VU Magazine 1980 - pagina 11

Uü magazine 9

Aktie 'Nieuwe Levensstijl' is tekort geschoten (Fragment uit proefschrift van dr. G. Manenschijn) In november 1974 werd op de beleidsconferentie van de Raad van Kerken in Nederland, gehouden te Lunteren, een slotresolutie aangenomen, waarin kerkleden werden opgeroepen een wekelijkse vastendag te houden, dit als praktische oefening in een meer omvattende levensstijl, gericht op een samenleving waarin het recht der armen voorop staat. ,,De vrijgekomen energie en geldbedragen dienen hun bestemming te krijgen in duidelijke en doorzichtige programma's voor vernieuwing van de samenleving, zowel internationaal als in de onmiddellijke woonomgeving." Om aan deze slotresolutie uitvoering te geven werd in 1975 door de Sectie voor Sociale Vragen van de Raad van Kerken de Werkgroep Nieuwe Levensstijl opgericht. De richtinggevende formule was: ,,anders omgaan met elkaar, met de natuur, met geld en met de tijd.'' Men werd gedreven door diepe bezorgdheid over de volgende maatschappelijke vraagstukken: (1) eindigheid van de natuurlijke hulpbronnen: (2) ongelijke beschikking over die hulpbronnen: (3) het wereldvoedselprobleem; (4) verstoring van het natuurlijke milieu: (5) ontmenselijking van de samenleving als gevolg van een eenzijdig accent op economische omwikkeling. In leidinggevende kerkelijke kringen werd gretig op dit initiatief ingehaakt. In de vastenbrief van 1975 van het bisdom Breda Vastentijd als proeftijd werd aanbevolen de wekelijkse vastendag in ere te herstellen om stil te staan bij de wezenlijke dingen van het leven, met de fiets in plaats van met de auto naar het werk te gaan. met de kinderen te praten over grote maatschappelijke problemen, op de avond van de vastendag de televisie uit te laten om een eenzame bejaarde op te zoeken en de hele dag wat minder te eten, te drinken en te roken. De Gereformeerde Kerken lieten reeds in februari 1975 een uitgave over nieuwe levensstijl het licht zien: Bezitten of bezeten zijn. In het voorwoord bij deze brochure, opgesteld door een door de Synode van Haarlem 1973/1975 aangestelde Commissie, belast met de samenstelling, wordt gezegd dat de oproep tot een nieuwe le-

vensstijl zich richt ..zowel tot u persoonlijk als tot de organisaties, waarvan u deel uitmaakt. . . Of u nu een nederige positie inneemt of hooggeplaatst bent, of u nu huisvrouw bent die op de dubbeltjes let, dan wel ondernemer die beslist over duizenden, mogelijk over miljoenen guldens, van ieder van u wordt verwacht uw gezicht te laten zien. Er voor te willen uitkomen, dat u weet verantwoording schuldig te zijn over uw beheer.'' Daar wordt aan toegevoegd dat de oproep gefundeerd is op twee peilers: op feitenmateriaal over de eindige voorraden van onvervangbare grondstoffen en op de bijbelse gedachte van rentmeesterschap. Uit de geboden informatie, die voor wat betreft het feitenmateriaal heel wat duidelijker is dan voor wat betreft de definëringen van ,,levensstijl." ,,verantwoorde productie, distributie en consumptie" en ,.rentmeesterschap.'' is af te leiden dat men meent dat verandering van een verkwistende levensstijl in een sobere levensstijl zal kunnen bijdragen aan de oplossing van wereldproblemen als dreigende energietekorten, structurele armoede en blijvende honger in grote delen van de wereld. Wat deze ,.tweeklap'" betreft zitten de initiatiefnemers, de bisschop van Breda en de Synodale Commissie van de Gereformeerden op dezelfde golflengte

Discussie De aktie bleef niet onweersproken. Er werd gevraagd of de combinatie van twee doelstellingen: terugkeer tot een minder verkwistende levensstijl enerzijds en een oplossing van wereldproblemen anderzijds, wel mogelijk is. Wat de nieuwe levensstijl betreft: bedoelt men mentaliteits- of gedragsverandering? Is de levensstijl van bijvoorbeeld mensen met het minimumloon verkwistend te noemen? Betekent de oproep weer te gaan vasten een terugkeer tot onthoudingsmoraal en lustonderdrukking? Welke belangen zijn in het geding en hoe bepalen die belangen iemands affiniteit tot de aktie? Mady Thung wees er op dat ..levensstijl" een gecompliceerd begrip is. in geen geval zo persoonlijk is als men doet voorkomen, maar samenhangt met een bepaalde maatschappelijke orde en de wijze waarop een maatschappelijke orde verandert. Ze pleit er voor liever te spreken van een verantwoorde levensstijl, na te gaan wat die verantwoordelijkheid feitelijk inhoudt en dan vast te stellen in hoeverre de respectieve groepen in de samenleving er onverantwoordelijke ideeën, gewoonten en materiële cultuur op na houden. Kortom: de maatschappelijke bepaaldheid van een bepaalde levensstijl moet veel meer in het vizier komen, wil men ooit iets kunnen bereiken.

.Ethiek Ook de ethiek, die aan de aktie ,,Nieuwe Levensstijl" ten grondslag ligt, is aan kritiek onderworpen geworden. De leidende gedachte in bijvoorbeeld Bezitten of bezeten zijn is dat de samenleving een verantwoorde samenleving dient te zijn en dat mensen in die samenleving persoonlijke verantwoordelijkheid dragen tegenover God en de naaste. Daartegen werd ingebracht dat de feitelijke samenleving een belangenmaatschappij is (d.w.z. ieders aandeel in de welvaart

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen