VU Magazine 1979 - pagina 80

\/n magadne 34

111. uit Congresmap

die bevolkingsgroepen in de maatschappij die streden tegen hun politieke en maatschappelijke achterstelling. Men eiste gelijkberechtiging. Tot deze groepen zou men kunnen rekenen de burgerij uit het begin van de vorige eeuw, de protestant-christelijke en katholieke bewegingen later in die eeuw, en de bewegingen van de negers en tot op zekere hoogte die van vrouwen en jongeren uit onze tijd. De strijd die deze bewegingen voeren wordt door sociologen meestal beschreven in de zin van Ontluiking Strijd - Succes - Integratie - Einde van de beweging. Vele burgerlijke sociologen hebben op die manier ook de arbeiders-beweging beschreven. Op dit punt nu blijkt het grote verschil met de marxistische theoretici. Deze spreken n.l. alleen van Succes wanneer die vakbeweging het kapitalisme overstijgt, en met die taak is zij zeker nog niet klaar!

Definitie Uit de definitie, die de kongrescommissie in haar kongresbundel (1) geeft van emancipatiebewegingen (een breed skaia van organisaties, die streven naar opheffing van maatschappelijke achterstelling en dwang of naar progressieve verandering van de maatschappij) blijkt dat daarin beide betekenissen terug te vinden zijn. Toch is de kongrescommissie langzaam tot het inzicht gekomen, vooral door te letten op de oorzaken die geleid hebben tot het ontstaan van de emancipatiebewegingen in de 60-er en 70-er jaren, dat hun strijd is terug te voeren op een strijd tegen de moderne kapitalistische maatschappij. Daardoor is zij emancipatiebewegingen steeds meer in marxistische zin gaan beschouwen. De keuze die historici maken voor deze bewegingen is een politieke keuze en geen wetenschappelijke, al heeft zij wel degelijk consekwenties voor de wetenschapspraktijk: onderwerpkeuze en vraagstelling; ontwikkelen van

nieuwe methoden ontleend aan de sociale wetenschappen; ontsluiten van nog niet gebruikte bronnen (b.v. interviews); verspreiden van onderzoeksresultaten onder de doelgroep; en hernieuwde belangstelling voor theoretische vraagstukken. In mei startte de kongrescommissie haar werkzaamheden ter voorbereiding van het kongres. Aan die voorbereiding koppelde zij de noodzakelijke inventarisatie op het gebied der emancipatorische geschiedschrijving, een inventarisatie die zich vnl. richtte op: de maatschappelijke relevantie van de door de onderzoekers gehanteerde probleemstelling, de toegepaste methodieken, de resultaten van het onderzoek of de (on)mogelijkheden die men ziet voor dergelijk onderzoek. In deze zin zou het kongres een afronding betekenen van de oriëntatie die de commissie aan het kongres vooraf zou doen gaan. Door het verzoek van Intermediair tot het schrijven van een artikel over deze tak van geschiedbeoefening, was de commissie al in een vroeg stadium genoodzaakt enige struktuur aan te brengen in het gebied van de emancipatorische geschiedschrijving. Zij kwam daarbij tot een indeling in drie kategorieën, welke zij maakte op grond van haar tot dan toe opgedane praktische ervaring en met het oog op haar verdere onderzoek. Het was de commissie gebleken dat er in de praktfjk van het onderzoek een scheiding viel aan te brengen tussen onderzoek verricht door historische wetenschappers en geschiedbeoefening vanuit een bepaalde groep of organisatie zelf. Deze laatste duidde de commissie aan met participerend engagement. Binnen de meer wetenschappelijke richting kon de commissie al snel twee stromingen onderscheiden n.l. een indirekte, strukturele vorm en een meer direkte, praktische vorm van geschiedschrijving (direkt slaat hier op het feit dat men zich speciaal richt op een emancipatiebeweging).

Kongres Over het kongres zelf vertellen we iets in het volgende nummer van VU-magazine. Voorlopig alvast enkele afsluitende/konkluderende opmerkingen. Het meest in het oog springende resultaat van ons onderzoek was de gekonstateerde methodisch-theoretische achterstand die er m.n. op het gebied van de direkt-participerende vorm van emancipatorische geschiedbeoefening bestaat, waardoor vele aanzetten op dit gebied slechts magere resultaten afwierpen. Het bleek dat in Engeland, waar men op dit gebied een veel oudere traditie heeft, wel prima resultaten op dit gebied zijn geboekt, zodat bestudering van die ervaringen voor ons zeer nuttig kan zijn. Merlijn zal zich in de toekomst op deze problemen gaan werpen (2). Konkrete plannen zijn al ontwikkeld voor een werkgroep Buurtgeschiedenis. Ook de kloof tussen universiteit en samenleving was een door ons meerdere malen gekonstateerd feit. De universitaire opleiding blijkt in vele opzichten sterk relativerend te werken, en zij sluit met haar kategorieën en begrippen ook niet goed bij de maatschappij aan. Ook over dit probleem zal Merlijn zich moeten buigen. Een laatste opmerking zouden we hier willen maken over de door ons gekonstateerde gevoelens van onzekerheid over het nut van hun studie onder geschiedenisstudenten. Deze gevoelens zijn o.i. terug te voeren op de geringer wordende beroepsmogelijkheden, maar ook op de opleiding zelf, waar andere perspektieven dan een baan in het onderwijs of op de universiteit nauwelijks worden aangereikt. Het kongres heeft de studenten laten zien dat er wel degelijk andere mogelijkheden bestaan, maar om die te realiseren heeft de studentenbeweging nog een lange weg af te leggen. (1) Luuk Brug e.a. Geschiedenis en Bevrijding. Kongresmap 24 november 1978 Amsterdam, 1978 (2) In november 1979 verschijnt hij uitgeverij Sjaloom een bundel artikelen waarin de bevindingen van het kongres nader uitgewerkt zullen worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen