Wereldoorlog en theologie - pagina 15

ook niet klaar komen met al die Schriftplaatsen, die de horizontale lijn van het tijdsgebeuren in verband met de toekomst duidelijk naar voren brengen b.v. in Rom 13 vers 11: „de zaligheid is ons nu nader dan toen wij eerst geloofd hebben". Als Barth spreekt over Rom. 11 : 36: Uit God en door God en tot God zijn alle dingen, dan gaat hij in z'n exegese op deze drievoudige relatie niet in en kan er krachtens z'n conceptie ook niets anders in zien dan synoniemen van eenzelfde eschatologische dimensie 23). Er treedt een vervlakking, een nivelleering in, overal waar onze historie in haar relatie tot God in zicht komt. We spreken hier nog niet van Earth's latere werken, doch slechts van het radicale, eschatologische motief, dat opkwam uit dien chaotischen, catastrofalen tijd. Deze tijd wordt in Earth's eschatologie weerspiegeld. De chaos van het moderne leven is geen instantie tegen God, maar de rechtvaardiging van God. Earth's Römerbrief wil in den diepsten grond een theodicee geven, maar dan van eigensoortige structuur: de crisis der cultuur wordt openbaar als „gericht". Het humanistisch Godsbeeld moge met zulk een crisis vallen. God Zelf, de levende God is de oneindig Transcendente juist in de crisis! *

Eenzelfde versmalling van de eschatologie tot een kritische, tijdlooze, existentieele relatie treffen we aan bij Eultmann, die z'n gedachten invlecht in de eschatologische gedachten van het evangelie van Johannes 24). Ook bij hem wordt de zin der historie illusoir. Hij herinnert aan het woord uit Johannes' evangelie: „Voorwaar, de ure komt en is nu, wanneer de dooden zullen hooren de stem van den Zoon Gods en die haar hooren, zullen leven". Volgens Johannes zou de parousie reeds aanwezig zijn. Wel worden ook futura gebruikt zooals in Johannes 5 vers 28 (zij zullen hooren: akousousin en zij zullen uitgaan: ekporeusontai) maar Bultmann leidt deze futura-teksten terug tot een andere redactie, omdat deze teksten „offenbar" in den zin der oude dramatische eschatologie zijn bedoeld 25). Alleen via deze gewelddadige exegese kan Bultmann voortborduren op het stramien van zijn tijdlooze existentieele eschatologie, die hij poneert tegenover de dramatische. ^ ) G. HOFMANN, Das Problem der letzten Dinge in der evangelischen Theologie, 1919, pag. 37: „Bei Barth liegt die eschatologische Spannung bereits in der Beziehung zu Gott überhaupt, deshalb fait bei ihm das zweite Glied „durch den" ganz fort und das erste und dritte: von dem und zu dem werden zu synonymen Ausdrücken für die transzendentale Spannung. Damit aber verliert das „zu dem hin" des dritten Gliedes seine volle Scharfe. Das eschatologische Moment des Glaubens liegt richtig bestimmt erst in diesem dritten Gliede. Dieses „zu Gott hin" ist aber nur möglich, wenn auch die beiden ersten Glieder voll berücksichtigt werden: d. h. auch das ziweite: durch den." ^^) R. BULTMANN, Die Eschatologie des Johannesevangeliums, „Zw. den Zeiten" 1928 (ook: Glauben und Verstehen, 1933). Zie ook E. BULTMANN, Neues Testament und Mythologie in: „Offenbarung und Heilsgeschehen", 1941. ^ ) BULTMANN, Glauben und Verstehen, pag. 135.

13

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen