Studentenalmanak 1960 - pagina 211

Prof. Dr. A.. L. Janse de Jonge

Ziekte-inzicht

In de verhouding van de patiënt met zijn omgeving spelen tal van

factoren en verschijnselen een rol. Nu de redactie mij verzocht enkele

opmerkingen te maken die mijn vakgebied raken leek het mij wel

op zijn plaats een van de fenomenen die in de relatie patiënt-omgeving

domineren hier nader in het kort te bespreken. Dit verschijnsel is

in de psychopathologie bekend onder de naam ziekte-inzicht.

Het is met dit ziekte-inzicht in de psychopathologie een wonderlijke

aangelegenheid, wonderUjk omdat een van de karakteristica van het

psychotisch zijn juist gelegen is in het feit dat zo vaak bij de patiënt

een gebrek aan ziekte-inzicht geconstateerd moet worden. Sommigen

beschrijven dit gebrek juist als een van de voornaamste kenmerken

van de psychose. Reeds BaiUarger zegt in het begin van de 18e eeuw:

„La folie est une infortune qui s'ignore eUe même" en ook na

die tijd is herhaaldelijk op dit typische verschijnsel gewezen. Toch

is de literatuur hierover niet uitgebreid. Arnold Pick heeft in 1882

er een uitvoerige studie aan gewijd, waarin elk psychiatrisch syn-

droom getoetst wordt op het gehalte aan ziekte-inzicht. Enkele

jaren geleden heeft Schulte nogmaals een artikel eraan gewijd,

terwijl in het bekende werk van Karl Jaspers „Allgemeine Psycho-

pathologie" eveneens enkele notities daarover staan.

Wat verstaat men onder ziekte-inzicht? Een ander wonderlijk

aspect hiervan is ook gelegen in het feit dat naarmate de omgeving

meer bereid werd geesteszieken werkeHjk als ziek te erkennen, de

zieken zelf zich daartegen bleven verzetten. Dit hangt zowel samen

met het merkwaardige probleem van de „ziekte" als met de grote

moeilijkheden die zich voordoen bij het werkelijk verkrijgen van

enig inzicht.

Inzicht is pas mogelijk wanneer een vaak reeds langdurig bestaande

vanzelfsprekendheid gaat verdwijnen. De verhouding die de mens

met zichzelf in de loop van de jaren opbouwt is uiterst gecompliceerd

en onder gewone omstandigheden is de beleving die de mens van

zichzelf heeft vaag en diffuus. Men kan hier de steUing verdedigen

dat elke differentiatie in dit diffuse geheel veelal slechts tot stand

komt doordat nieuwe of principieel andere factoren de mens

207

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen