De verflauwing der grenzen - pagina 18

i6

gaat

lijnrecht

tegen

uw denken

de eischen van

En dan

in.

wanneer alles, zonder uitzondering, onder één begrip is saamgevat, kan uw denken rusten op zijn lauweren. Rekent ge nu met de werkelijkheid en eert ge haar bestaanswet, dan stuit ge slag op slag met uw denken op wat weerbarstig

eerst

zich

uw

tegen

Maar leeft ge. gelijk de maar in een galerij van

generaliseering verzet.

pantheïst doet, niet in de reëele wereld,

door u

zelf geteekende portretten, natuurlijk

stand,

dan

stift,

dan

er geen weer-

is

uw

duldt ge geen weerbarstig verzet van

en doezelt kortweg

kend stonden,

alle lijnen

passen

niet

uw

in

pastel-

weg, die zóóals ze getee-

stelsel.

Gij vergeeft mij M. H. dit misschien te dor betoog, maar ik mocht u dit niet sparen, zou uitkomen, door wat innerlijken drang der noodzakelijkheid, het Pantheïsme naar de uitwissching van alle grenslijnen gedreven wordt. Er mogen, om het grammatische beeld van Spinoza te nemen, nog declinatie- en conju-

gatievormen overblijven,

die

in

en

tijd

en naamvallen uiteenloopen, maar

wijze,

deze vormen

alle

wijzigingen van het ééne zich zelf gelijk blijvende

een Duitsch

Of,

gelijk

als

i'grschieden

sehr

so

ist,

identisch selbe,

auch unserem

und weiter

zijn slechts

stamwoord 60). „Was immer

wijsgeer het uitdrukte:

oder ?;!«/^rschieden

dennoch

aufdrangt,

personen

in

uns vor

Bewusstsein

seinem

in

es

Augen sich

Wesen

als

ein

es

tritt,

nicht

und das

nichts als eine Erscheinungsweise, Bildung,

Ausgestaltung, Entwickelung, Veranderung, Aeusserung, Offen-

barung und Form der einen Substanz, die

Aan de reld denkt,

men

verhouding, die

komt

dit terstond

allein existirt" 61).

God en de weuit. De kerk van

zich tusschen

en principieel

eeuwen tegen elk openbaar of kryptoPantheïsme haar slagboom vallen, door plechtig in den aanChristus

liet

sinds

hef harer Geloofsartikelen te belijden

:

„Ik geloof in God den

Vader, den Almachtige, Schepper des he?nels en der aarde'; en

door terecht het

in

de derde eeuw de eerste verzwakking van

Scheppingsbegrip^

mede-eeuwig te maken, Tusschen God en de die

lijn,

met

wier

en in

de

eerste

poging

om

de wereld

Origines te treffen met haar ban

wereld

wegneming

ligt

alle

de scherpste overige

62).

grenslijn;

grenslijnen tot

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen