Studentenalmanak 1925 - pagina 117

MENSCH EN RUIMTE 105

is in ruimte-opzicht evenzoo. Wij zien de geheele wereld

vanuit onze woonplaats, een relativiteit die merkwaardiger-

wijze het kennen niet opheft, maar eerst mogelijk maakt.

Immers hoezeer ook ter wille van mogelijk ,,zien" op een

,,plaats" aangewezen, al ziende is niet die plaats noch haar

verhouding tot de zaak maar de zaak zelf in 't zicht en het

is dan ook halve waarheid te zeggen dat 't gezicht ,,slechts"

gezichtspunt is. In de ruimte der geestelijke mogelijkheden,

waar de ,,standpunten" gereed liggen, teekent zich dezelfde

situatie af. Er zijn onder de formeel-indifferente, verwissel-

bare punten zeer bepaalde ,.saillant", dat wil zeggen het

ons in de ervaring toegankelijk raadsel krijgt van daaruit

gestalte. In hoogster instantie is de moeizame probeerende

gang des geestes over dat pimtenvlak de eenige weg om het

standpunt dier ,,gestalte"-mogelijkheid te vinden. Ons was

het hier om de bepaling daarvan niet te doen. Als aandachtige

toeschouwers zien we het beeld oprijzen van een ruimte-

vulling die herinnert aan wat aanvankelijk de bouwende,

omgeving scheppende mensch met z'n plaats en woning,

straat, erf, dorp, stad en al wat in die natuurlijke orde ligt

te aanschouwen gaf. Als menschenruimte bij uitnemendheid

verschijnt ons ook hier een ideeënstad met straten en huizen

en hunne ware onderlinge gesteldheid, historisch mengend

en versmeltend oud en nieuw in duizendvuldige onsaam-

hoorige verzameling van naast en elkaar-vreemd, ver en

elkaar-bekend, alles onzichtbaar ingebouwd in de uiterlijke

stad onzer dagelijksche wandelingen. Op twee onafzienbare

velden zien we den menschengeest werkzaam: in dat der

ervaring en dat der ideeën. Is de ervaringsinhoud in zichzelf

genoegzaam of hebben daartegenover de vrije mogelijkheden

der ideeën alleen waar bestaan? Of is het de arbeidende

menschengeest die de een met den ander verbindt en ver-

rijkt? Zoo ja, dan zeker doordat hij zich met stof en geest

natuurlijk en overdrachtelijk een woning bouwt. Immers is

dit niet juist ook in 't natuurlijke de bemiddeling tusschen

mensch en ruimte?

Als ruimtebeschouwers blijven we uiteraard op den vorm

gericht. Zoo bleven we ook in het ideeënveld ,,zweven". Een

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen