VU Magazine 1973 - pagina 423

Wat is theologie iets geweldigs ! Leerling zijn van Berkouwer Verscheen er in 1965 bij het zilveren jubileum van prof. dr. G. C. Berkouwer een bundel opstellen van vrienden en collegae {Bakhuizen v.d. Brink, Barth, Berkhof, Cullmann, Jacobs, Küng, Van Niftrik, Nauta, Oberman, Polman, H. N. Ridderbos, Schillebeeckx, Schippers, Schoonenberg, Torrance, Van Unnik, Weber en Arntzen), thans bij zijn afscheid als hoogleraar aan de Vrije Universiteit eert een aantal leerlingen hem met een opstellenbundel 'Septuagesima Anno (Kok-Kampen). Uit de inleiding: 'Hoe kort lijkt het voor allen, die - als het ware namens vele anderen - aan deze bundel hebben meegewerkt, niet geleden, dat zij in de collegezaal aan de Keizersgracht die heel bijzondere ervaring opdeden, die je in twee zinnen moet omschrijven en die toch één ondeelbare ervaring uitmaakt: wat is theologie iets geweldigs! en: leerling-zijn van Berkouwer. De eenheid van deze ervaring is één van de charisma's van professor Berkouwer, omdat hij in een heel persoonlijke en directe zin voor tallozen geworden is dé magister theologiae. Dat heeft natuurlijk te maken met wat hij in deze meer dan dertig jaar gezegd en geschreven heeft, met 'zijn' theologie, waarover intussen de eerste dissertatie al verschenen is. Het heeft te maken met de wijze van theologiseren: voortdurend verbindingen leggen, bruggen bouwen, gestoorde communicatie herstellen, peilen, luisteren, antwoorden. Maar de hele inhoud van de theologie, in haar wijsheid en concentratie en deze stijl van theologiseren, berusten op iets, dat meer is dan verworven inzicht of denkhouding; en dat iets is het schijnbaar zo voor de hand liggende en toch zo bijzonder gegeven, dat Berkouwer in zijn hele werk zo volstrekt zichzelf was en werd om juist zo de mensen voor dé theologie te winnen.'

Verkondiging 'Zijn colleges hadden altijd iets van een fantastische catechisatie, van een sterke preek, in ieder geval waren ze tot en met verkondiging,' schreef prof. G. Th. Rothuizen acht jaar geleden. Voldoende reden dus om het te betreuren, dat niet een groot aantal colleges van prof. Ber-

ter wereld' een leerstoel bekleden. Opstellen bevat het boek van dr. J. T. Bakker (Kampen), dr. G. P. Hartveld (Kampen), dr. J. A. Heyns (Pretoria), dr. W. D. Jonker (Stellenbosch), dr. Fred Klooster (Grand Rapids), dr. H. M. Kuitert (Amsterdam), dr. G. E. Meuleman (Amsterdam), dr. Jack B. Rogers (Pasadena, Californië), dr. H. W. Rossouw (Stellenbosch), dr. KI. Runia (Kampen), dr. Johanna C. Schreuder (Amsterdam), dr. Lewis Smedes (Pasadena, Californië) en dr. W. H. Velema (Apeldoorn). Geklaagd wordt over een teveel aan mogelijkheden. 'Dat is op zichzelf reeds een blijk, hoe onjuist het zou zijn het persoonlijk karakter van Berkouwers theologiseren personalistisch te interpreteren. In een tijd van felle en abrupte overgangen en breuken, van talloze verlegenheden en onzekerheden, werd hier een wijze van gelovig denken in praktijk gebracht, die velen met sterk verschillende achtergronden als evangelisch en katholiek inéén herkenden.'

33 jaar kouwer in beeld en geluid is vastgelegd. Gefilmd is wel voor een tv-documentaire (IKOR, zondagmiddag 7 oktober, Nederland I, 5 uur) de vermaning achteraf van de kostersvrouw van Oudehorne (Fr.), waar prof. Berkouwer predikant was van 1927-31, dat hij te moeilijk preekte, 'al werd het later beter'. De veertig minuten durende documentaire is een van de vele gebeurtenissen bij het afscheid van de hoogleraar, tot wie de toenmalige rector-magnificus prof. W. F. de Gaay Fortman bij het zilveren jubileum opmerkte: 'We zijn machtig trots op jou.' Tot in het Japans werden boeken van prof. Berkouwer vertaald. Achterin de thans verschenen bundel opstellen is een lijst opgenomen van dissertaties, die onder leiding van prof. Berkouwer tot stand kwamen; het zijn er maar liefst 42. Als al z'n leerlingen een bijdrage voor deze afscheidsbundel hadden geleverd, zou het een onverkoopbaar dik boek zijn geworden; daarom beperkte men zich daartoe uit te nodigen hen die 'waar ook

Als prof. Berkouwer op 12 oktober afscheid neemt, is het precies 33 jaar en één dag geleden, dat hij - eerst als buitengewoon hoogleraar - zijn werk aan de VU begint. Hij is dan predikant in Amsterdam-Watergraafsmeer. Jaren later zijn er nog, die de indruk hebben dat prof. Berkouwer met enig heimwee aan die tijd terugdenkt. Gabriel Smit: 'En dan verdenk ik hem er nóg van dat hij soms misschien het liefst gewoon dominee, predikant zou zijn gebleven. De warmte, de eenvoud, de persoonlijke zorg en de waarlijk christelijke aandacht waarmee hij zijn medemensen tegemoet treedt, tekenen hem als een geboren zielszorger.' In zijn Puchinger-interview in datzelfde jaar (1965) vertelt Berkouwer dat het niet zozeer de uitgesproken begeerte naar 'het ambt' was, dat hem van zijn oorspronkelijke plan om wiskunde te gaan studeren deed afzien, 'maar vooral de theologische interesse'. De leeropdracht, die Berkouwer werd verleend, was het onderwijs in de nieuwere theologie. Enige twijfel is echter gerechtvaardigd of degenen, die hem be3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen