Ad Valvas 1972-1973 - pagina 84

AD VALVAS

17 NOVEMBER 1972

UITGANGSPUNTEN VOOR HOGER NDERWIJS OP LANGE TERMIJN Ruim 75 deelnemers hebben zaterd a s 4 november in het Akademiegebouw van de R U / U t r e c h t op het evaluatie-kongres van de Overlegkommissie Tertiair O n den» ys (OTO) over 'de toekomst van het hoger onderwijs' negen r e soluties aangenomen^ die als uitgangspunten voor een hoger ondertvüsbeleid voor de toekomst moeten dienen. In een tiende resolutie wordt de (komende) regering gemaand tot het opstellen van een r a a m p l a n op basis van deze uitgangspunten. De i-esoluties luiden als volgt: 1. Evenals h e t geheel van h e t onderwijs is h e t hoger onderwijs epn geïntegreerd onderdeel van de samenleving en dient h e t aktief a a n de ontwikkeling van de ^samenleving bq t e dragen <in de richting van welzijn). Deze bedrage wordt voomameiyk geleverd door het beschikbaar stellen van faciliteiten voor en begeleidlr^ \ a n studie en onderzoek. I n deze funktie moet een open relatie met andere onderdelen van de s a m e n le\ing tot stand komen. Dit k a n o m gerealiseeerd worden door maatschappelijke organisaties bijvoorbeeld by de formulering van de doelstellingen van onderwijs en o'iderzoek te betrekken. 2. Hieruit volgt d a t h e t hoger onderwijs zoveel mogelijk kansen op optimale ontwikkeling van zoveel mogelijk leden van de samenleving moet bevorderen — en wel door heel het leven heen. Biimen de voorwaarden die door de a a n vangssituatie van h e t hoger onderwijs gesteld worden (zie Verder punt 8) heeft iedereen h e t p r i n cipiële recht op h e t gebruik van hoger onderwijsfaciliteiten. Om dit mogeiyk t e maken is het volgende noodzakeiyk: a Bij de keuze tussen 'social d e -cand' ( = persoonlijke vraag n a a r hoger onderwijs) en 'manpower d e . r a n d ' ( = maatschappelijke b e hoefte a a n o.m. afgestudeerde b e roepsbeoefenaai's) behoort in h e t »Igemeen gekozen t e worden voor Ie 'social demand'. Het brede iverheidsbeleid (bvjv. op h e t vlak , a n Personeelsbeleid, salariëring sn inschaling, carrièreplanning e n dichtheidscijfers op het terrein va,n gezondheidszorg. Kultureel en maatschappelijk werk, onderwas) ?al gericht moeten worden op een harmonisatie van de belde vormen van behoefte. O m de persoonlijke keuze zo goed mogelijk t e doen verlopen moeten in principe jaarlijks prognoses van de te verTrachten aantallen studenten, a r be'dsmarktanalyses en prognoses van mogelijke behoeften a a n afgestudeerden worden opgesteld en gepubliceerd. b Om de externe demokratisering van ons onderwijs, met inbegrip van het hoger onderwijs te bevorderen, moet h e t onderwijsbeleid op korte en lange termijn al! reerst en vooral gericht zlJn op

Beursberichten Albert H e ü n nv t e Z a a n d a m stelt tolken j a r e een studiebeurs van * 10 000 t e r beschikking voor een studie over goederen en/of diensten distribuerende bedrijven en spaciaal over die bedrijven, die de detailhandel in levensmiddelen uiLoefenen. De beurs k a n worden toegekend a a n h e m of haar, die et doktoraal examen in enige rakulteit m e t goed gevolg heeft afgelegd en die belangstelling heeft voor de goederen en/of diensten distribuerende bedrijven. Het Comité v a n keuze, d a t telden jare a a n de R a a d van bestuiu' van Albert Heijn een voordracht voor toekenning v a n de studiebeurs doet is a l s volgt samengesteld: prof. dr. I. A. Diepenhorst, Rotterdam; A. Heijn, Vogelenzang; prof. dr. F . de Roos, Amstelveen; prof. dr. Q. M. van Veldhoven, Dordrecht. Door aanvaarding der studiebeurs verbindt de ontvanger zich een in overleg met h e t Comité van keuze overeengekomen studieprog r a m m a t e volvoeren en tussentijds h e t comité op de hoogte t e houden over de voortgang van de studie. Aanmelding vóór 31 dec by h e t sekretariaat van de R a a d van b e stuur Albert Heyn, Ankersmidplein 2 Zaandam, waar ook de nodige inlichtingen k u n n e n worden ingewonnen.

