Locus de Consummatione Saeculi - pagina 496

164

College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

Eeuwig Wezen

in drie groepen,

Dd'sme, Theïsme en Panthemnc. De vraag

n.l.

doet zich dus voor, hoe deze drie voorstellingen omtrent het Eeuwige Wezen steJkni ten opzichte

Zoowel

Tlieïsme,

Doïsrae,

't

wat

belijden,

van de uitoefening ran

zij

zijn,

Pantheïsme

als

zicJi

het gezag.

zullen, indien

zij

metterdaad

erkennen, dat de souvereiniteit in God rust. Dit maakt

geen verschil. Ze stemmen hierin overeen, dat de bepaling over personen, lot, is, die van God uitgaat. Zoodra men die oppermacht uitoefent, dan ziet men, dat juist naar de God 'vraagt, hoe nu drie hoofdstellingen van Gods Wezen de drie lijnen geheel uit elkander gaan. A. Wat is 't standpunt van het Deïsme? Het Deïsme (de naam is willekeurig gekozen), is de belijdenis van hen, die wel erkennen, dat er een God is, die ook toegeven, dat Hij de wereld schiep, maar die beweren, dat God, na de wereld geschapen te hebben, die aan haar toestand, aanleg, existentie enz. een daad

eigen

lot

heeft

overgelaten.

God

staat bij hen tegenover de tvereld, gelijk een

uurwerk gereed en opgewonden, om; als het behoorlijk opgewonden is, loopt het vanzelf. Zoo nu bestaat bij hen de voorstelling, dat de kosmos een opgewonden uurwerk is, dat vanzelf afloopt, wat uit zich zelf bestaat, en waarbij geen kracht meer behoeft bijgebracht te worden, want alles ligt er in besloten. God de oorspronkelijke Maker blijft er nu buiten. Het Deïsme kent icel eene schepping, maar geen voorzienig bestuur,

uurwerkmaker

tegenover zijn uurwerk. Is het

dan staat het daar en bekreunt

hij

er zich niet verder

geen ondeiliouding en regeering Gods. Op

standpunt

dit

is er

natuuilijk

2,ee\\

sprake van, dat God zijne overhoogheid, souvereiniteit en oppermacht nu nog

zou uitoefenen. Hij

rechtstreeks vereiniteit

overgedragen,

is

wel de Souverein, maar

Hij heeft de sou-

op anderen gelegd, heeft zoolang het uurwerk van

den kosmos loopt er zelf afstand van gedaan, evenals een uurwerkmaker de die het uurwerk doet loopen, overbrengt op de raderen en opsluit in de veer. Het is evenwel kracht, die van Hem zelf is uitgegaan, evenals het de opwindende kracht van den uurwerkmaker zelf is, die, opgesloten in de saamgetrokken veer, op deze veer werkt en het uurwerk loopen doet. Wanneer

kracht,

nu volgens den Deïst God

zijn souvereiniteit

op de menschen overdraagt, zijn

dan Doch dit doet er niet toe; het eenigste, waar het op aankomt, is dit, dat God de kraidit in het menschelijk organisme zelf insloot, zoodat daarin dan de souvereiniteit rust. God zelf ziet er niet meer naar om; 't gaat dan niet meer onder verantwoordelijkheid aan God, want Hij trok zich terug, 't Spreekt vanzelf, dat bij al zulke voorstellingen van een orcrdracJit ran hef gezag Gods op één,

verschillende bestaat

menscli

er

of

gevallen

mogelijk.

Is

zij

b.

v.

overgedragen op

liet

volk,

volkssouvereiniteit, op den enkelen persoon, dan monarchie.

alle

mensclien. de gi'endstelling van het christelijk geloof geheel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen