VU Magazine 1997 - pagina 294

POËTICA

in nevels waai de zon in vaart, gaan wij in lust gedreven voort verleid tot aan de laatste bocht.

Beemd en dreef Wat is natuur nog in dit land? Bloem wist het al toen hij zijn inmiddels plat geciteerde dichtregels neerschreef: Een stukje bos ter grootte van een krant / Een heuvel met wat villaatjes ertegen. Een gevoel van totale vervreemding maakt zich van de dichter meester: de natuur is er niet voor hem, maar voor tevredenen en legen. Eenzelfde gevoel van vervreemding maar dan opnieuw gedicht door Anton Gerits: Het wollig gras dat ingelijst eenvoudig landschap heet behoedt ons tijdelijk voor wat het is, het vluchtig evenbeeld van wat wij dachten dat een landschap was maar dat doorkruist en overschreeuwd vervreemd is tot natuurgebied en ons alleen gelaten heeft. Dat is de rollen omdraaien: het laatste lapje nog niet in cultuur gebrachte grond heeft zichzelf tot reservaat vervreemd. Niet door eigen toedoen, maar als gevolg van wat er omheen gebeurde. Tegen wil en dank is het een illusie geworden; een vluchtig evenbeeld van wat wij dachten dat een landschap was. Zo houden wij, recreërend op het platteland, wel meer illusies in stand: Het landschap met muziek verknust trekt aan de autoruit voorbij alsof ik naar een speelfilm kijk waarin geen rol is weggelegd voor wie ik te bereiken dacht in landschap met muziek vervreemd tot het verraderlijk decor waar nu alleen mijn blik op rust.

wcs

JULI/AUGUSTUS

Gerits schrijft vormvaste, achtregelige, geconcentreerde verzen. Ze zijn alle gevat in hetzelfde, wat monotone metrum waardoor ze, hardop voorgelezen, de lezer in slaap dreigen te sussen. Het is poëzie die niet van deze tijd lijkt, ook al doordat de dichter - dralend in "wat ons aan beemd en dreef nog rest" een soms wat pathetisch en archaïsch idioom niet schuwt. Het zij hem vergeven, want zijn bundel staat desondanks als een huis. Hier is een waarschijnlijk wat oudere dichter met levenservaring aan het woord, die als geen ander weet waar het in dit ondermaanse allemaal toe leidt: In nevels waar de zon in vaart en achter elke bocht ons voert door turnen waar nog pronkt wat eens uit schaamte of onzekerheid in opschik naar erkenning zocht in nevels waar de zon in vaart, gaan wij in lust gedreven voort verleid tot aan de laatste bocht. D. Prinsen De bundel 'Landschapsbeheer' van A n t o n Gerits is uitgegeven door De Beul<, Stichting voor literaire publicaties, in A m s t e r d a m en kost ƒ 25,-. (informatie via tel. 020 6233 187.)

Zelden is de breuk tussen mens en natuur treffender en beknopter geformuleerd. Hier fungeert het landschap als De Ander, de verloren partner, naar wie de dichter tijdens zijn uitstapje aanvankelijk wel op zoek was, maar die hij nooit zal bereiken doordat hij al zijn zintuigen - reuk- en smaakvermogen, tastzin en

70

gehoor - wier onderlinge samenwerking bij een werkelijke ontmoeting onontbeerlijk is, op een na buiten werking heeft gesteld. Alleen zijn blik rust op het landschap, dat als gevolg van de betoonde afstandelijkheid tot een verraderlijk, eendimensionaal decor verwordt. (Of ligt - tweede interpretatie van dit gedicht - de klemtoon niet op 'blik' maar op het bezittelijk voornaamwoord 'mijn' en dacht de dichter een persoon van vlees en bloed te bereiken?)

1997

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen