Antirevolutionaire Staatkunde - pagina 25
met nadere toelichting op Ons program. Eerste deel. De beginselen.
VOLKSZEDE EN GEWOONTE. Tweeërlei werkt hiertoe mede.
om
neiging,
onszelven
van motief zoo
bij
van
zich
doen,
die
de eerste plaats de ons aangeboren
In
gelijk te blijven, en ten
anderen als
ons
bij
Zede beduidt een wijze
zelf.
Ware
vastzet.
tweede de gelijkheid
aanleiding van zelf herhaalt en
soortgelijke
bij
ongedwongen voort- en het
17
dit
nu alleen
ons zelven
bij
zoo zou de zede uitsluitend haar grond vinden
geval,
in eenige
persoonlijke eigenaardigheid en dientengevolge tot dien éénen persoon
beperkt blijven. dat
dan
verkrijgt
het geregeld saamleven met anderen,
Blijkt echter bij
anderen
die
bij
een
gelijksoortige
wijze van doen zich vastzet,
Ook wie
wijze van doen iets gemeenschappelijks.
die
persoonlijk en uit zich zelf er nog minder sterk toe neigen zou, voelt zich
Alzoo
aandacht
op
van doen
wijze
groeit.
bewogen door
spoedig
al
een
Vandaar, dat zulk
nabootsingsdrift.
wordt, waar een ieder van kindsbeen af in-
waarvan
iets,
elke
afwijking in het oog springt, veler
en een „vreemd vinden,"
trekt,
wijze
die
ja,
een afkeuring
uitlokt.
En
wordt, wat eerst onwillekeurige levensuiting was, vaste
Vandaar dat
zede.
iets
deze
hoe
zede,
stellig
ook
in
eigen kring heer-
schende, van de zede in andere kringen aanmerkelijk verschillen kan.
Denk
slechts aan de
nog altoos voor
heilig
gehouden bloedwraak op
Corsica, of aan het althans vergoelijkte koppensnellen' onder de Dajaks
Toch
op Borneo.
draagt, het excentrieke
nu daargelaten, de zede, onder
de volken niettemin een, ten deele althans, gelijksoortig grondkarakter. Dit
van
gelijksoortige
de
sociale
verklaart
menschelijke natuur,
zich uit de identiteit onder alle volken
de gelijksoortigheid van huislijke en
uit
waarvoor men zich geplaatst
moeilijkheden,
ziet,
en
uit het
gelijkelijk
ondervinden
oplossing
van een zich allerwege op gelijke wijs voordoende sociale
van
met zich bracht.
moeilijkheid
de
nadeelige gevolgen, die averechtsche
Proefneming doordien de één het zus,
de andere het zoo deed, leidde dan allengs allerwege king van de minst schadelijke, meest
Het niet,
karakter
dan
uit
levenskring vrijspreken
hooger motief.
ook van
Hieruit
den
Toelichting
leugen,
is
van gedraging.
zulke wijze van doen
niet één volk, of het
zag
dat
in
in zijn
bijv.
het
de zwangerschap vóór het huwelijk, de
Dit alles nu
worden aangeduid. blijkt,
Er
al
de ontdek-
afkeuringswaardige usantiën insluipen, zoo
dronkenschap, enz. volksz^üfe
profijtelijke regelen
van zede daarentegen erlangde
tot
Het
mag zijn
naar juister taalgebruik niet als
vo\kszonden.
eiken volkskring zich
bij
het vaststellen van 2
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1916
Abraham Kuyper Collection | 736 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1916
Abraham Kuyper Collection | 736 Pagina's