VU Magazine 1987 - pagina 49

Van linlis naar rechts: Ard Schenk, in de jaren zeventig een van Nederlands beste schaatsers Foto ANP Wereldkampioen Hein Vergeer waagt zich nog niet aan de klapschaats Foto ANP Karin Kania schaatste onlangs de 500 meter onder de veertig seconden. Foto's ANP Yvonne van Gennip is al enige tijd Nederlands beste rijdster Foto ANP

Dr. Ruud de Boer: "Een hoog bewegingsritme in de bocht gaat ten koste van de snelheid" Foto Bram de Hollander

waar volgend jaar de Olympische Winterspelen worden gehouden. Hij zal daar, als gevolg van een samenwerkingsverband tussen VU en Universiteit van Calgary, zijn onderzoek breder opzetten en een aantal technieken (zoals de start) gaan bekijken. Het onderzoek, dat werd verricht onder leiding van dr. Gerrit Jan van Ingen Schenau en dr. Gert de Groot, bleek de medewerking van een groot aantal schaatsers te eisen. Tijdens diverse schaatswedstrijden werden namelijk camera's op de baan geplaatst die de bewegingen van de schaatsers registreerden. Zo reisden de onderzoekers ook af naar Karl Marx Stadt waar bij de wereldkampioenschappen voor vrouwen ontelbaar veel video-opnamen werden gemaakt. Men was vooral geïnteresseerd in de afzettechniek van de schaatsters en of degenen die de beste tijd maakten ook hun schaats anders op het ijs plaatsten. De medewerking van de schaatsers was perfekt, vertelt Ruud de Boer, enkele dagen voordat hij afreisde naar Calgary. "Het is een soort wisselwerking. Kijk, voor ons zijn de wetenschappelijke resultaten natuurlijk van belang, maar we proberen het onderzoek zodanig op te zetten dat er ook allerlei praktische aspekten aan zitten. En dat vinden de trainers na-

tuurlijk weer interessant. We willen in de toekomst meetapparatuur gaan ontwikkelen die de trainer in staat stelt direct de techniek van de schaatser te registreren. Bij de films die we nu gebruiken duurt het vaak maanden eer je de resultaten daarvan terug ziet. Technisch is het mogelijk dat ook direct te doen. Je moetje voorstellen dat de schaatser allerlei meetelementjes opgeplakt krijgt. Als hij dan langs een apparaat schaatst dat die gegevens kan aflezen, kan men via de computer direct de beschikking over het gebruik van de techniek verkrijgen.'' Met behulp van de videofilms zijn De Boer en zijn collega's inmiddels te weten gekomen dat een schuine afzet betere resultaten geeft dan de afzet waarbij men wat rechter op de schaats staat. De onderzoekers kwamen tot deze conclusie doordat de beste schaatsers over de meest schuine afzet bleken te beschikken. Een foto aan de muur van Ruud de Boers werkkamer toont de wereldkampioen Hein Vergeer in aktie. Op mijn vraag of op deze foto te zien valt of Vergeer de gewenste schuine afzet laat zien, aarzelt De Boer. "Dat hangt af van de hoek waarin de camera staat. Die kan namelijk enorm vertekenen. Maar Vergeer zal ongetwijfeld een schuine afzet hebben gezien zijn prestaties."

als het ware naar het midden van de bocht wordt getrokken. Daardoor wordt een schaatser gedwongen een bepaald bewegingsritme te kiezen. En dan blijkt dat ie als toeschouwer naar de goede afzettechniek veel belangrijker schaatswedstrijden kijkt zal is. Bovendien vormt een hoog bewezich ongetwijfeld afvragen of gingsritme nu juist een belemmering het verschil in tempo dat de schaatsers want dat gaat ten koste van de techniek. ontwikkelen niet evenzeer van belang is Een aantal jaar geleden hadden de Noren als het gaat om het neerzetten van een bedacht dat een hoger bewegingsritme goede tijd. De Oostduitse vrouwen bij- betere resultaten zou moeten opleveren. voorbeeld vertonen een langzaam tempo Op een gegeven moment kon je echter maar delen wél met iedere slag een rake zien dat het opvoeren van het bewegingsklap uit, terwijl de Nederlandse Yvonne ritme in de bocht ten koste ging van de van Gennip een veel hoger tempo ont- snelheid. Dat bleek dus weinig succeswikkelt dat echter niet leidt tot een snel- vol." lere tijd. Volgens Ruud de Boer moet bij Men zou bijna vergeten dat een goede afeen verklaring van dit verschijnsel on- zet alléén niet voldoende is om een goede derscheid worden gemaakt tussen de tijd te behalen. Vaak lijken ook externe bochten en het rechte eind. "De snelheid factoren er iets toe te doen. Uit de lijst op het rechte eind kun je op twee manie- van wereldrecords vaft bijvoorbeeld af te ren bereiken. Door een goede afzettech- lezen dat deze vrijwel zonder uitzondeniek: een rake klap waarbij een wat lager ring zijn gereden in het Russische Alma bewegingsritme niet zoveel uitmaakt. In Ata. Dat heeft te maken met het verschil principe kun je ook hetzelfde bereiken in luchtdichtheid. De schaatser wordt gedoor een wat hoger ritme en wat minder confronteerd met luchtwrijving, die meer 'rake klappen'. In theoretisch opzicht problemen oplevert naarmate de lucht maakt dit niet veel uit, maar dat is anders dichter is. Hoe hoger men komt, hoe in de bocht. Daar zijn de rake klap en het meer de luchtdichtheid afneemt en het bewegingsritme niet meer vrij te kiezen schaatsen dus 'makkelijker' gaat. Alma omdat je gedwongen wordt tot een be- Ata ligt op 1700 meter en de dunnere paald bewegingsritme. Dat heeft te ma- lucht maakt, als alle andere omstandigheken met het natuurkundig principe van de den gelijk blijven, snellere tijden mogemiddelpuntvliedende kracht waardoor je lijk. Een nadeel van die dunnere lucht is

W

VU-MAGAZINE — FEBRUAR11987

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen