VU Magazine 1978 - pagina 141

m magaTme? Vice-voorzitter FNV, W. Spit:

OR moet niet mee-sturen maar moet controleren Wat moet nu eigenlijk de rol zijn van werknemers die in de bedrijven meespreken over het beleid? Is er in de eerste plaats sprake van samenwerking tussen leiding en uitvoerenden, zoals CNV-voorzitter Lanser nog onlangs betoogde (zie VU-magazine van vorige maand) of moeten uitvoerenden zich vooral toeleggen op het controleren van de leiding? Het was de eerste vraag die de heer Wim Spit vice-voorzitter van de Federatie van Nederlandse Vakverenigingen (FNV) te beantwoorden kreeg nadat hij een inleiding had gehouden in het Studium Generale over,, Medezeggenschap" dat in de loop van de vorige maand aan de VU werd afgesloten. De vragenstellers maakten er een soort indirecte discussie van tussen de heren Lanser en Spit. Samenwerken met de leiding, of controleren van de leiding, daar ging het in eerste instantie om. Of, anders gezegd: moeten werknemers meesturen met de leiding en daarbij het risico nemen vuile handen te krijgen; of moeten ze zich beperken tot het achteraf beoordelen van het beleid. Het CNV, zo had de heer Lanser uitgelegd, had vanuit zijn mensbeeld een duidelijke voorkeur voor het eerste model. Hij achtte bij de FNV, ,,de socialistische vakbeweging" voorkeur voor het tweede model aanwezig. De heer Spit meende, dat CNV en FNV tot uiteenlopende opstellingen komen doordat ze de feitelijke situatie verschillend beoordelen. ,,In de kringen van de heer Lanser schermt men nogal nadrukkelijk met de onderneming als gemeenschap en dat in een vrij idealistische zin van het woord. Wij ontkennen niet, dat de onderneming zekere trekken van een gemeenschap heeft, in die zin, dat het een verzameling mensen is. Maar als je daaruit concludeert dat mensen in een onderneming ieder op zijn plaats bezig zijn één doel na te streven, dan ontkennen wij, dat dit een zuivere en reële beschrijving is van de situatie zoals die zich vandaag de dag aan ons voordoet. De huidige onderneming is feitelijk een verzamelplaats van mensen die ieder met hun eigen individuele bedoehng die onderneming binnentreden. In de meeste gevallen is die bedoeling nogal materialistisch van aard: men moet de kost verdienen. Daarnaast wenst men zijn gaven van hoofd en hart

rende werknemer in het totale ondernemingsgebeuren, in sterke mate wordt belemmerd, door het feit dat de onderneming moet functioneren in een samenlevingsmodel, in een maatschappelijk-economisch model waarin in veel sterke mate het marktmechanisme overheerst; dat het individualisme en het trekken van het kapitalisme daarin nog veel te sterk de boventoon voeren. Ondernemingen moeten functioneren in het maatschappelijk stelsel zoals dat op dit moment is.

Controle

W. Spit (foto: Mare van Dorp, AVC-VU)

te kunnen benutten en ontplooien. Eén van de kritiekpunten die wij hebben is, dat in zeer grote delen van het maatschappelijk functioneren in de ondernemingen (en alle mogelijke andere arbeidseenheden) de werkelijke ontplooiing van menselijke mogelijkheden nauwelijks aan bod komt. In de ondernemingen bestaan levensgrote tegenstellingen, waarvan het in onze ogen volkomen onzin is om die te willen ontkennen. Daarmee bewijs je ook niemand een dienst; je bedekt de feitelijkheid. Het zou prachtig zijn als het zo idealistisch was, maar zover zijn we in geen velden of wegen.

Geïsoleerd Het tweede punt waarover we met de heer Lanser regelmatig van oordeel verschillen is, dat de heer Lanser de onderneming nogal eens op een vrij geïsoleerde manier benadert. Wij menen dat de uiteindelijke doelstelHng, de participe-

Wat wij willen, wat wij als reëel ervaren, vraagt tijd. Zolang dat duurt, menen we, dat we veel eerder moeten werken naar een situatie waarbij werknemers controlerend optreden; dat tegenover hen het beleid wordt gelegitimeerd, dan dat men de mogelijkheden heeft om voluit te participeren. Dat wil niet zeggen, dat wanneer die situatie is gerealiseerd, er geen problemen meer zullen zijn, maar de mensen zullen dan wel worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid in die situatie en ze kunnen het waarmaken. Als je verder wilt komen in de richting die wij wensen, kun je dat waarschijnlijk alleen maar doen via het station van het controleren achteraf, om op den duur te komen bij de inspraak door participatie, maar dan moet het wel zo zijn dat leiding in een onderneming gelegitimeerd wordt door arbeid en niet meer door kapitaal, maar dat is verder van ons af dan menigeen wellicht veronderstelt.

Socialistisch? Hoe zit het nu, zo luidde een andere vraag, moet het NKV het Nederlands Katholieke Vakverbond, dat is opgegaan in de FNV, worden beschouwd als een socialistische organisatie? De heer Lanser zei van wel. De heer Spit begon met te zeggen, dat er in de geschiedenis een grote tegenstelling is gecreëerd tussen een christelijke levensovertuiging en het socialisme, wanneer daaronder het atheïstisch so-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen