Een handvol filosofen - pagina 395

8 J.A. Radder: filosoof van wetenschap en technologie 391

sen van verschillende levensovertuiging'. En hij voegde eraan toe: 'Van die ruimte

maak ik graag gebruik'.>^

In de Faculteit der Wijsbegeerte gaf Radder doctoraalcolleges wetenschapsfilo-

sofie (onder andere over 'mens en computer' en 'kennis en macht'). Verder gaf hij

gedurende vele jaren colleges wijsgerige vorming (met name wetenschapsfilosofie)

in de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. In zijn onderzoek concen-

treerde hij zich op het grensgebied van wetenschaps- en techniekfilosofie enerzijds

en wetenschaps- en technologiestudies anderzijds. Hij werd de leider van het onder-

zoeksprogramma 'Normativiteit en kennis' dat bij de onderzoeksvisitatie in 1995

als zeer goed tot excellent werd beoordeeld. Zijn onderzoeksresultaten publiceerde

hij in artikelen in Nederlandse en internationale tijdschriften, en in zijn boek In and

About the World. Philosophical Studies of Science and Technology (1996). V o o r zijn

onderzoek was zeer bevorderlijk dat hij zich twee keer een jaar, in 1996-1997 en

2010-2011, k o n terugtrekken op het NIAS in Wassenaar.

In 2003, een jaar na zijn benoeming tot hoogleraar, hield Radder zijn inaugurele

rede, getiteld Wetenschap als koopwaar? Een filosofische kritiek. Hij sprak over de

commercialisering van de wetenschap en met name van de universitaire wetenschap.

Hij maakte er gewag van dat aan de omschrijving van zijn leeropdracht Filosofie

van wetenschap en technologie was toegevoegd 'met name h u n normatieve aspec-

ten'. Deze toevoeging impliceerde volgens hem een dubbele inzet die hij als volgt

onder w o o r d e n bracht: '[H]et gaat zowel om de normatieve vragen in en r o n d w e -

tenschap en technologie als om de normativiteit van de filosofische bestudering van

die vragen'."

Kort geformuleerd omschreef Radder de commercialisering van de universitaire

wetenschap als 'het streven naar winst via de verkoop van de resultaten van de univer-

sitaire wetenschapsbeoefening'. Hij voegde er echter meteen aan toe dat deze com-

mercialisering een onderdeel was van een meeromvattende maatschappelijke ontwik-

keling. Daarom betekende commercialisering veeleer 'dat universitaire activiteiten en

resultaten in toenemende mate in economische termen geïnterpreteerd en op grond

van economische criteria beoordeeld worden'." Vervolgens wees hij erop dat met

name in de geneeskunde, aardwetenschappen en biologie de commercialisering wijd

verbreid is. Universiteiten of faculteiten sluiten soms langdurige contracten met grote

industriële ondernemingen voor de financiering van onderzoek. Daar staat dan con-

tractueel tegenover dat de resultaten van het onderzoek, indien ze bruikbaar blijken,

uitsluitend ten goede komen van de desbetreffende ondernemingen. Vooral in de ge-

neeskunde bestaat een toenemende invloed van de farmaceutische industrie op het

wetenschappelijk onderzoek. In dit verband stelde Radder enkele kritisch-normatie-

ve vragen. Komen de resultaten van commerciële wetenschap (bijvoorbeeld genees-

middelen tegen AIDS) ten goede aan mensen die daaraan het meest behoefte hebben?

Meer algemeen geformuleerd: moet wetenschap niet primair worden gezien als een

collectieve activiteit die daarom in dienst behoort te staan van het algemeen belang en

niet van de private belangen van ondernemingen of ondernemende wetenschappers?

Waar het Radder in verband met de commercialisering van de wetenschap vooral

om ging, was het probleem van het patenteren van resultaten van onderzoek: het ver-

52 Radder, Wetenschap als koopwaar?^ p. 25.

53 Radder, Wetenschap als koopwaar?^ p. 5.

54 Radder, Wetenschap als koopwaar?, p. 6.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen