VU Magazine 1976 - pagina 362

]/l} magazine 8

Tropisch Amerika: verslag van een symposium over natuurbehoud in tropisch Midden- en Zuid-Amerika in de ,,Smithsonian Institute'm Washington, D. C , VS in 1966: „Overal is het beeldprobleem nijpend en het beeld deprimerend. Voor iedereen met ervaring in Latijns Amerika is het het alom bekende verhaal van het kappen van wouden, het droogleggen van moerassen, de erosie van de bodems, de slachting van het dierenleven". Kortom, de ruimte voor planten en dieren verdwijnt (in een razendsnel tempo) en wat er voor in de plaats komt is zelden iets goeds of van blijvende waarde; maar zelfs als het laatste het geval is, wordt geen rekening gehouden met ,,een plaats voor wilde dieren". (Auk, 89, 1972, pag. 213 vrij vertaald).

Afrilta, Botswana: ,,De economie van Botswana wordt, vooral gedragen door de uitvoer van vlees, in feite wordt driekwart van de inkomsten uit de export door vlees opgeleverd. Het spreekt vanzelf, dat onder deze omstandigheden meeren meer vee wordt gehouden om aan de vraag te voldoen. Ongelukkigerwijze verarmt de grond als gevolg van gebrekkige kennis op het gebied van landbouw en veebeweiding sterk, zodat het aantal stuks vee dat op de bestaande weidegronden met profijt kan worden gehouden, afneemt. Er moeten dus nieuwe weiden in bezit worden genomen en deze lijden en verarmen op dezelfde wijze. Dit landgebruik heeft uitgestrekte graslandgebieden (waar allerlei antilopen en andere herkauwers met hun predaloren leefden, o.a. het jachtluipaard, waaraan het boek, waaruit dit citaat

is genomen, is gewijd) veranderd in struikgewas. Dit ,,hush" land is totaal ongeschikt voor de oorspronkelijke zöogdierenbevolking. De overlevingskansen van het jachtluipaard of cheetah in die gebieden van Botswana waarin de veeteelt zich nu aan het uitbreiden is, zijn daardoor zeer slecht geworden. Het woongebied van het jachtluipaard en de vele andere dieren van zijn levensgemeenschap is door het vee overgenomen, het zijn nu desolate vlakten van menselijke vernietiging geworden. Botswana is niet het enige land waar de vruchtbaarheid van de bodem (in relatie tot land en klimaat) door verkeerd beheer aan het verdwijnen is. Het opofferen van natuurlijke graslanden en bossen op grote schaalaan landbouwkundige projecten is een ernstige bedreiging voor het voortbestaan van talrijke wilde schepselen die deze gebieden bewonen" (Nan Wrogemann, ,,Cheetah under the sun", 1975, pag. 119 vrij vertaald). Van belang is te bedenken dat ook bij de uitbreiding van het beste beweidingssysteem in Botswana en elders de plaats van de oorspronkelijke, wilde fauna door het huisvee wordt ingenomen. Azië, Java: een citaat van de bekende botanicus, tropenkenner en kina-planter, F. W. Junghuhn, uit de 1840-jaren: „Ginds schaduwrijkevijgenbomen en honderden andere bomen met vruchten waarmee talloze vogel.s, apen en eekhoorntjes zich voeden die op hun beurt weereen prooi zijn voor wilde katten. Hier een overvloed van gras dat door herten wordt gegeten, zwijnen die van de zoete wortels van de alang-alang leven, tijgers die op de zwijnen jagen en pauwen die zich niet alleen met vruchten voeden, maar

graag rond pikken in de verscheurde overblijfsels van dieren die aan de tijgers ten prooi zijn gevallen om wormen te zoeken en dan vooral ingewandswormen (eerder vliegen-maden, KHV). Wij zien dus dat èén eerste oorzaak — de scheikundige samenstelling van de grond en de hoogte daarvan boven de zeespiegel — vele gevolgen heeft; dat grondsoort, klimaat, alang-alang, zwijnen, tijgers, pauwen slechts schakels zijn in een keten, waarvan niet beweerd kan worden dat een enkele schakel, hoe gering ook op het eerste gezicht, zoals bij voorbeeld de ingewandsworm (sic!) nutteloos of onbelangrijk is" (F, W. Junghuhn, ,,De Onuitputtelijke natuur", Stoa, Van Oorschot, Amsterdam, 1966, pp. 81-82).

Tevergeefs: „Alles wat adem heeft love den Heer"? Terwijl Junghuhn 130 jaar geleden, in zijn duidelijk besef van onderlinge afhankelijkheid van alle levende organismen, nog kon denken in termen van ongebreidelde pantheïstisch getinte, verwondering voor de onuitputtelijkheid en eindeloosheid van de rijkdom van de natuur begint nu 't zakelijke inzicht in de eindigheid van de aardse rijkdommen door te breken. Daarom is de conclusie van Linneman — hoe goed bedoeld ook — dat het zonder twijfel mogelijk is ,,om ook bij een zich verdubbelende wereldbevolking elk mens te voorzien van de goederen en diensten die nodig zijn om zijn basisbehoeften te dekken" (VU-magazine, april, pag. 23), op zakelijke zowel als op ethi.sche gronden aanvechtbaar, tenzij men aan een aarde wil denken waarop inderdaad voorde natuur(c.q. wilde dieren en planten) geen plaats i.s. Met uitzondering van de mens zullen alle andere schepselen Gods maar uit dezelfde reddingsboot moeten vallen als die, waarmee dit commentaar begon. Dat de situatie werkelijk zo ernstig is, wordt door te weinigen beseft. Dat daarom aan de bevolkingsgroei van de mens een eind zou moeten komen is meer dan duidelijk. Maar dat was in het geciteerde rapport van Buringh en in het interview met Linneman expliciet (en volkomen begrijpelijk) niet aan de orde. Het is wel óc essentie van de (biologische) overlevingskans van de mens en zijn mede.schepselen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen