Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 158

nistische wetenschap. De leidende gedachte achter het fonds, zei rector Goslinga in zijn

jaarrede, was dat calvinisten in de hele wereld elkaar nodig hadden. Calvinisme was

internationaal en voerde overal dezelfde strijd met dezelfde tegenstanders: katholicisme,

socialisme en communisme. Die droegen eveneens een internationaal karakter, en daar­

om mocht het calvinisme niet achterblijven.''M

Het viel niet mee de goede bedoelingen te realiseren. De eerste buitenlander die hier

mocht optreden was de Schotse kerkhistoricus Donald Maclean, met vijf lezingen in één

week over de geschiedenis van de Schotse kerk. Colijn kwam persoonlijk de spreker in­

leiden, en de studenten waren aangemoedigd blijk te geven van hun belangstelling. Maar

vijf voordrachten in een vreemde taal over een hier te lande nauwelijks bekend thema

gingen de krachten van verreweg de meesten te boven.'+5 In later jaren trad J. Bohatec op

met twee lezingen over autoriteit en vrijheid bij Calvijn, en A. Lecerf met eveneens twee

voordrachten over de grondslagen van de moraal bij T homas van Aquino en Calvijn.

Het was alles zeer belangwekkend, meende H.H. Kuyper. 'Het viel alleen te betreuren

dat de opkomst der hoorders bij beide sprekers niet talrijker was.''"*^ Het meest geslaagd

was het optreden van G. Besselaar in 1934, die sprak over wetenschappelijk leven in

Zuid­Afrika van gereformeerd standpunt uit gezien.''*' Daar deed het taalprobleem zich

minder gelden, en het onderwerp lag beter in de belangstelling. Maar gastcolleges van

een hoogleraar die verbonden was aan de Amsterdamse zusterinstelling waren niet het

beste voorbeeld van internationalisering.

Weinig gelukkig ook vielen de bemoeienissen uit met het internationale calvinistische

congres in Amsterdam in 1934. Sinds 1930 bestond er een 'Bond van Gereformeerden

(calvinisten) in Nederland', onder voorzitterschap van V.H. Rutgers. Ze droeg deze

dubbele naam, met haakjes om het woord calvinisten, omdat de hervormde leden die

term eigenlijk te kuyperiaans vonden, doch bereid waren hem ter wille van de betrekkin­

gen met het buitenland als reservebetiteling te handhaven. "'*'* Zo bleef de hervormde in­

breng behouden, maar dat gaf nu weer moeite bij die gereformeerden die, zoals Dooye­

weerd en Vollenhoven, geloofden dat er weinig kracht zou uitgaan van een organisatie

die het begrip gereformeerd ruimer opvatte dan calvinistisch. *' 9 Rutgers trad wel op als

congresvoorzitter, Hepp en Anema behoorden tot de sprekers'5, maar het congres kon

niet gelden als manifestatie van calvinistische wetenschap zoals die aan de Vrije Univer­

siteit werd beoefend.

Wel beschouwd heeft de universiteit als zodanig slechts eenmaal haar verbondenheid

met het buitenland positief en onomstreden getoond. Dat was bij de toekenning van een

eredoctoraat aan de Hongaarse theoloog J. Sebestyen, ter gelegenheid van het tiende

lustrum in 1930. Dat huldeblijk kwam onmiddellijk voort uit haar eigen tradities, want

Sebestyen was als theologisch student in Utrecht onder de indruk van Kuypers werk ge­

raakt, en had zich in zijn vaderland ingezet voor een calvinistische herleving in de geest

van zijn Nederlandse inspirator.'5' Naast de andere eredoctoren van 1930 ­ de zendings­

man D. Bakker, de populariserende kerkhistoricus J.C. RuUmann en de onvermijdelijke

154 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen