VU Magazine 1989 - pagina 188

Dolle Mina eiste in haar bloei-jaren niet alleen recht op betaalde arbeid voor vrouwen, maar, blijkens deze demonstratie, tevens 'openbaar plasrecht'. Foto ANP

V

oor de laatste categorie kan via opvoeding en onderwijs het meest worden gedaan. Een goede begeleiding bij de keuze van een vakkenpakket en het beroep zijn daarbij cruciaal. En daar had eigenlijk gisteren al mee begonnen moeten worden. Zéker vanuit het oogpunt van het regeringsplan om meisjes en jongens die in 1990 of daarna achttien jaar worden, anders te behandelen in het stelsel van sociale zekerheid. Dit plan is gebaseerd op de veronderstelling, dat zij

Hoe realistisch is het om te verwachten dat, wat jarenlang niet kon, nu plotseUng binnen bereik zou Hggen. op die leeftijd zelfstandigheid bereiken via een inkomen uit eigen arbeid. Kostwinnerstoeslagen zijn dan niet meer op hun plaats; de regering heeft ze al bij voorbaat afgeschaft. Wel krijgen deze jonge volwassenen individueel recht op een uitkering bij werkloosheid; een zaak die overigens (nog) niét is geregeld. Dan zijn er bovendien maatregelen nodig die voorkomen dat jonge 10

vrouwen met een baan niet vanwege gezinsuitbreiding gedwongen worden uit te treden. Bij een specifiek beleid, gericht op de emancipatie twee categorieën vrouwen, mag het natuurlijk niet blijven. Specifiek beleid blijft nodig in bijzondere gevallen. Maar emancipatie zou langzamerhand vanzelfsprekend moeten zijn, en op elk beleidsterreinen bijvoorbaat moeten worden ingecalculeerd. Bovendien zouden de instrumenten die emancipatie kunnen bevorderen, niet afzonderlijk, in een bepaalde tijdsvolgorde, of 'optioneel' ingezet moeten worden, maar simultaan. Deze instrumenten 'flankeren' als het ware het eigenlijke emancipatiebeleid. Een flankerend emancipatiebeleid omvat tenminste elementen als kinderopvang, zwangerschaps- en bevallingsverlof, ouderschapsverlof, verruiming van de mogelijkheid tot her-, om- en bijschohng, en een intensiever gebruik van middelen als adv, atv, deeltijd, job sharing, kortom new ways to work. Daarnaast is 'positieve actie' noodzakelijk, waarbij kan worden gedacht aan plannen die elke arbeidsorganisatie doelbewust zou kunnen ontwikkelen om stapsgewijs de instroom van vrouwen in de organisatie te vergroten: gericht werven en bijvoorbeeld ook het opzetten van bedrijfscrèches, zwangerschaps-en verlofregeiïngen en een betere doorstroming van vrouwen van lagere naar hogere functies via selectie, training en loopbaanbegeleiding. Van essentieel belang is tenslotte een geïndividuahseerd inkomensbeleid. Door afschaffing van kostwinnerstoeslagen, voetoverhevehngen en andere partnergebonden vergoedingen voor de jongere generatie, moet het financieel mogelijk worden jonge vrouwen en mannen individueel een recht op uitkering te geven bij gedwongen werkloosheid, lós van partnertoets en eventueel arbeidsverleden. Men slaat op die manier twee vliegen in één klap: jonge vrouwen worden niet in een situatie van financiële afhankelijkheid gehouden, terwijl op macro-niveau eerder inspanningen ondernomen zullen worden om werk voor ze te zoeken.

H

oe realistisch is het om te verwachten dat, wat jarenlang niet kon, nu plotsehng

binnen bereik zou liggen. Vormen de jaartallen 1990 en 1992 als het ware de glasnost & perestroika van het Nederlandse en Europese sociale beleid? Een gematigd optimisme lijkt op zijn plaats. In de eerste plaats zijn er namelijk aanwijzingen dat, bij ongewijzigd beleid, in de jaren negentig zich problemen zullen voordoen bij de vervulling van vacatures voor hogere functies; een gevolg van voldoende aanbod aan gekwalificeerd personeel en een té geringe arbeidsmobiliteit in het algemeen. Vrouwen zouden dit te verwachten tekort kunnen opvullen. En wannéér een organisatie, via beloning, opleiding en dergelijke, in de loopbaan van een personeelshd investeert, wordt het belang van de werkgever om dat personeelslid te behouden ook steeds groter. Van de andere kant zullen vrouwen met carrièrekansen binnen een organisatie, zelf ook minder snel willen uittreden.

I

n de tweede plaats kan men verwachten dat '1992' - het jaar waarin een een Europese markt zonder binnengrenzen een feit moet zijn - een positieve rol gaat spelen voor de emancipatie van vrouwen. In 1957 werd in het toenmalige Verdrag van Rome artikel 119 opgenomen, waarin is voorgeschreven dat vrouwen bij gelijke arbeid ook gelijk betaald dienen te worden. Dit overigens niet vanwege een 'gelijkheidsmanie', maar om concurrentieredenen. Toch heeft juist dit artikel de afgelopen decennia de gelijke behandeling van vrouwen en mannen op Europees niveau enorm gestimuleerd. De realisatie van deze interne markt brengt een hoop nieuwe regels met zich mee, maar zal vooral ook een wederzijdse aanpassing van nationale regels vergen; de zogenaamde harmonisatie. Een goede gelegenheid om emancipatie via de Europese agenda in deze harmonisatieregels onder te brengen, en zó in de diverse nationale wetgevingen. Op het Europese niveau lijkt de tijd daarvoor rijp, en de sfeer positief. Maar ook hier komt het Morgenrood van een nieuwe en betere tijd niet als het dagelijks morgenrood: vanzelf, na een nacht slapen. D Drs. Frank Boddendijk is politicoloog en lid van de Emancipatieraad.

VU-MAGAZINE—MEI 1989

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen