VU Magazine 1996 - pagina 22

trekjes voelen vrouwen zich vaal< seksueel aangetrokken tot sociaal dominante mannen en verwachten ze vervolgens dat deze mannen geschikte partners zullen zijn voor een langdurige relatie. Hierin zullen ze echter vaal<; teleurgesteld worden, omdat juist sociaal dominante mannen het meest geneigd zullen zijn polygyne strategieën te kiezen. Sekseverschillen zijn al vroeg in de ontstaansgeschiedenis van onze soort aanleiding geweest om mannen en vrouwen verschillende taken toe te bedelen. De mannen waren jagers en krijgers, de vrouwen verzamelden vruchten, noten en eetbare planten en zorgden voor de kinderen. Deze oeroude taakverdeling is gedeeltelijk vastgelegd in de aanleg van mannen en vrouwen. Ondanks de zeer verschillende invloeden waaraan kinderen in de diverse culturen over de hele wereld zijn blootgesteld, zijn mannen over de hele wereld agressiever dan vrouwen en hebben ze meer ruimtelijk inzicht. Deze verschillen komen heel vroeg tot expressie: er zijn aanwijzingen dat de verschillende hormonale invloeden waaraan de hersenen van mannelijke en vrouwelijke vruchten in de baarmoeder bloot staan, hieraan bijdragen. Dat jongens de agressievere sekse zijn wordt al vanaf een leeftijd van zes maanden duidelijk in hun gedrag. Dit betekent niet dat men in het andere uiterste moet vervallen en alle sekseverschillen als genetisch gedetermineerd moet beschouwen. Er bestaat weliswaar een aangeboren voorkeur voor typisch mannelijk en typisch vrouwelijk gedrag, maar het is de sociale omgeving die bepaalt hoe extreem die voorkeuren worden ontwikkeld. Een onaangename boodschap voor feministen? Een toenemend aantal van hen erkent het bestaan van een mannelijke en een vrouwelijke natuur. Maar niemand wil dat de biologische basis van sekseverschillen wordt gebruikt om sekueel geweld of de geringe participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt te rechtvaardigen. De argumenten van darwinisten moet men echter niet opvatten als een pleidooi om alles bij het oude te laten. Als sekseverschillen die een erfenis zijn uit de oertijd, in de huidige maatschappij niet meer functioneel zijn of onaangename consequenties hebben, is het logisch dat men er wat aan probeert te doen. Kennis van hun ontstaansgeschiedenis kan ertoe bijdragen dat men er beter mee leert omgaan en effectievere maatregelen kan treffen om de ongewenste gevolgen ervan te compenseren.

Toch treffen we ook in onze maatschappij, waar monogamie de norm is, kenmerken aan die duiden op onze biologische erfenis als lichtelijk polygyn beest. Bij polygyne soorten is het de strategie van de man om zich zowel fysiek als in zijn gedrag op te blazen in de hoop daarbij voordeel te hebben in de competitie met andere mannen. Vandaar waarschijnlijk dat mannen langzamer volwassen worden, sterker zijn en een riskantere levensstijl hebben dan vrouwen. De polygyne natuur van de man komt in zijn seksueel gedrag tot uitdrukking. Doordat de vraag naar seks bij mannen groter is dan het aanbod van seks door vrouwen, floreren porno en prostitutie. Een monogame relatie blijkt voor veel mannen niet het antwoord te zijn op hun seksuele verlangens. Zij vertonen vaker dan vrouwen het zogenaamde Coolidge-effect: op den duur raken zij seksueel steeds minder geïnteresseerd in hun vaste partner terwijl het idee om met een ander in bed te liggen steeds opwindender wordt. Vreemdgaan lijkt hiervoor de oplossing. MiNI-HAREMPJE

Een andere mogelijkheid is het omruilen van de vaste partner voor een jongere. Stel een man begint op zijn twintigste een vaste relatie met een leeftijdgenote. Wanneer zij beiden 35 zijn verlaat hij haar voor een vrouw van 20 en wanneer hij 50 en zij 35 is verlaat hij ook haar weer voor een vrouw van 20. Wat hij dan heeft bereikt is vanuit een darwinistisch oogpunt hetzelfde als een mini-harempje: hij monopoliseert drie vrouwen die de ideale leeftijd hebben om kinderen te krijgen en maakt het dus voor twee onbekende mannen heel moeilijk om zich voort te planten. Ook in de ambivalente houding die vrouwen aannemen tegenover mannen met polygyne kenmerken kunnen we onze biologische erfenis herkennen. Bij een polygyne diersoort laten de vrouwen zich bij voorkeur door de baas van de groep bevruchten, omdat hij sterk, snel, intelligent, ambitieus en agressief is. Voor zover deze eigenschappen erfelijk zijn kunnen ze de overlevingskansen van het nageslacht vergroten. Maar een vrouw van een monogame diersoort wil dat de man waarmee ze vrijt lief, zorgzaam en trouw is tegenover haar en de kinderen. Omdat de mens een diersoort is met een mix van polygame en monogame

WETENSCHAP,

CULTUUR

et) SAMENLEVING

20

-IANUARI/FEBRUARI

1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen