De verflauwing der grenzen - pagina 12

lO

der Openbaring mist, en

bij

kan uitvinden, wordt ze

in

Hem

de schemering der Rede

niet

haar liefdesdrang onstuimig, onbe-

scheiden tot het oneerbiedige toe, en wil naar God, tot aan^ tot in

verborgen wezen doordringen,

zijn

Hem Die

zich verloor of

drang

trek, die

is

en of ge den Hindu naar

onbewust één

Hem

bij alle

ja

of

2i),

niet tot ze in

deed opgaan.

in zichzelven

volk en onder alle hemelstreek,

verscheurend heimwee hoort schreien

in

Nirvana, den Gnostiek zich in

zijn

lustigen

rust

Böhme

zijn

Syzygiën

ziet ver-

Madame de Guyon

theosophisch,

quiëtistisch 22), en straks Schelling in philosophischen trant 23),

hun Pantheïsme Christelijk ziet tinten, het is al één stuwen van de ziel, om met onstuimigen aandrang zich in de diepte van het

wezen Gods

maar

te verzinken.

Nog

eens, geestelijk overspel,

het gloeien van een tragischen hartstocht, die u wel-

in

dadig aandoet boven het koude egoïsme, waarmee de matter

0/ /act-ra2in God misschien nog staan anders

uit

te

trekken

dan pro

laat,

iiiciiiorie.

maar om

Ook

in

Hem niet

onze eeuw

was het dan ook opmerkelijk, hoe de Réveil der Christelijke in Schleiermacher de hand van het Pantheïsme gekust heeft 24), en met name door Schelling zich verleiden liet, om (mits de theïstische naam gered bleef ), met volle teugen uit den schuimenden pantheïstischen beker te drinken 25). Het vrome gemoed ijsde van de rationalistische kilheid; het schrok terug religie

voor

de

Eerst

conventioneele

mechaniek

door Schelling bekwam het

Drievuldigheid,

zijn

Vleeschwording,

opstanding des vleesches terug

En

toch,

hoe welig

onzer supranaturalisten. zijn

dit

mysteriën, zijn heilige

tot

zelfs

Weder-

zijn

26).

Pantheïsme, als het gras der prairieën,

ook opschoot, onder dat gras school een giftige adder. Immers w^at in de tente der vromen nog zijn correctief door de vroomheid zelve ontving, verloor dit correctief, toen het schitteren ging

op den katheder onzer wijsgeeren. Zeer spoedig toch drong toen het

philosophisch

Reeds gegaan,

bij

en

Hegel

Pantheïsme het is

alle

religieuse

element

na hem heeft de geest onzer eeuw

pantheïstische

terug.

religieus motief in dialectiek onder-

tooverformule meester gemaakt,

van de van God,

zich

om

en allen band, die Godes was, ontslagen, de wereld die bestond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen