VU Magazine 1978 - pagina 261

Wl maga^me 39

Te hoge bloeddruk Dat het Nederlandse volk massaal naar de huisarts stormde om zijn bloeddruk te laten opmeten, kan niet worden volgehouden. Maar wel heeft mogelijk een aantal mensen na de tvopwekkingen om de bloeddruk in de gaten te houden, een vaag schuldgevoel overgehouden dat men door niet naarde huisarts te stappen; te nonchalant omspringt met het eigen lijf (,,uw leven"). Dit nu acht prof. Van Aalderen van het Huisartseninstituut van de VU onzin. Voorkomen is inderdaad beter dan genezen , laaar voorkom je er nu echt wat mee, wanneer van meer mensen dan thans het geval is, bekend wordt hoe het met hun bloeddruk is gesteld. Natuurlijk niet. Alleen wanneer daaraan wat moet en kan worden gedaan, heeft het zin. En daar ligt de zwakke stee van de zaak. Het is helemaal niet zo zeker wanneer bij een hoge bloeddruk nu behandeling nodig is of niet. Bij de bespreking van dit onderwerp laat prof. Van Aalderen zijn reeds vaak in deze hoek getoonde afkeer blijken om van mensen, die zich gezond voelen en geen klachten hebben, patiënten te maken. Leven moetje wat argeloos doen. Wie zich dagelijks zorgen loopt te maken of hij misschien wat mankeert !,,ik heb nergens last van, maar je weet nooit zeker óf je wat hebt'') heeft geen leven. Hij rent voor de dood uit, z'n leven lang, tobbend over kwalen, die hij misschien zou kunnen hebben, ook al voelt hij niets. Moetje die mensen nu dodelijk verschrikken met de mededeling dat ze echt iets hebben? Want misschien is de bloeddruk wel wat te hoog. ,,Een goeie garagehouder vind in elke auto wel een mankement", meent prof. Van Aalderen. Bevolkingsonderzoeken bevestigden het vermoeden dat dit ook zo bij de mens ligt. Het bleek dat er bij mensen, die niet bij een huisarts liepen, evenveel afwijkingen voorkwamen als bij mensen, die wel naar "n dokter toegingen. ,,Heel merkwaardig"", zegt prof. Van Aalderen. ,,Dat is dan ook de reden waarom wij hier op "t ogenblik bezig zijn met een onderzoek, waarbij we er achter hopen te komen welk samenstel van factoren 'n rol speelt bij het besluit om "n huisarts te bezoeken. Dat blijkt maar voor "n gedeelte af te hangen van de klachten die men heeft.'"

Het was dan ook met enige scepsis dat prof. Van Aalderen keek naar de aansporingen op de t.v. om je bloeddruk door de dokter te laten controleren. Maar, zoals gemeld, tot een stormloop naar de spreekkamers heeft het niet geleid. De invloed van tv-boodschappen moet niet worden overschat. Bij de vele tegenstrijdige aansporingen die de mens via het kastje bereiken, is hij kennelijk geneigd om z'n eigen gezonde verstand maar te gebruiken. ,,Big brother" is in feite een verward forum van elkaar bestrijdende heilsboodschappers. wereldverbeteraars. komieken, marktkooplui, idealisten, straatventers en zedeprekers, die vooral worden beluisterd ter verdrijving van verveling. En dat is maar goed ook. Want zo blijft de burger de baas. De meeste mensen hebben geen idee hoe hoog hun bloeddruk is. Sterker nog: ze blijken daarover niet in die mate ongerust dat ze er een gang naar de huisdokter voor over hebben. Kennelijk weten de meeste mensen een bevredigender tijdpassering dan het toeven in wachtkamers van dokters. Al geldt dit niet voor het gehele mensdom. Maar nu het onderwerp hoge bloeddruk toch ter tafel ligt, is het dan niet verstandig om daar een beetje op te letten? Dit nu wil prof. Van Aalderen geenszins ontkennen. Maar slechts in een gering aantal gevallen is er een duidelijke oorzaak, b.v. een nierafwijking. De oorzaak van de meeste hoge bloeddrukken is onbekend. Wel weet men dat een aantal factoren een rol speelt bij het optreden van hoge bloeddruk. Dit zijn overgewicht, weinig lichaamsbeweging, te langdurige en veelvuldige stress-situaties, of te weinig evenwicht tussen spanning en ontspanning. Maar daaraan is echter alleen wat te doen. wanneer de patiënt heel duidelijk gemotiveerd is er zélf wat aan te doen - gesteld dat hij die mogelijkheid heeft. Want een baas of echtgenoot(e), die je dagelijks onder druk zet, kun je niet zo eenvoudig vervangen. Een andere werkkring zoeken kan ook niet iedereen. En velen moeten maar eten wat de pot schaft. Maar ook vrijwillig andere levensge-

woonten aannemen, kun je alleen wanneer jezelf héél duidelijk wilt. En die wil ontstaat niet vanzelfsprekend wanneer een wijzertje een wat hoge bloeddruk aanwijst. Prof. Van Aalderen spreekt dan ook van teleurstellende resultaten bij behandeling van kwalen die langs die weg worden opgespoord. Nu is het natuurlijk wel zo, dat "n gang naar de dokter een hele stap is. Een niet-gemotiveerde komt niet. De meeste hoge bloeddrukken worden dan ook terloops ontdekt, bij een keuring of routine-onderzoek. Zou er dan niets voor te zeggen zijn om het de mensen wat gemakkelijker te maken de eigen bloeddruk in de gaten te houden, zonder dat ze daarvoor per se naar de dokter hoeven? Je kunt tegenwoordig op een hele simpele manier je eigen gewicht in de gaten houden: in vrijwel elke badkamer thuis staat 'n weegschaal. Is het niet zinniger de industrie iedereen een bloeddrukmeter te laten aansmeren inplaats van een elektrisch broodmes? Dat lijkt prof. Van Aalderen technisch misschien een nog wat moeilijke zaak. .,Als dat kon. was het al gebeurd", veronderstelt hij. En zó eenvoudig is de bediening nu ook weer niet. Maar iets anders is of het niet wat zou zijn voor apothekers en drogisten. Vroeger wogen die desgewenst hun clientèle op een indrukwekkende schaal met contra-gewichten en zo. Hoeft tegenwoordig niet meer. Maar waarom niet een mogelijkheid geschapen om voor 'n paar kwartjes je bloeddruk te laten meten bij apotheker of drogist? Daar ziet prof. Van Aalderen wel wat in. Je kunt dan zelf je bloeddrukontwikkeling in de gaten houden, zonder dat je al half patiënt wordt. Maar, waarschuwt hij. ook dan is er bij "n hoge bloeddruk geen noodzaak meteen naar de dokter te rennen. Na een paar uur of paar dagen kan die bloeddruk alweer veel lager liggen. Alleen bij aanhoudende hoge bloeddruk, zou de betrokkene dan zélf kunnen beslissen of hij de huisarts wil raadplegea En dan moet hij ook nog weten, dat de huisarts in de meeste gevallen slechts kan gissen naar de oorzaak. En zeker geen simpel middeltje weet om de bloeddruk te laten zakken. Ook dat is vooral een kwestie van zelf-doen. (B.v.K.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen