VU Magazine 1988 - pagina 80

De tegenstelling tussen de briefromans en de echte correspondentie is niet zo groot, maar menig ander gedeelte van hun werk ~ Betje Wolff heeft ook verschillende toneelstukjes gemaakt en over haar gedichten hebben we het al gehad - is veel minder leesbaar."

Het rieten kluisje op het terrein van het inmiddels verdwenen Beverwijkse buiten 'Lommerlust', waar Betje Wolff haar schrijfwerk verrichtte: 'Des morgens, als het goed weer is, dan vroeg op, & ontbijt in myn rieten huisje alleen, terwijl ik myne gedagten zo eens wat ernstig by een roep.'

We naderen het einde van het gesprek en kijken eens rond in de werkkamer, waar zo op het eerste gezicht niets wijst op enige belangstelling voor Wolif en Deken. "Ik zit eigenlijk nooit op deze kamer," zegt Buijnsters. "Een goed iïteratuurhistoricus is altijd op pad." Het echte werk van de 'fanaat in extreme vorm' speelt zich buiten deze kamer af. Een voorbeeld: hij zag zich eens een wandeling maken van Egmond aan den Hoef naar Egmond ook weer zo een pedagogisch tintje aan Zee, omdat een hoogbejaard Was ze relbewust? "Ze verstond de kunst om vijanden aan. Sappho, de patrones van lesbi- echtpaar ("net Filemon en Baukis") te maken en was niet altijd even tact- sche verhoudingen, heeft trouwens hem slechts toestond om daar in een ook een soort kostschooltje gehad supermarkt snel even wat fotokopievol." met jonge dames, waar ze zich als een en te maken. Ze verstond ook de kunst om vriendin-kloek over boog. Betje Wolif heeft "Ik zag die mensen me vanachter van die jonge meisjes, waar ze zo veel hun gordijntje nakijken. Ze dachten: nen te maken. Brieven aan vriendinnen als Coosje Busken zijn amoureus van van haar gevoelens in investeerde, die zien we nooit meer terug. En ik toon. Tegenwoordig zou je dan aan gedacht dat ze ook belangrijke dich- heb lang nagedacht, maar ik heb de een lesbische relatie denken. Was datteressen zouden zijn. Maar dat is brieven toch teruggebracht en toen nooit gebleken." hebben we nog wat gepraat en soep inderdaad het geval? gegeten. De man was een oude kapi"Je trekt snel voorbarige conclusies. Goede vrienden en broers schreven iet alleen Betje Wolff en tein die op de grote vaart was gein die tijd brieven aan elkaar op Aagje Deken, maar ook an- weest. De brieven waren gericht aan grond waarvan je denkt: dat waren dere achttiende-eeuwse au- een van zijn voorouders. Toen ik allemaal homo's indertijd! Allemaal teurs zijn volgens u in hun brieven hethem vroeg of hij er zelf weleens in potten - dat zou je snel denken. Bij meest leesbaar gebleven. Hoe komt had gekeken, keek hij alsof ik een oneerbaar voorstel deed. Daardoor Betje Wolff denk ik wel dat ze aan de dat? ervaring die ze in haar jeugd heeft ge- "Een brief is een informeel genre, de kreeg ik moed. Ik vroeg hem of hij had een zekere angst voor seksuali- literaire conventies spelen er een mi- ze, als hij er toch niet in geïnteresnimale rol in. Er zijn toneelstukken seerd was, niet wilde verkopen, maar van Voltaire waar niemand zich meer in geld was hij ook niet geïnteresom bekommert, terwijl je zijn brie- seerd. Ik heb die brieven daar achterven zo kunt lezen. Belle van Zuylen gelaten en die mensen ieder jaar met idem dito. Al haar romannetjes en Kerstmis en Nieuwjaar een kaartje toneelstukjes zijn natuurlijk omwille gestuurd om ze aan mijn bestaan te van de volledigheid in het Verzameld herinneren, maar je weet zeJer dat Werk uitgegeven. De specialisten die brieven als het kot wordt uitzeggen dan: kijk eens, erg interes- gemest meteen zijn verdwenen." sant, erg interessant. Natuurlijk is Buijnsters verzamelde in totaal 253 brieven van en aan Betje Wolff en teit met mannen heeft overgehouden. het interessant, maar alleen omdat Aagje Deken, om de inhoud ervan Het weinige dat je daarover vindt is die brieven er zijn. Anders kon je de vast te leggen in zijn wetenschappehaar reactie als ze weduwe is gewor- rest zo bij het grofvuil zetten." lijke editie. "Anders was de wereld den en er gedacht wordt dat ze wel ook wel doorgedraaid, maar het weer zal gaan trouwen. 'Nooit meer Geldt dat ook voor 'Sara Burgerhart'?geeft enige bevrediging dat iets aan "Nee, die romans van Wolff en De- de vernietiging is onttrokken." D van datte', schrijft ze dan." "Op meisjes was ze enorm gesteld. ken zijn briefromans. Er zijn heel wat Maar daarbij speelt ook de begeerte echte brieven die in de romans hadeen rol om een jong meisje, van een den kunnen staan en ook brieven in Briefwisseling van Betje Wolff en Aagje Dejaar of achttien, waar je nog van alles de romans die misschien uit de ge- ken. Ed. P.J. Buijnsters; uitg. HES, prijs: f. van kunt maken, te vormen. Daar zit wone correspondentie gelicht zijn. 139,50 (2 delen)

N

'Het weinige datje daarover vindt is haar reactie als ze weduwe is geworden. 'Nooit meer van datte', schrijft ze dan.'

34

VU-MAGAZINE—FEBRUARI 1988

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen