VU Magazine 1987 - pagina 459

E

HOMOSEKSUALITEIT Wetenschappelijk onderzoek naar homoseksualiteit is vaak een nogal 'ranzige' aangelegenheid geweest. Het is dan ook niet voor niets dat onderzoekers vandaag de dag niet meer zoeken naar 'de' oorzaak van homoseksualiteit. Van een geaardheid en handeling waar de doodstraf op stond naar een universele menselijke mogelijkheid: in twee eeuwen heeft de seksuologie zich kunnen bevrijden van haar criminologische en psychiatrische achtergrond. ROELEKEVUNDERINK

VERKEERDE LIEFHEBBERS II

Wetenschap en homoseksualiteit

^^

en ziekelijke afwijking, niet normaal en gelukkig beperkt tot een niet zo groot deel van de bevolking. Dit zijn nog altijd de kwalificaties waarmee een niet onaanzienlijk deel van die andere negentig procent van de bevolking hun vaak denigrerend aangeduide homofiele medemens benoemt. Hoe tolerant onze samenleving ook mag zijn, van acceptatie van homoseksueel gedrag is nog lang niet overal sprake. Men mag wel homoseksueel zijn, maar het niet pral<tizeren, zo luidt niet alleen in EO-kringen het credo voor homoseksuelen. De afkeuring van homoseksueel gedrag heeft voor sommigen te maken met de gedachte dat man en vrouw voor elkaar zijn geschapen, en dat seks tussen twee mensen van hetzelfde geslacht tegennatuurlijk is. Niet alleen lichamelijk, ook psychisch zouden man en vrouw elkaar aanvullen. Bovendien zou homoseksueel gedrag de leefvorm ondermijnen die de meeste heteroseksuele mensen kiezen: het gezin. Ook de wetenschap heeft zich met homoseksualiteit bemoeid. Is liefde voor hetzelfde geslacht aangeboren of niet? Heeft homoseksualiteit een biologische of een psychologische oorzaak? In hoeverre vertonen ook heteroseksuele mensen homoseksueel gedrag? En - een vraag van de laatste tijd -is homoseksualiteit aantoonbaar in het DNA? De vragen die wetenschappers sinds de 'uitvinding' van het begrip homoseksualiteit in de vorige eeuw stelden, zeggen iets over de opvattingen die er toen - en nu -heersten. Het feit dat er ook vandaag de dag geen consensus bestaat over de oorzaak van homoseksualiteit, zowel onder wetenschappers als onder homo's zelf, lijkt erop te wijzen dat verder onderzoek daarnaar tamelijk zinloos wordt. Veel onderzoekers van afdelingen liomostudies, die de laatste tijd aan steeds meer universiteiten een plaats vinden, hebben het zoeken naar die oorzaak zelfs gespecificeerd. Meestal ging het om elke geslachtsdaad helemaal gestaakt. Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht die niet de voortplanting tot doel had. De straf op sodomie houden medewerkers homostudies zich vooral bezig met was zonder uitzondering de doodstraf. De rol van artsen homo-emancipatie: hoe is het bijvoorbeeld gesteld met bij de constatering van het 'misdrijf' werd rond de eeuwhet personeelsbeleid bij de politie, of wat kan men doen wisseling steeds groter, ook dankzij de opkomst van de om het geweld tegen homo's te verminderen. Onderzoe- Verlichting, waardoor de moraaltheologische zienswijze kers aan de Universiteit van Amsterdam beoefenen we- langzaam werd verdreven. Dat was vooral te merken aan tenschap op een hoger theoretisch niveau, door vragen te een verandering in het strafrecht. De ernst van de straf stellen naar de constructie van homoseksualiteit. Aan de nam weliswaar af, maar de vervolging van sodomie werd Vrije Universiteit tracht een initiatiefgroep al enige tijd op steeds grotere schaal ter hand genomen. een volwaardige plaats voor onderzoek naar homosekDe opkomst van de natuurwetenschappen maakte de ontsualiteit te bewerkstelligen. Eén van de activiteiten van de initiatiefgroep is, samen met het Bezinningscentrum en de Jlir. mr. J.A. Scliorersticiiting, een groot internationaal congres te organiseren, dat in december aan de VU wordt gehouden, met als titel l-lomosexuality, Whicii l-lomosexuality?

H

Onder de vlag van de psychiatrie gingen artsen zich in toenemende mate bemoeien met het zedelijk leven

oewel liefde tussen mensen van hetzelfde geslacht al sinds mensenheugenis bestaat, stamt de term 'homoseksualiteit' pas uit de negentiende eeuw. De Amsterdamse socioloog Gert Hei<ma be- wikkeling mogelijk van specialismen als de psychiatrie, schrijft in zijn proefschrift Homosei<suaiiteit, een medi-waarbij steeds meer aandacht kwam voor het abnormale. sctie reputatie de 'uitdoktering' van de homoseksueel in De gerechtelijke geneeskunde ging zich profileren als fohet Nederland van de negentiende eeuw. Hekma, die berensische psychiatrie, met onderzoek naar plegers van gin dit jaar aan de Rijksuniversiteit Utrecht promoveerde, misdrijven. Vooral de werking van de hersenen met bestelt dat vóór 1800 de term 'homoseksualiteit' helemaal trekking tot de geslachtelijke functies stond daarbij cenniet bestond. Men sprak van sodomie, tegennatuurlijl<e traal. Onder de vlag van de psychiatrie gingen artsen zich ontuclitoi flikl<er De begrippen waren vaag en vaak niet in toenemende mate bemoeien met het zedelijk leven. En VU-MAGAZINE - DECEMBER 1987

Dr. Gert Hekma: in de negentiende eeuw steeds meer aandacht voor het abnormale. Foto Henk Thomas.

17

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen