VU Magazine 1976 - pagina 280

yü magazine 14

Het Nederlandse parlement en zijn recht van enquête Ook minderheid zou enquête moeten kunnen afdwingen door drs. G. Visscher Het afgelopen jaar is het recht van onderzoek (enquête) van het parlement meerdere malen in het nieuws gekomen. Enkele malen werd gesuggereerd, dat het parlement een onderzoek in zou moeten stellen naar min of meer ongrijpbare toestanden in de maatschappij. De kamerleden Waltmans, Van Mierlo en De Vries hebben onlangs bij de Tweede Kamer een voorstel ingediend tot het houden van een enquête naar het gevoerde wapenaankoopbeleid in de afgelopen decennia. Het zal voor het eerst sinds 1969 zijn, dat het parlement zich over een enquête-voorstel zal buigen. Enkele maanden tevoren was de parlementaire enquête eveneens in het nieuws geweest toen enige kamerleden onder aanvoering van De Vries een voorstel indienden tot wijziging van de Enquêtewet. In de Enquêtewet is het recht van enquête van de beide Kamers der Staten-Generaal nader geregeld.

Waltmans

In deze beschouwing wordt allereerst in het kort de geschiedenis van de parlementaire enquête beschreven, waarna getracht zal worden aan te geven, hoe het te verklaren is, dat het Nederlandse parlement zo zelden gebruik gemaakt heelt van zijn recht van enquête. Tot slot zal nog een kritische aantekening worden geplaatst bij het onlangs ingediende wetsontwerp tot wijziging van de Enquêtewet. De ruimte ontbreekt om dieper op dit wetsontwerp in te gaan.

Parlementaire enquête Onder een parlementaire enquête verstaan we: een onderzoek door het parlement, dat hiertoe een commissie instelt, die over vergaande bevoegdheden beschikt. Met name Joor deze bevoegdheden onderscheidt een parlementaire enquête-commissie zich van elke andere onderzoekscommissie. Als belangrijkste bevoegdheden van een enquêtecommissie kunnen we noemen de mogelijkheid getuigen te dagvaarden en te verplichten onder ede de vragen van de commissie te * beantwoorden. Getuigen, die weigeren aan de verlangens van een enquête-commissie, riskeren strafvervolging met als mogelijke sanktie gevangenisstraf. In Nederland kende de Grondwet al in 1848 het recht van enquête aan de Tweede Kamer toe. Dit recht werd in 1850 inde Enquêtewet nader uitgewerkt. In 1887 verkreeg de Eerste Kamer eveneens het recht van enquête. De Enquêtewet bepaalt, dat elk kamerlid een voorstel kan indienen tot het houden van een enquête. In een dergelijk voorstel dient nauwkeurig aangegeven te zijn wat de toekomstige commissie zal moeten onderzoeken en, indien mogelijk, welke getuigen de commissie zal moeten horen. In de praktijk betekende dit voor een enkel kamerlid een grote opgave. Een Kamer beslist bij meerderheid van stemmen over het ingediende voorstel. Zoals gezegd verschaft het recht van enquête de Kamers de mogelijkheid zelfstandig een onderzoek te doen, met het doel bepaalde informatie op te sporen. Deze informatie kan betrekking hebben op het regeringsbeleid, doch noodzakelijk is dit geenszins. Veeleer is het zo, dat de Kamers een enquête kunnen houden naar ieder verschijnsel in de samenleving, wanneer zij dit wenselijk ac'hten. De

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen