VU Magazine 1996 - pagina 558

'tn WR'uw

Willem B. Drees, 'Van Niets tot Nu Een wetenschappelijke scheppingsvertelling', Kok Kampen, f 19,90.

Waarom hebben gelovigen moeite met de wetenschap? Waarin schuilt de dreiging die zij ondergaan wanneer de resultaten van wetenschappelijk onderzoek niet stroken met wat zij vanuit het geloof, vaak al in hun jeugd, als waar verkondigd kregen? Iemand die van dit soort vragen zijn werk heeft gemaakt is

Willem B. Drees, natuurkundige, theoloog en filosoof, die in het juninummer van wcs uitvoerig werd ondervraagd. Hij neemt zowel de gelovige als de hedendaagse wetenschap volstrekt serieus, hetgeen niet van iedereen die het thema 'geloof & wetenschap' aansnijdt, kan worden gezegd. Zojuist verscheen zijn 'Van Niets tot Nu' dat evenals 'Heelal, mens en God' (1991 en inmiddels driemaal herdrukt) op een breed publiek is gericht. Het is een beknopt (96 pagina's), origineel opgezet, en zeer helder geschreven boekje, waarin de meest actuele onderzoeksresultaten als achtergrond dienen voor existentiële

42

w c s DECEMBER 1996

Tegen een God van de gaten vragen die de mens kwellen inzake zichzelf, de kosmos en de zin van dat alles. Het boekje opent met een beeldende, poëtisch geformuleerde scheppingsvertelling, waarvan de strofen in de navolgende hoofdstukken een nadere uitwerking krijgen, en het sluit af met een drietal reflecties over achtereenvolgens theologie, wetenschap en geloof. Zo vormt de beginstrofe van de vertelling - Om te beginnnen was ei een tijd, I toen ei geen tijd was, I toen tijd nog niet was - de aanleiding tot een beschouwing over de zinloosheid van de vraag wat er vóór de Big Bang was. Net als alle materie en energie kwam ook de tijd pas tot leven mèt die oerknal. En zoals Augustinus al begreep, waar geen tijd was, was geen 'toen'. Ook de kwestie of de wetenschap ooit een antwoord op alle vragen zal vinden, konrt uiteraard aan de orde: Die tijd / die geen tijd was / is een hoiizon van nietweten / een mist waar onze vragen ver-

dwijnen / en geen echo komt ooit terug. Met andere woorden; wetenschap kan de horizon van onze kennis verleggen, maar uiteindelijk die ultieme grens - dezelfde als die van de oerknal - nooit overschrijden, hoe dicht zij deze ook zal weten te benaderen. Zelfs als het doel van een kosmoloog als Stephen IH^awking ooit wordt bereikt, en de werkelijkheid in één alles omvattende wiskundige formule op een enkel A4-tje past, dan nog zullen er vragen blijven van een pesterig soort, zoals: waarom is er iets in plaats van niets? Het mysterie - wijzelf en alles om ons heen - kan zichzelf onmogelijk verklaren. Maar Drees adviseert de leemtes die er dus per definitie altijd zullen blijven, niet met wonderen van religieuze makelij op te vullen; een 'god van de gaten' is voor niemand bevorderlijk, niet voor zo'n god, noch voor de mens, laat staan voor het geloof, (GJP)

OP DE PLANK Pred Spier, 'The structure of big history: from the big bang until today', Amsterdam University Press, f35,In de wetenschap heerst specialisatie, ieder vakgebied heeft zijn eigen vorm van kennis die soms nauwelijks toegankelijk is voor buitenstaanders. Toch, zo merkt de biochemicus, antropoloog en socioloog Fred Spier op, leven we in een ongedeeld universum: één planeet, één wereld. En er zou daarom een vorm van wetenschap moeten zijn

die recht doet aan deze eenheid. Fred Spier doet een eerste poging een alomvattende theorie van de beschaving, de evolutie en de geschiedenis te ontwerpen. Op die manier zouden natuurwetenschap en maatschappijwetenschap ook weer bijeen gebracht kunnen worden. Spier realiseert zich aan een ambitieuze onderneming begonnen te zijn, maar hij wil toch een poging wagen. 'The structure of big history' is een eerste aanzet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen