VU Magazine 1975 - pagina 467

\^ magazine 25 wijken van Londen, waar bij sinds kort als psychiater aan verbonden is. Dr. Parkers heeft vele jaren van zijn leven besteed aan het onderzoeken van rouwprocessen. Hij deed onderzoek in Engeland en in de Verenigde Staten. Hij heeft hierover enkele boeken en talloze artikelen geschreven, waarvan de bekendste is zijn boek „Bereavement", dat in verschillende talen is verschenen. (Echter nog niet in het Nederlands).

Het Engelse woord „bereavement" is niet zo gemakkelijk in het Nederlands te vertalen. Het kan het beste omschreven worden met: „het lijden van een groot verlies". In zijn onderzoekingen richt Parkes zich vooral op het verwerken van het verlies van een huwelijkspartner. Het verwerken van zo'n groot verlies is een uiterst moeilijk proces.

geleden hun man verloren en hadden zich als weduwe weer goed aangepast aan het leven. Zij werden uitgezonden naar vrouwen die pas weduwe geworden waren. In dit onderzoek veranderde er iets heel opvallends bij de hulpverlenende vrouwen, de vrouwen die hun verlies al helemaal verwerkt hadden. Phyllis vond keer op keer, in de loop van het eerste jaar van haar onderzoek, dat de hulpverlenende weduwen voor de allereerste keer weer uitgingen met mannen, en erover begonnen te praten, dat ze sexuele en andere gevoelens hadden, waarvan ze gedacht hadden dat ze die nooit meer zouden krijgen. .Maar juist omdat ze beschouwd werden als vrouwen, die over de rouw heen waren — wat bleek uit het leit dat ze andere weduwen hulp verleenden - maakte, dat ze zich vrij voelden van het verleden, op een manier zoals ze dat nog niet eerder hadden gevoeld."

Als gevolg daarvan zijn er drie of vier keer zoveel weduwen als weduwnaars. In onze Amerikaanse onderzoekingen betrokken we ook weduwnaars, en in de loop van het eerste jaar van ons onderzoek dachten we dat weduwnaars het veel beter deden dan weduwen. Ze waren minder opvallend in de war, /e huilden veel minder, er waren minder somatische (= lichamelijke) symptomen, ze leken er veel beter over heen te komen, loen we hen na een jaar allemaal interviewden, en informatie verzamelden over een hele serie lichamelijke symptomen, over hoe vaak ze naar de dokter gingen en nog een heleboel andere factoren, vonden we tot onze verbazing absoluut geen verschillen tussen weduwen en weduwnaars. Toen we hen na twee, drie en vier jaar onderzochten, bleken het de weduwen te zijn die weer het meest naar het niveau van getrouwde mensen waren teruggekeerd, in tegenstelling tot de weduwnaars. De weduwnaars bleken nog steeds minder in staat te zijn om het leven aan te kunnen".

in andersoortige, niet-getrouwde relaties, welke wel of niet bevredigend kunnen zijn, maar het zeer vaak niet zijn. Ze zijn vaak onbevredigend, omdat ze niet tegemoet komen aan de behoeften van de vrouw, die in die situatie is gekomen. Dus er kunnen ook van die kant problemen komen."

Dr. Parkes heeft zijn onderzoekingen voornamelijk gericht op weduwen. Het is te begrijpen dat een vrouw, bij het overlijden van haar man niet alleen haar levenspartner verliest, maar ook in hem degene die het geld inbrengt, die de plaats op de sociale ladder bepaalt en die op nog vele andere manieren iets voor haar betekent. De man daarentegen is in dit soort zaken veel minder van de vrouw afhankelijk; hij heeft een baan en staat veel minder centraal binnen het gezin. Het is dus te verwachten, dat bij de weduwnaar heel andere problemen een rol gaan spelen dan bij de weduwe.

,,lk denk dat er een hele hoop praktische redenen zijn waarom weduwnaars eerder in moeilijkheden komen. In het bijzonder wanneer zij nog afhankelijke kinderen hebben schijnen ze het leven minder goed aan te kunnen. "s Avonds als ze thuiskomen van hun werk zijn /.e erg eenzaam. Gewoonlijk doen ze het op hun werk goed. Ze hebben als het ware het gevoel dat ze kunnen ontsnappen aan alle moeilijkheden, als ze aan het werk zijn. En werk is een zeer belangrijk deel van het leven van een man. Daarom blijven er voor de man bepaalde rollen gehandhaaft. Waar ze moeilijkheden ondervinden is het punt waar ze de rol van de vrouw moeten overnemen zoals het doen van de huishouding. Dat zijn allemaal onmannelijke taken, en op de een of andere manier schamen ze zich om daarin te slagen. Mannen horen niet goed te kunnen koken. Mannen horen niet goed voor zichzelf te kunnen zorgen. En het antwoord hierop is om een vrouw te vinden die het voor je kan doen. En dat betekent dat je of hertrouwt (en van de weduwnaars die hertrouwden was dat gewoonlijk zeer succesvol, zij schenen zich dan goed aan te passen) of je komt terecht

Op het ogenblik zijn C. M. Parkes en J. Bowlby de leidende figuren op het gebied van theorie en onderzoek van rouwprocessen. De schrijvers van dit artikel (beiden bijna afgestudeerd in de psychologie) zijn momenteel bezig met een onderzoek over de verwerking van rouw en kwamen hierdoor in kontakt met het werk van dr. Parkes. Zij zochten hem op in het London Hospital Medical College, een groot ziekenhuis in één van de armste

m

,.Er zijn niet zo erg veel onderzoekingen gedaan naarde reakties van weduwnaars. Dat komt gedeeltelijk omdat zij de neiging hebben om te ontkennen dat zij problemen hebben. Er zijn ook veel meer weduwen dan weduwnaars. Vrouwen trouwen met mannen die ouder zijn dan zijzelf, en mannen overlijden op een jongere leeftijd dan vrouwen, over het geheel genomen.

Vrouwenrol

m

In het algemeen kan gezegd worden, dat het heel belangrijk is, hoe de mensen om je heen reageren. We hebben bij voorbeeld zoeven gezien , dat het de man vaak niet gemakkelijk valt om juist die dingen te doen, die zo belangrijk zijn voor het verwerken van zijn verdriet; een man mag niet huilen, zich afhankelijk gedragen is verkeerd. Hij moet zijn verdriet als een man dragen. Iedereen weet dat dat in andere landen heel anders kan zijn. Rouwgewoonten zijn blijkbaar niet overal hetzelfde.

m

„In het Italiaans bestaat de term „quarantina", waarvan ons woord quarantaine is afgeleid. Hiermee werd aangeduid de periode van afzondering, gedurende welke van de weduwe verwacht werd, dat zij zich thuis opsloot, om op die manier te rouwen, ver van het kontakt met andere mensen. En het was pas na veertig dagen afzondering weer aan haar toegestaan om in de gemeenschap terug te keren en zich in het openbaar te vertonen. Verschillende samenlevingen hebben verschillende gewoonten. Er zijn ook rouwgebruiken die veel langer duren. Er wordt over het algemeen verwacht dat de mensen die het meest verwant zijn aan de gestorvene, langer zullen rouwen dan verre verwanten. Een ander gebruik dat in veel samenlevingen bestaat is, dat hoe belangrijker de overleden persoon was, des te langer zul je ook over hem rouwen. Dus koninklijke rouw, de rouw om een konmg, zal het hof gedurende twee of drie jaar in het zwart dompelen. Ik denk bij voorbeeld aan koningin Victoria, die een klassiek

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen