VU Magazine 1988 - pagina 119

Monnikenwerk lijkt het. Want naar het Tilburgse onderzoek aantoont - het wantrouwen jegens de kerken is groot, de ontkerkehjking zet in hoog tempo door, en het geloof is, net als alle andere geestelijke zaken, opvattingen en overtuigingen, sterker dan ooit tevoren aan privatisering en individualisering onderhevig. In onze 'ik-cultuur' luidt het motto thans vooral: 'Ieder voor zich, en God voor een enkeling'! Als het onderzoek uit Tilburg al iets bevestigt, dan is het toch in de eerste plaats de indruk die iedereen al had, namelijk dat het maatschappelijk cement begint los te laten. En verbazen doen de onderzoekers zelf zich eigenlijk alleen nog over de vraag hoe mensen het klaarspelen om met tegenstrijdige 'waardenoriëntaties' te

Hoe men ook over individuele vrijheid denkt, de vraag blijft hoeveel individualisme een samenleving kan verdragen.

I

leven. Zo wijzen ze erop dat veel traditionele gelovigen morele opvattingen huldigen die regelrecht ingaan tegen de officiële leer van hun eigen kerk. Waarden zijn er in ieder geval nog te kust en te keur. Maar welke waarden men omhelst of afwijst is meer dan ooit een individuele aangelegenheid, een vrije keus, geworden. En bovendien hebben de diverse waardenpatronen die het individu privé, en al naar gelang de 'levenssfeer' die aan de orde is, uit de kast trekt, onderling weinig meer met elkaar uitstaande. Hoe men ook over mondigheid, secularisatie en individuele vrijheid denkt, de vraag blijft hoeveel individualisme een samenleving kan verdragen, en wie of wat op den duur nog een gemeenschappelijke basis en een bindmiddel kan verschaffen. Zoals het er nu naar uitziet komt alléén Henny Huisman daarvoor dus nog in aanmerking... D

Naar aanleiding van: Halman e.a., 'Traditie, secularisatie en individualisering; een studie naar de waarden van de Nederlanders in een Europese context', Tilburg University Press, 392 pagina's, f 36,-.

VU-MAGAZINE—MAART 1988

R

oken is slecht voor onze gezondheid. Daar is zo langzamerhand iedereen wel van overtuigd, met uitzondering van hardnekkig verslaafden en vertegenwoordigers van de tabaksindustrie. Onlangs wist één van hen nog op de televisie te beweren dat een oorzakelijk verband tussen roken en longkanker niet bewezen is. En dat terwijl medisch onderzoek van de laatste twintig jaar heeft aangetoond dat er een sterk verband is tussen het roken van sigaretten en kanker van longen en luchtwegen, maar ook van blaas- en pancreaskanker. Daarnaast veroorzaakt roken chronische longziekten, hart- en vaataandoeningen en heeft het een ongunstige invloed op de ontwikkeling van de foetus, zelfs wanneer de moeder in de zwangerschap niet meer dan vijftien sigaretten per dag rookt. Nooit zal ik de patiënt vergeten die tijdens mijn opleiding op een college chirurgie werd 'gedemonstreerd'. Het was een man van middelbare leeftijd, een chronische roker die leed aan de ziekte van Burger. De bloedvaten in zijn benen waren mede door het roken zo ernstig beschadigd, dat zijn onderbenen en voeten nauwelijks nog zuurstof kregen. Het ene onderbeen was al geamputeerd, en nu moest het andere been er ook aan geloven... Ik heb nooit begrepen hoe mijn medestudenten na het zien van deze verminkte man ooit nog een sigaret konden opsteken. Toch zijn er vrij veel Nederlandse artsen-met uitzondering van de longartsen-die roken. Ik vind dat eigenlijk kwalijk. In Engeland is het roken onder artsen aanzienlijk afgenomen en wordt in de vakpers vrij veel geschreven over de schadelijkheid van roken. In ons land zijn recent twee artikelen verschenen, geschreven vanuit de arbeidsgeneeskundige hoek, over de invloed van passief roken op de werkplek. Onder passief roken verstaat men het

blootgesteld worden aan de uitademingsprodukten van de 'actieve' roker, In dat uitademingsprodukt blijken nog kankerverwekkende stoffen te zitten en daardoor hebben ook passieve rokers een verhoogd risico op longkanker. Om te becijferen hoe groot dat risico is, gaat men uit van het gemiddelde van de uitkomsten van alle studies die tot nu toe over passief roken zijn gedaan. Men schat dat onder passieve rokers 38 procent meer longkanker voorkomt dan onder niet aan tabaksrook blootgestelde personen. Van alle gevallen van longkanker onder nietrokers in ons land zou 16 procent veroorzaakt worden door passief roken, dat komt neer op ongeveer veertig sterfgevallen per jaar.

twintig jaar lang op haar werk blootgesteld geweest aan de tabaksrook van collega's. De Zweedse rechtbank oordeelde dat de longkanker bij deze vrouw beschouwd kon worden als een beroepsziekte ten gevolge van blootstelling aan omgevingsrook op de werkplek. Een opmerkelijke uitspraak, die aangeeft hoe ver men in Zweden is met het aannemen van de schadelijkheid van passief roken. Internationaal is de discussie daarover echter nog niet uitgewoed. Ik hoop vurig dat er een stevig tegenwicht geboden kan worden aan de lobby van de tabaksindustrie, In 1986 rookten 4,5 miljoen Nederlanders: bijna de helft van de mannen en één derde van de vrouwen; zelfs bijna de helft van alle

De laatste .\ s'9^^®» Dat is niet gering en zeker een reden om niet-rokers op hun werkplek te beschermen tegen de lucht van hun paffende collega's. Het blijkt echter dat in Nederland maar weinig wettelijk beperkende maatregelen zijn ten aanzien van het roken op het werk. Onlangs is zelfs ontslag aangevraagd voor een administratief medewerkster die in het verleden aan beide ogen een hoornvliestransplantatie had ondergaan. Zij had erg veel last aan haar ogen van de tabaksrook van collega's en verzuimde daardoor frequent. In plaats van haar een rookvrije werkomgeving te bieden vroeg men ontslag voor haar aan! Dit steekt wel erg schril af tegen de recente uitspraak van een Zweeds gerechtshof. Het betrof het geval van een (inmiddels overleden) vrouw bij wie longkanker was vastgesteld. Zij had tijdens haar leven nooit gerookt, maar was

zwangere vrouwen rookt. Er mee stoppen is zoveel moeilijker dan nooit beginnen. De fraaiste beschrijving van een tabaksverslaafde die ik ooit las staat in de Bekente^ nissen van Zeno van Italo Svevo. De hoofdpersoon is zijn hele leven lang bezeten van het voornemen om op te houden met roken. "Ik vind dat een sigaret een intensere smaak heeft als het de laatste is. Ook de andere hebben hun speciale smaak, maar die is minder intens. De laatste sigaret ontleent zijn aroma aan het gevoel van zelfoverwinning en de hoop op een naaste toekomst vol kracht en gezondheid. De andere hebben hun waarde omdat het opsteken ervan een soort demonstratie van eigen vrijheid is, terwijl de toekomst van kracht en gezondheid blijft bestaan, alleen wat wordt uitgesteld."

29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen