Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 31
Deel een. Inleidend deel
,
Afd.
I.
Hfst.
VORMING VAN HET BEGRIP.
§ 13.
III.
Hoofdstuk
23
III.
HET BEGRIP DER ENCYCLOPAEDIE. § 13.
Vorming van
Het woord
,
de idee en het begrip van Encyclopaedie hangen gene-
Ook
saam.
tisch
het begrip.
bij
de Encyclopaedie kan dus de oude
nieuwd worden, of het begrip aan het begin of aan het einde
strijd verligt
van de
ontwikkeling die de Encyclopaedische gedachte doorloopt. Ter voorko-
ming van misverstand worde
hier dus uitgesproken, dat deze paragraaf
De rekenschap van deze keuze
„begrip" in laatstgemelden zin bedoelt.
woord valt niet moeilijk Het gaat ook in ons mechanisch, maar organisch toe. Het denkproces dat in
in het gebruik van dit
denken
niet
den menschelijken geest plaats
grijpt, bestaat volstrekt niet alleen in
de ineenschakeling van die reeks gedachten
die gij zelf hebt willen
,
denken en door denkarbeid voort hebt gebracht. Veeleer de arbeid dien
slechts
als
gij
Maar,
denken verricht hebt.
hij
dit
dit
nog
boomkweeker in den tuin van uw den boomgaard de arbeid
gelijk in
van den boomkweeker slechts mogelijk wordt hof iets groeien kan, en
is
doordien er
,
in dien
groeien in zijn hof hem tot arbeid uitlokt en
dien arbeid bestuurt, zoo ook bestaat en leeft er in den
men-
schelijken geest een denkwereld, waarin het groeit en tiert, onafhankelijk
van
's
menschen
wereld dat
hij
door dien
drang dat
lijken geest.
is
;
zijn aandrift
wordt. Verliest ge dit
sonen, maar
en toeleg en het
wil
zijn uit
om
zelf te
eigen
is
uit
deze levende denk-
denken ontvangt
denkarbeid
,
en het
is
gericht en bepaald
het oog, dan zijn er wel denkende per-
er geen ontwikkeling van gedachte in den mensche-
Dan
ontbreekt het gemeenschappelijke in ons denken
waardoor het verstaan van elkander
eerst mogelijk wordt. Alle
denken
zou op die wijs aphoristisch dilettantisme worden, en de menschelijke taal
ware ondenkbaar. Passen we
volgt hieruit, dat ook gieten,
ons
het
dit
nu op het „begrip" toe, dan
maar dat ook het begrip ontkiemt,
slechts
geplukt
wordt.
denkvorm
begrip niet een
Gelijk de
is
dien wij
groeit en rijpt, en door
bloem reeds school
zaadkorrel en er door wettige ontwikkeling
uit
in
den
ontlook, zoo ook
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's
![Encyclopedie der Heilige Godgeleerdheid - pagina 31](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/abraham-kuyper-collection/encyclopedie-der-heilige-godgeleerdheid/1894/01/01/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1894
Abraham Kuyper Collection | 502 Pagina's