VU Magazine 1993 - pagina 201

Bij landbouwdieren staat de genetische manipulatie nog in de kinderschoenen; het inbrengen en laten 'aanslaan' van een gen levert nog veel problemen op. Bovendien bleken transgene dieren soms 'mankementen' te vertonen die hun welzijn ernstig aantastten, een argument voor de Dierenbescherming voor stopzetting van dergelijk onderzoek. Er zijn echter ook bezwaren van meer principiële aard. Ethici plaatsen kanttekeningen bij het verschijnsel dat dieren steeds meer als gebruiksvoorwerpen worden gezien; zij spreken over de 'verdinglij king' van dieren, en de aantasting van hun 'intrinsieke waarde'. Niet iedereen is onder de indruk van die tegenwerping. Hebben mensen niet al tientallen eeuwen lang dieren gedomesticeerd en voor hun eigen nut aangewend, als leverancier van kracht, voedsel, kleding, gezelschap en amusement? ' O u derwetse' kruisings- en fokpro gramma's waren al zo krachtig dat moderne boerderijdieren nu weinig meer lijken op hun v/ilde voorgangers. Is de hedendaagse Friese stamboekkoe, die dagelijks tientallen liters melk in een enorme uier produceert, dan niet in zijn intrinsieke waarde aangetast? D e critici zien echter essentiële verschillen. Want ondanks moderne foktechnieken, zoals de toepassing van kunstmatige inseminatie, werd er tot nu toe niet rechtstreeks gemorreld aan het D N A van een dier. Door complete nieuwe genen in te lassen, schrijft de mens wel heel bewust een hoofdstukje bij in het genetisch programma van een koe, schaap of varken. Dat is een principieel andere stap. Toch zijn voor een absoluut nee tegen manipulatie met

dieren slechts •weinig voorstanders te vinden. Want wat moet er gebeuren wanneer op deze manier medicijnen kunnen worden gemaakt die, om een cliché te gebruiken, duizenden mensen het leven kunnen redden of veraangenamen? Daarnaast - ook nu al laat het welzijn van landbouwhuisdieren veel te wensen over. Dat weerhoudt de meeste mensen niet van een forse vleesconsumptie. De aantasting van de 'intrinsieke waarde' weegt in de afweging met menseHjke belangen kennelijk niet al te zwaar. Het is een veelheid van argumenten die het lekenpanel in mei zal moeten afwegen om te komen tot een 'ja, mits' dan wel een 'nee, tenzij'.

2. Kunnen genetisch gemanipuleerde gevaarlijk zijn?

organismen

Vooral in de eerste jaren na de ontdekking van de D N A techniek werd hevig gediscussieerd over de veiligheid ervan. In 1974 besloten DNA-onderzoekers zelf hun werk tijdelijk stop te zetten, totdat meer duidelijk zou bestaan over de mogelijke risico's. Het vooruitzicht dat onderzoekers - per ongeluk, uiteraard - een nieuwe, levensgevaarlijke bacterie zouden scheppen, die na ontsnapping vele slachtoffers zou eisen, beheerste aanvankelijk de gesprekken. Het vormde zelfs de inspiratie voor een heuse rampenfilm. Een onschadelijke, in elke menselijk darm levende bacterie als Escherichia coli zou plotseling kunnen veranderen in een niet te bestrijden ziekteverwekker, zo was de vrees. Mede hier-

23 v u MAGAZINE MEI 1993

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen