VU Magazine 1990 - pagina 212

Foto ANP

het einde van de jaren dertig uit Duitsland naar Nederland vluchtte, was slechts een klein overgangscursusje voldoende om het verschil in taal te overbruggen. Dat was alles. Wie joods was kreeg op zaterdag vrij en verder was de religieuze opvoeding een zaak van de ouders.

H

et grote verschil tussen toen en nu, zegt Renate Rubinstein, is dat er destijds nog geen welzijnswerkers en linguïsten

Integratie betekent geen afwijzing van de multiculturele samenleving, het is eerder de bestaansvoorwaarde. bestonden die er belang bij hadden dat immigranten hun eigen taal en cultuur cultiveerden. Die taal en cultuur leerde je thuis toch wel. Rubinstein: "Eigenlijk waren die tijden veel kindvriendelijker dan de huidige Staphorstiaanse, die de macht weer als vanouds geven aan de ouders en de imams in plaats van aan de kinderen die gewoon willen zijn zoals hun Nederlandse vriendjes en 34

vriendinnetjes op school." In nauwelijks andere bewoordingen laat Salman Rushdie zich uit in het essay dat hij een jaar na het doodvonnis schreef. Hij wijst er op dat moslimleiders willen dat moslimmeisjes onderwijs krijgen op aparte scholen, maar dat die meisjes desgevraagd zeggen dat niet te willen. En Rushdie voegt er aan toe dat de Engelse Labourpartij hen niets vraagt en van plan is ze aan de mullah's uit te leveren. Het monsterverbond is inderdaad opmerkelijk. Mullah's en Labourpolitici, rechts en links, fundamentalisten en relativisten kunnen elkaar de hand schudden. De motieven lopen uiteen, maar voor een zekere vorm van segregatie zijn ze allemaal. Misschien niet de hoge muur die Khomeiny zich voorstelde maar dan toch een aantal kleine muurtjes, om de manoeuvreerruimte te beperken. Voor een kritische migrant als Rushdie is dat onacceptabel; hij weigert zich op te laten sluiten in het eigen ghetto om daar voortdurend de eigen identiteit en bestaanszekerheid herbevestigd te krijgen. De situatie waar de migrant welhaast automatisch in terecht moet komen, twijfel aan de eigen identiteit, waardeert hij eerder positief, als het openen van nieuwe mogelijkheden. Niet voor niets typeert Rushdie zijn eigen

werk als "een lofzang op de vermenging, onzuiverheid, gedaanteverwisseling die voortkomt uit nieuwe en onverwachte combinaties van mensen, culturen, ideeën, pohtieke opvattingen, films, liedjes." Het bejubelt de kruising en vreest het absolutisme van de Zuiverheid. Anders gezegd: de wijn krijgt de voorkeur boven het water. Wanneer de door relativisten verafschuwde term 'integratie' wordt gebruikt, behelst dat niet zonder meer een aanpassing aan 'de' Nederlandse of Britse cultuur. Niemand kan ook precies zeggen wat dat is, die Nederlandse cultuur. Vader Abraham, Bernard Haitink en een grote pan stamppot? Of horen misschien Prince, de lambada en lasagne er ook bij? Zoveel is zeker, 'de' Nederlandse cultuur heeft al een heterogeen, samengesteld karakter. Het is het resultaat van diverse vermengingen. Integratie betekent geen afwijzing van de multiculturele samenleving, het is eerder de bestaansvoorwaarde, een mogelijkheid om nieuwe verbindingen en vermengingen tot stand te brengen. Iets wat het apartheidsdenken van de relativisten uitsluit. Van moslims wordt niet bij voorbaat gevraagd hun geloof aan de kant te zetten. Evenmin kan het zonder meer een vanzelfsprekende zaak zijn dat oude tradities in leven gehouden worden.

M

isschien heeft Nico Kielstra wel gelijk. Hij besluit zijn artikel in 'Rushdie-effecten' met de woorden: "Tegen de tijd dat de Nederlandse ambassade platgebrand wordt uit protest tegen de goddeloze geschriften van een jonge Marokkaanse schrijver uit Amsterdam of Delfzijl kunnen we misschien zeggen dat we een stuk verder zijn met de integratie van de moslimminderheid in Nederland." D

VU-MAGAZlNE—MEI 1990

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen