

Hooykaas.

Ruim een jaar na zijn belijdenis, op 14 september 1858, verloofde

Bram zich met Johanna Hendrika Schaay. Hij drong er toen bij haar

op aan dat zij spoedig belijdenis zou doen, zodat ze dan ringen zouden

kunnen wisselen en zich publiek als verloofd paar voorstellen. Zij stelde

dat echter tot Pasen van het volgende jaar uit. Haar vader vond haar

nog te jong, want ze was nog geen achttien jaar oud. Met deze verloving

was een stap gezet op de weg naar een maatschappelijke positie. Pas

daarna volgde in november de inschrijving in de theologische faculteit.

Bram zette toen trots th. st. achter zijn naam: theologiae studiosus.

Voor de leidse historicus N.C. Kist schreef Kuyper eerst nog een scrip-

tie over 'De ontwikkeling der Pauselijke macht onder Nicolaas I'. Het

valt op, zegt dr. J. Zwaan, die over deze scriptie publiceerde, dat 'men

zich soms verdwaald waant in een biografie over Kuyper, zo talrijk en

onmiskenbaar zijn de overeenkomsten met Paus Nicolaas. Godsdienst

en politieke macht, het is een thema dat Kuyper's leven beheerst heeft.

Met Nicolaas was het niet anders gesteld.'

Bij Paus Nicolaas ging het Kuyper vooral om zijn vindingrijke, krach-

tige en heerszuchtige persoonlijkheid met zijn godsdienstige overtuiging

en zedelijk beginsel. Hij trachtte zich in te denken hoe Nicolaas tot de

ontdekking kwam dat hij zélf de man was die de kerk moest dwingen

naar Gods Raad te handelen:

25

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen