Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 272

over een benoeming van een socialist of liberaal aan de Vrije Universiteit'. Hij vroeg

zich af of het goed was dat er nu wel over gesproken werd. 'Bedacht moet worden, dat

ontwikkelingen als deze doorgaan.'^3" Maar toen het erop aankwam durfden de bestu-

rende colleges het toch niet aan, die ontwikkelingen dan zelf maar een halt toe te roepen.

Hoogerwerfs benoeming kwam erdoor, al waren er in de senaat acht tegenstemmers,^^^

meer dan indertijd bij het voorstel Kuitert tot hoogleraar te benoemen.

De tijden waren veranderd. De kwestie-Wijngaarden was aanleiding geweest tot een

stroom van bedankbrieven. Op Hoogerwerfs benoeming kwamen slechts weinig reacties

binnen. De belangrijkste was die van de antirevolutionaire Zuid-Hollandse gedeputeer-

de N. van der Bruggen, die in de benoeming van een socialistisch docent een verlooche-

ning van de beginselen zag. Directeuren antwoordden dat Hoogerwerf verklaard had in

te stemmen met de gereformeerde grondslag. Dat had voor hen de doorslag gegeven, en

zo moest het ook zijn. 'Bij de toepassing van de in het reglement vastgelegde benoe-

mingsvoorwaarden spreken niet wij een oordeel uit, maar wordt van de betrokkene een

verklaring vereist, en is het onze verantwoordelijkheid ons te overtuigen van de oprecht-

heid van deze verklaring.'^33 Daarmee was, naar we achteraf kunnen zeggen, de koers de-

finitief verlegd. Het oude standpunt was altijd geweest dat de grondslag gehandhaafd

moest worden door het universitaire gezag, zoals ds. B. van Schelven het placht uit te

drukken. Slechts op die basis was eenheid van opvatting en doelstelling mogelijk. Werd

het subjectieve geweten van de individuele docent de maatstaf, dan zou dat vrij spoedig

leiden tot een nauwelijks beheersbare verscheidenheid naar richting en gezindheid.

Curatoren en directeuren onttrokken zich dan aan een verantwoordelijkheid die hun

voorgangers altijd wel gezien hadden. Of liever: Meynen en Van Nes zagen die ook.

Maar ze slaagden er niet meer in haar waar te maken. De gestage groei van de universiteit

en de toen nog royale mogelijkheden voor uitbreiding van de staf maakten het de bestu-

rende colleges nagenoeg onmogelijk de oude controle te handhaven. Bij haar afscheid

van de Vrije Universiteit in 1985 gaf de romanschrijfster Marijke Hóweler in een terug-

blik haar impressies weer van de wijze waarop zijzelf in 1967 de toetsing had doorstaan.

Kon ze de grondslag onderschrijven.? Dat wist ze niet, ze begreep niet wat die beteken-

de. De professor legde het uit. Het centrale punt was de opstanding. Was dat dan be-

langrijk.' Kennelijk wel, want ze werd niet aangenomen. Dan maar wachten op een an-

dere voorzitter, die het allemaal wat abstracter zag. De opstanding.'' Nee, dat hoeven we

natuurlijk niet materieel te zien. 'Het lijkt mij erg onwaarschijnlijk zelfs, opstanding.' Zo

werd ze toegelaten. 'Ik hield al meteen van de Vrije Universiteit. Waar men met een zo

grote diversiteit onder één dak kon leven, daar moest het prettig werken zijn. En dat

bleek waar.'^34 Wie haar gesprekspartners waren vermeldt ze niet. Maar Van Peursen

had wel reeds in december 1966 in Sermo geschreven dat moderne theologen zich te-

recht keerden tegen het objectivisme. 'Men kan niet over het historisch gebeuren der

opstanding spreken, zoals de historicus dat over de slag bij Waterloo doet.'^^s

In andere belichting komen we tot dezelfde conclusies, als we kennisnemen van het

268 EEN HOEKSTEEN IN HETVERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen