Locus de Consummatione Saeculi - pagina 446

114 College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).

wordt de wetenschap geboren. Bestond er niets anders dan dan zou men met zijn denken niet verder Ivomen. Er moet denken in de stof zijn. Denken tocli kan alleen denken nagaan. De zaak moet gelijksoortig zijn aan 't uitgangspunt. De logos kan alleen logische dingen nagaan, nooit gevoel. Het begrip liefde laat zich ook niet logisch ontleden, evenmin het leven, omdat de wortel daarvan geen logische ontleding toelaat of het leven zelf wordt vernietigd. Zoo kan dus onze cogitatio alleen cogitata naspeuren, daar er logos is èn in den mensch èn in de schepping. God schonk nu den mensch de bekwaamheid om met logos in zijn hoofd den logos in de natuur na te speuren. Het woord kóyoq moet in het Hollandsch niet vertaald door Y beperkt begrip van denken, maar door b e w u s t z ij n, want dit strekt verder dan het denken. We zijn ons van veel dingen bewust, zonder die door denken verkregen te hebben. Wanneer de literarische faculteit tot object van onderzoek den menschelijken logos heeft, dan heeft ze in de eerste plaats noodig den mensch als logisch wezen te kunnen kennen en omdat deze faculteit dan met den mensch te doen heeft, ontstaat de vraag ; is mijn object normaal of abnormaal ? Het spreekt vanzelf, dat, als de lit. fac. niet met de Openbaring rekent, ze maar één antwoord kan geven en dat ze dus moet zeggen, dat haar object normaal is, eenvoudig omdat zij, op zich zelf buiten de Openbaring gezet geen maatstaf heeft, die hooger is; geen gegeven, waaruit ze kan opmaken, dat de mensch, zooals die tegenwoordig is, oorspronkelijk niet zoo geweest is,. Buiten de Openbaring om kan de lit. fac. niet concludeeren tot een zondeval en een deterioreering van het menschelijk geslacht en moet ze wel zeggen, dat de toestand van den mensch een normale toestand is. Daaruit

toch

zand en steen,

:

;

'

Na dit echter geconstateerd te hebben, vindt de literarische faculteit allerlei moeite en onaangenaamheden. Ze vindt de menschen in de omgeving onpleizierig. Bv. een docent aan een gymnasium, wiens leerlingen hem zooveel abnormale moeielijkheden in den weg leggen, dat hij, er door geprikkeld, zelf omgeving onaangenaam wordt.. Zoo stond men voor een moeielijk is de normale mensch en toch zoo lastig ! Toch zooveel moeielijkheden tusschen man en vrouw, heer en knecht! De mensch aan den eenen kant normaal en aan den anderen kant zoo onaangeiiaam en norsch, neen, dit stemt niet overeen. Hoe moest dan de oplossing komen ? Er was er maar één mogelijk, nml. dat men zei het is toch normaal en toch ellendig, en dit was eenvoudig de vorm van het Pantheïstische proces. Daarbij toch zegt men, dat het wel ellendig is, maar toch een noodzakelijke phase van doorgang, wording en ontwikkeling om tot een liooger standpunt te komen. De zonde ivordt dan niet oIa zonde hi'srhoinrd,, maar als in

zijn

probleem. Het

:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen