Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 285

met de oprichting van de Studenten Vakbeweging, kort gezegd de SVB.3^ Zij rekruteer-

de haar leden uit de grote groepering ongeorganiseerde studenten, de zogenaamde nihi-

listen, die tot dan toe als vormloze massa in de universitaire gemeenschap haar stem niet

had kunnen laten horen. Dankzij de bond konden zij nu voor zichzelf opkomen, en daar-

om is de SVB aanvankelijk vooral een emancipatiebeweging van de nihilisten geweest.37

De leiders wilden van het begin afmeer, en ze verhulden dat ook niet. Door de student

een intellectuele arbeider te noemen kozen ze voor een linkse terminologie, en plaatsten

zij de studerenden met beide benen in de arbeidende klasse. Voorlopig echter zocht de

SVB haar kracht in de pure belangenbehartiging, en daar voer ze wel bij.

Een groot ledental was belangrijk, omdat eveneens in 1963 een reorganisatie totstand-

kwam van de nationale en plaatselijke studentenraden. Tot dan toe werden de meeste ra-

den samengesteld uit vertegenwoordigers van verenigingen, ook de studentenraad van

de Vrije Universiteit, de SRVU, die in 1947 was opgericht. Na i september 1963 echter

moesten alle raden democratisch verkozen worden.3^ In de eerste verkozen raad haalde

de lijst van corps en wsvu de meerderheid, met elf van de twintig zetels. De SVB verover-

de er vier.39 In 1965 waren het zes van de 25, in 1966 negen en in 1967 acht.3' Als we de

kandidatenlijst van dat laatste jaar eens opslaan, blijkt dat de SVB nog altijd haar karakter

van belangenvereniging had behouden. Op no.5 vinden we het latere Kamerlid voor de

CPN Marius Ernsting, en op no. 14 van dezelfde lijst Wim Deetman^", die eveneens in de

Kamer zou belanden, maar dan voor de CHU. In zijn beleid als minister van Onderwijs is

dat SVB-verleden nooit zichtbaar geworden.

De SVB heeft haar koers het eerst verlegd in Nijmegen. Daar besloot ze in het najaar

van 1967 niet langer vast te houden aan het parlementaire model.^'^ Aan de Vrije Uni-

versiteit kwam de omslag pas in 1968, nadat de SVB met dertien zetels de absolute meer-

derheid had behaald.3'3 Toen sloeg ook hier de politisering toe. In september legde Ma-

rius Ernsting in Ad Valvas uit dat de universiteit in dienst stond van het bedrijfsleven. In

oktober sprak de SVB haar afkeuring uit over een passage in de troonrede, waarin het in-

grijpen van de Sovjet-Unie in het democratiseringsproces in Tsjecho-Slowakije was be-

treurd. De SVB beschouwde dat als 'het aankweken van een oorlogspsychose'.^''» Univer-

sitaire politiek wilde ze voeren in een confronterende stijl. In oktober 1968 besloot de

SRVU alle zaken en stukken openbaar te maken die werden behandeld in besturen of com-

missies, waarin hij vertegenwoordigd was.^'S De student G. van der Wal, praeses van de

medische faculteitsvereniging, schetste in Ad Valvas zijn beeld van de toekomst. 'In so-

lidariteit moeten allen - studenten, wetenschappelijke staf, docenten en administratieve

staf- beslissen over inhoud en vorm van de opleiding, dus over het onderwijs, het on-

derzoek en de besteding der gelden; dit alles, uiteraard, getoetst ook aan de maatschap-

pelijke effecten die men er van kan verwachten.'^'^

Dat leek niet veel op de werkelijkheid van dat moment, en anders dan in Duitsland,

Frankrijk en de Verenigde Staten kwam het hier in 1968 ook niet tot daden van openlijk

verzet. Die terughoudendheid had minder te maken met schroom of respect dan met

DIENENDE WETENSCHAP 19551968 281

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen