VU Magazine 1980 - pagina 236

Mü magazine 14 groep nog nooit zijn eigen leider in het kabinet ten val heeft gebracht. Het beleid komt amper tot stand in de ontmoetingen van kabinet en parlement in de kamer, maar in de wekelijkse kontakten tussen regering en fraktieleiders. De Kamer zou haar eigen bevoegheid beter kunnen verwerkelijken door zich bezig te houden met wetgeving in plaats van met moties. Een motie is immers niet meer dan een verklaring van gevoelen van de Kamer. Niet voor niets eindigen moties altijd met de typerende zinsnede ,, en gaat over tot de orde van de dag •' alsof de Tweede Kamer buiten de orde zou treden met een motie! De regering vergist zich dan ook als ze de Kamer weer eens terecht wil wijzen met een ,, U gaat op de stoel van de regering zitten". Er zou dan ook, volgens prof. Prins, veel meer in wetten moeten worden vastgelegd.

De kunst van het voortmodderen Ook prof. mr. M. Scheltema (hoogleraar bestuursrecht in Groningen en lid van de Wetenschappelijke Raad van het Regeringsbeleid) bepleitte een aksentverlegging naar de wetgevende taak van het parlement. Zijns inziens betekent het beginsel van de ministeriële verantwoordelijkheid eerder een beperking dan een verruiming van de invloed van het parlement. Hij en zijn collega Lubberdink pleitten dan ook voor een inperking van de ministeriële verantwoordelijkheid. Dr. Geelhoed konstateerde een mode om de machteloosheid van de overheid te benadrukken. De ,.kunst van het voortmodderen" zoals hij het noemt leidt in die visie tot verloedering van rechtsstaat en demokratie. Een andere leus die opgang doet is: ,,de overheid heeft veel bevoegdheden maar heeft ze verkocht! Geelhoed zelf is optimistischer. ,,Het loeren in de pierepot van de Haagse machten is nuttig, maar nogal beperkt als je de zaken niet in internationaal verband bekijkt" besluit hij zijn toespraak. Drs. J. M. Th. Van den Berg, medewerker aan de rechtsgeleerde fakulteit in Leiden, ook bekend van stukjes in de NRC zag wei een krisis in ons politiek stelsel maar geruststellend voegde hij eraan toe dat onze demokratie best veel kan hebben, ,,ook bij de huidige achteruitgang van welvaart en het falen van maatregelen daartegen. Eko-

nomische groei is geen voorwaarde voor demokratie''. Hoogstens zet een krisis op scherp wat er al aan problemen is. Kulturele menopauze Overigens vond hij de huidige krisis in de politiek maar ,.een reus met lemen voeten ", , ^een kulturele menopauze'': de verzuiling van weieer heeft afgedaan en er zijn nog geen nieuwe, duidelijke invloedsblokken voor in de plaats gekomen". Ernstiger vindt hij het met de demokratie gesteld als een minister van financiën aftreedt en de rest van het kabinet rustig blijft zitten. Verwarrend vond hij het groot aantal rollen dat de overheid in ons maatschappelijk spel speelt: van gezagsdrager tot beschermer van zwakken en mee- dan wel tegenspeler van ekonomische machten. Het leek hem goed denkbaar deze rollen uiteen te rafelen door het in leven roepen van verschillende beleidsinstrumenten. Van Putten gaf nog even een terugblik op de dag van gisteren. Hij moest erkennen dat zijn gedachte van deelparlementen flink is gekraakt, maar treurde daarover niet

Onzichtbare agenda We zagen nog weinig vuurwerk bij de staatsrechtsgeleerden. De hoop was gevestigd op de forumdiskussie waarin jan en alleman z'n zegje kon doen. 't Was echter al van tevoren bekokstoofd wie er zouden spreken en het rijtje werd volgens een onzichtbare agenda afgehandeld. Veel onverwachts of spektakulairs werd zo voorkomen. En zo betrad professor Duynstee, de Diepenhorst van Nijmegen en bekend om zijn speurneus voor non-

valeurs, het spreekgestoelte. Hij onderscheidde twee soorten ministeriële verantwoordelijkheid: ten opzichte van de Tweede Kamer als staatsrechtelijk instituut (de gebondenheid om verantwoording af te leggen) en als machtsmiddel van de regering ten opzichte van de regeringspartijen (,,de oppositie stemt toch wel tegen"), een opvatting^ die door professor Scheltema beleefd (Duynstee is tenslotte niet zomaar een professor) doch overtuigend de grond werd ingeboord. Een volgende vragensteller gaf een reuzenzwaai aan de diskussie door een lange toespraak te houden over regionaal-ekonomisch landbouwbeleid, met name in Friesland en Groningen. Het verband leek de staatsrechtfilosofen niet te ontgaan, althans zij vertoonden geen spoor van onrust.

Misschien onder de borrel Via een diskussie over de ekonomische rechtsorde kwamen we weer bij het onderwerp terug. De heer Koekoek deed vanuit de zaal nog een poging de diskussie in staatsrechtelijke en politikologische sferen te brengen. Hij bestreed de opvatting van professor Prins dat frakties in de Kamer nooit hun eigen leider ten val brengen en noemde enkele voorbeelden. Professor Prins keek verschrikt op, alsof hij uit een middagdutje gewekt werd en deed een zwakke poging te antwoorden. Dat gaf hij trouwens ruiterlijk toe: ,,Een wat merkwaardig antwoord maar zo aan het eind van de middag verwacht ik niet zulke diepzinnige vragen. Tja, u zult het hiermee moeten doen maar onder de borrel van zometeen komt er misschien weer wat meer los." (FST)

U

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen