Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 276
De Vrije Universiteit 1880-2005
vraagstuk in het rapport nagenoeg geen aandacht heeft gekregen. De naam van de com-
missie-Kruyswijk blijft vooral verbonden met een nieuwe formulering van de grondslag.
Gegeven haar opdracht moest ze haar koers bepalen tussen heden en verleden. Dan is
er altijd een grote kans dat het heden wint. Commissielid Schippers gaf een duidelijke
voorzet in zijn rectorale rede van 1965. Onze universiteit, zo verklaarde hij bij die gele-
genheid, 'behoort meer en meer tot de bruggen naar een christelijk samendenken met
anderen, voor wie de formulering van de grondslag der universiteit, zoals hij in 1880
werd gegeven en geïnterpreteerd, moeilijk aanvaardbaar is, maar die met ons zich willen
zetten aan het wetenschappelijk werk, in het geloof in de Heer Jezus Christus verricht'.
En dan komt onverbiddelijk de vraag of bij de formulering van de grondslag, zoals we die
in onze statuten vinden - de gereformeerde beginselen - niet het 'er is geschied' een be-
langrijker rol heeft gespeeld dan het 'er is geschreven'. Die vraag zou de commissie-
Kruyswijk dan moeten beantwoorden.^^* Wat haar medelid Schippers daarvan vond kon
iedereen nu alvast weten.
Dat signaal is ook opgevangen. Toen directeuren in het najaar van 1965 de provin-
ciale besturen bijeenriepen, moesten ze meedelen dat in de laatste tijd verscheidene leden
hadden bedankt. Ze hadden er onoverkomelijke bezwaren tegen, dat de onveranderlijk
verklaarde grondslag nu toch gewijzigd zou worden. Van Halsema trachtte de vergade-
ring gerust te stellen. Het was helemaal niet de bedoeling de grondslag te wijzigen. Het
ging er alleen om, een misschien nog betere formulering te vinden.^^^ Enkele maanden la-
ter liet Doets zich uit in dezelfde geest. Hij ergerde zich aan het gepraat, alsof de Vrije
Universiteit van haar basis afwilde. 'En dat terwijl er alleen een mogelijkheid geschapen
is om tot een betere, voor deze tijd meer passende formulering van de grondslag te ko-
men.'^'^'* In zulke reacties herkennen we de vu-bestuurders, die steeds maar blijven hopen
dat de onvermijdelijke veranderingen toch nog mee zullen vallen.
Het commissierapport kwam uit in de zomer van 1968. Zoals algemeen verwacht,
deed het inderdaad een voorstel tot herformulering van de grondslag. De nieuwe tekst
zou als volgt moeten luiden: 'de Vereniging staat voor alle arbeid die van haar uitgaat,
met name voor het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek dat aan de Vrije Univer-
siteit plaatsvindt, op de grondslag van het evangelie van Jezus Christus, dat naar de
openbaring in de Heilige Schrift de mens in zijn gehele leven roept tot de dienst en ver-
heerlijking van de ene God, Vader, Zoon en Heilige Geest.'^'*'
De gereformeerde beginselen zouden dus na achtentachtig jaar verdwijnen. Het
woordje gereformeerd kreeg in het commissievoorstel zelfs helemaal geen plaats meer.
Dat was natuurlijk geen toevallige weglating. De commissie heeft ruimte willen zoeken
voor hen die de oude grondslag weliswaar niet konden aanvaarden, maar die wel, zoals
Schippers het uitgedrukt had, zich wilden zetten aan het wetenschappelijk werk, in het
geloof in de Heer Jezus Christus verricht. Wie deze woorden nuchter en zonder voorin-
genomenheid leest, kan niet anders dan concluderen dat de commissie-Kruyswijk koos
voor een oecumenische universiteit. Het blijkt dunkt mij ten overvloede nog hieruit dat
272 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 2005
Publicaties VU-geschiedenis | 510 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 2005
Publicaties VU-geschiedenis | 510 Pagina's