Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 94

Aalders en J.C. Brussaard, alsook vu-hoogleraar F.J.J. Buytendijk.'^' De als gasten ge-

nodigde prominenten vertonen dezelfde schakeringen. Van de vu-hoogleraren zowel

F.W. Grosheide als H.J. Pos, uit de hervormde kerk zowel de gereformeerde bondsman

Hugo Visscher als de Ncsv'er Maarten van Rhijn. De hoogleraar Karl Earth uit Göttin-

gen was in 1925 niet in de gelegenheid de uitnodiging te aanvaarden.'^*

Zij die tot de progressieve vleugel behoorden, begonnen afstand te nemen van het

kuyperiaanse strijdmodel. Zijn fors, apodictisch en polemisch optreden is niet meer van

deze tijd, schreef S.P. Vermeer in Fraternitas bij Kuypers tachtigste verjaardag. Nu is er

meer een hang naar het subjectieve, naar verkeer met bespiegelende denkers en dich-

(-gj.g 129 p \Y Grosheide zei ongeveer terzelfder tijd in de senaat dat onder de studenten

de geestdrift voor de gereformeerde beginselen duidelijk was afgenomen, en sprak van

'een zeer ernstig verschijnsel'.'3 Het ging niet zozeer om onverschilligheid, ofschoon

die natuurlijk als randverschijnsel ook in de meest bezielde kerkgemeenschap nooit ont-

breekt.'3' De studenten kerkten wel, bij de typische vu-man Ferwerda, bij de kunstge-

voelige B. Wielenga, bij de kritische Geelkerken, en vooral bij de profetische S.G. de

Graaf, die de gereformeerde dogmatiek 'kon verbinden met een bewogen autentiek per-

soonlijk geloofsleven'.'3^

Maar een zekere distantie was onmiskenbaar. J.H. Bavinck gaf als scheidend rector

corporis een schets van Jezus als voorbeeld voor de levenspraktijk. Hij werd een vraat en

een wijndrinker genoemd. Hij bespotte de zware rechtzinnigheid van de farizeeën en

ontfermde zich over de overspelige zondares. Hij was een vijand van alle vasten en van

neerslachtige godsdienstijver, maar zat aan met de tollenaren.'33 Rechtzinnigheid is het

kernwoord in de kritiek. Een scribent in Fraternitas legde uit waarom zo weinig studen-

ten lid waren van gereformeerde jongelingsverenigingen, die toch bedoeld waren voor

de hele kerkjeugd. Men wist het daar zo precies, alles paste in het systeem, maar de

geestelijke spanning ontbrak, men liet zich niet in met de geweldige vragen van het

christen zijn in deze tijd.'34 'Neen, niet die kritiekloze zekerheden. Laten we blij zijn,'

roept een ander student uit, 'dat zelfvoldaanheid gaat wijken voor zelfkritiek, dat het val-

se evenwicht verbroken is, en de rust die ons niet toekwam is verstoord.' '35

Dat was wat Grosheide een ernstig verschijnsel had genoemd. In de jaren twintig

dreigde de relatie tussen hoogleraren en studenten van de theologische faculteit ver-

stoord te worden. Anders dan in Kampen was de verhouding tamelijk onharmonisch.

Mevrouw Dekker gaf in 1925 directeuren in overweging, alle studenten in de theologie

jaarlijks opnieuw hun instemming met de grondslag te laten bevestigen, als ze een toela-

ge ontvingen.'3^ Op haar manier zei ze hetzelfde als H.H. Kuyper, die de predikanten

had aangespoord bij kerkelijke examens van vu-studenten extra werk te maken van de

dogmatiek. 'Het spijt me zeer, dat ik het zeggen moet, maar de studenten van tegen-

woordig, ook de theologische, zijn niet meer te vertrouwen.''37 De zaak werd er niet be-

ter op, toen dit advies spoedig in studentenkringen bekend raakte.'3^ Maar H.H. Kuyper

gaf zijn welgemeende raad dan ook in 1926, een beladen jaar in de geschiedenis van de

90 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen