Het Calvinisme en de Kunst - pagina 78
7« pnicp,
iiLTt'
(lic
wij
ton oiizcnl van hc/illcn. dool vaak ein ((•nzijdig ooi'docl
Cl"
vellen ovci- zijn knnsl.
voor Calvijns o|iinio aanlfckcniiig n". _.M en voor de meening onzer wat Voelins oorileelde. Zie aant. n". 10. Dat ons tcf^t-nwoordig tooncel ontrouw aan wat liet zyn nioesl, en voor een (lliristen in volstrekten zin j:elie<'l onitruikbaar is, behoeft wel p;een nadi're aanwijzing. Wat Claivyn te (icnève onder zekere voorwaarde wel wilde was een opvoering van stadswegc, waar ieder vrü entree bij had. en waar eerbare stukken gespeeld wierden, niet door acteurs ^^)
Zie
))nriteinen,
van bci'oep, maar door fatsoenlijke mannen Liefst verwijs ik hier
''*)
der Ned. Lctt., Gron.
uil
de
burgc.'rij.
naar Dr. ,lonok bloei's getuigenis, die
1875.
p.
I.
Gesch.
in zi,in
471, zich aldus uitlaat: „Niet hel minst
vreemd
voor ons, kinderen der negentiende eeuw, dat de achttien- of twintigjarige „eerbare eu konslrycke dochter Tesselscha Roemers"', aau wie het stuk is opgedragen, de eerste voorstelling bywoonde niet alleen, maar daaraan verleende „een so aenis
eu
dachtig
nechtijren
uilghesiirokeu;
lyk
ligheyl
ter
gehoor, dat de beroerlijkc redenen, door yemant beweegh-
nyvere
ja, by wijle mengelde de grilkonineklycke purper onder het lelywille
ziele inbraken.
der boerteryen dat kostelycke en
.
.
.
van do maegdelycke wanghen". Wal toen opgevoerd wierd was niets mindan dai voor het oog van het publiek Ascagne en Lucelle zich aan overtreding van het 7e gebod overgeven, en dit doen onder voor allen hoorbare gesprekken. En zulk een tooneel woonde Jonkvrouwe Tesselschade niet alleen bij, maar Hrederoo vond er geen beon in, haar zulk een stuk openlijk te voreeren meteen tamelijk windeiig versZie het tafereel in Bhkdkroo's, Worckon. Amst. 1G78. p. 183. vel
der,
**') Gelukkig mag geconstateerd, dat het niet enkel onze Puriteinen zijn. die zich aan het tooneel in zijn tegenwoordige gestalte ergeren. Bijna in alle landen gaat er een geroep op, om aan de zelfverlaging van het tooneel paal en perk te stollen. Van veredeling van zin én smaak is geen sprake meer, wel voor vordierlijking van
zin en karakter vrees. Het kwaad zit in de stukken, die men speelt, inde spelers en speelsters, die ze uilvoeren, in hel personeel van lagere orde, dat in de koren en reien optreedt, en niet het minst in de bezoekers en bezoeksters van deze
die erdoor verlokt
worden
avontuurlijke,
genotzucht en
spelen,
het
in
zeggen,
k
dat
het
tot
tooneel
in
zijn
tol geldverspilling l)oven
onvoegzamc
hun krachten,
ijdelheid.
logonwoordigen vorm geen
Veilig
goed
tot lust
kan
sticht,
men maar
w a a d.
"'•) Bano.hokt, Hist. of the United States. p. 461, 2. Cf. mijn: Het Calvinisme, oorsprong en waarborg onzer Const. vrijheden. Amst-, I.
ls7i. p. 7tö, en de aant. op blz. 7(1/7^ waar de zinsnede van Bancroft is afgodiukt. Evonzoo oordeelt Maikice, Lectures on social moralitv. 2ecd. Lond. 1872. p.
310.
*')
raktor
Ook Taink wees op den samenhang lusschen dezen vrijheidszin vu hot kavan onze .sohilderschool. Pb il. de l'arl dans les Pays-Bas. p. Ii8 v.
En Cariukre kinisl
erkent
inbracht:
Schrecken
giirtet
volmondig,
dal
„.Mltoslamentlicher
und
bis
zum
hot
Calvinisme dezen vrijen zin ook in de Eifer, der sicli auch niit dom Eanalisnuis vorargchl, verband sich in
prophclischer
finstern
Calvin mit jencr Sparlanischen Hiirte, die im <\*'s
(Janzen den Einzolnon
lassen zwingl
;
zum
Namen
der Freihoit und Horrlichkeit
Versicht auf alles HoitcMC. auf alles loicht Sicligohon
und so macht er aus Gonf eino Thoocratis(li«> Dojjublik, eine Burg mid W'issens. der Goltesfuirhligeii Sitloiislionge, wo die ge-
des feston (llaiibens
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1888
Abraham Kuyper Collection | 88 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1888
Abraham Kuyper Collection | 88 Pagina's