De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 37
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
Theologe. In 1896 was deze brochure gepubliceerd door de vier
Kamper hoogleraren M. Noordtzij, D.K. Wielenga, H. Bavinck en
P. Biesterveld. Op bladzijde 79 hadden zij geschreven: 'Wij houden
ook alle gedoopte kinderen voor wedergeboren, totdat uit hun leer
en leven het tegendeel blijken mocht'. Deze formule werd één van
de belangrijke kernen van de pacificatie-uitspraak van 1905. Die
zelfde formule werd als bindende leeruitspraak, in de geheel andere
omstandigheden van 1942, een breekijzer.
Deze zelfde Synode van Utrecht bracht ook een oplossing inzake
Kuypers bezwaar tegen artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelij-
denis, waarin de overheid werd opgeroepen om de ware religie met
het zwaard te verdedigen. Daarmee werd bevestigd dat de Drie
FormuUeren van Enigheid uit het begin van de 17de eeuw naar de
letter uitdrukking waren van het geloof der leden van de Gerefor-
meerde Kerken in Nederland ia het begin van de 20ste eeuw. Door
een zinsnede van tien woorden te laten vervallen, werd bevestigd
dat de tekst zelf nog ten volle geldig was als formulering van het
gemeenschappelijke geloof.
Voor de VU betekende dat, dat de christelijke weten-
schapsbeoefening moest leiden tot overeenstemming tussen het zo
geformuleerde geloof en de actuele wetenschap. Het ging niet om
een vrijblijvende filosofische vraag inzake christeUjke weten-
schapsbeoefening, maar om concrete problemen van overeen-
stemming tussen dat in de belijdenis duidelijk geformuleerde geloof
en de actuele wetenschap.
Met deze confessionele besluiten door de synode van 1905 werd
het werk van de kerkelijke vereniging van 1892 in feite afgerond.
Kampen bleef voortaan bestaan naast de VU. Een verzoenende
compromisformule werd gevonden om een confessionele grens te
stellen aan al te speculatieve theologische constructies van Kuyper.
De VU had nationaal en officieel erkenning gekregen. En Bavinck
was de nieuwe ster van de VU. Ook was hij toen voorzitter van de
Anti-Revolutionaire Partij.
En Kuyper?
Kuyper had de verkiezingen verloren en het toneel voorlopig
verlaten. Hij reisde naar Weenen, naar Roemenië en Odessa in
Rusland. Hij bezocht het Ottomaanse Rijk: Istanbul, Syrië, het
Heilige Land, Egypte en ook Noord-Afrika. Hij maakte een lange
rondreis Om de Oude Wereldzee, en schreef daar toen een dik boek
33
I
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's