de optimalisering van de ontwikkelingssituatie van het jonge kind. c. Toegespitst op h e t hoger onderwas betekent de bevordering van zoveel mogeiyk kansen op optimale ontwikkeling van zoveel mogelyk leden van de samenleving: • vergroting van de differentiatie van hoger onderwijs curricula; . vergroting van de differentiatie van de strukturering in de tijd (korte èn lange curricula, 'recurrent education') (zie verder p u n t 5); en verder in - vergroting van de mogelijke w ö zen van studeren (full time èn p a r t time, optimalisering v a n allerlei media, via projekt-groepen), (zie verder pvmt 4).

Differentiatie 3. Het hoger onderwijs moet zodanig gedifferentieerd zijn d a t d a a r in voorbereiding op verschillende vormen van maatschappelijk functioneren mogelijk is, waaronder mede begrepen is de voorbereiding op een breed scala van m a a t s c h a p pelijke beroepen. De curricula zullen gericht moeten zyn op m a a t schappeiyk funktioneren in funktie of beroep en zy zullen dan ook algemeen vormende elementen moet e n bevatten. 4. Een uitgangspunt bij de inrichting van h e t hoger onderwijs is de zelfstandige werkzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van de student. By de schaalvergroting en de daarmee h a n d in h a n d gaande tendentie van verroostering en verschoolsing moet in het oog gehouden worden dat de docent slechts kan begeleiden en dat ,het uiteindeiyke resultaat het gevolg is van de werkzaamheid en verantwoordeUjkheid van de student. 5. Ten einde tegemoet te komen a a n de behoefte van volwassenen om zichzelf gedurende geheel h u n leven verder t e ontwikkelen moet h e t hoger onderwijs in de tijd gestruktureerd zijn. Het bestaat uit een initiële fase (basisstudie) en uit fasen van voortgezette studie op latere momenten, beide gericht op maatschappeiyk funktioneren in funktie of beroep. Deze fasen k u n n e n onmiddeliyk op de initiële fase volgen (meer gespecialiseerde beroepsbegeleiding tot arts e.d.), m a a r zullen doorgaans eiiige t y d n a de initiële fase wel gespreid over h e t hele leven h u n plaats kunnen vinden. a. Vergeleken met de huidige toestand zal deze opzet eerder tot verkorting, dan tot verlenging van de initiële fase leiden. b. W a t betreft de realisering van 'recurrent education' als organisatorisch principe (— d a t niet beperkt is tot onderwyskundige voorzieningen — zal dit nader m t gewerkt moeten worden met het georganiseerde bedi-yfsleven, de organisaties van (o.a. vrije) beroepen en de overheid. I n dit overleg dient met n a m e h e t recht op nadere vorming te worden vastgelegd en uitgewerkt, alsmede de voorwaarden waaronder van dit recht gebruik k a n worden g e maakt. Op de overheid berust als grootste Werkgever de plicht van initiatiefnemer en zonodig als 'trend-setter' in deze.

Kansen voor iedereen 6. Het hoger onderwys moet, zoals eerder gesteld, zoveel mogeiyk kansen op optimale ontplooiing van zoveel mogeiyk leden van de samenleving bevorderen. Ook van diegenen die niet direkt h u n studie in het voortgezet (sekundair) onderwijs hebben willen of kunnen voortzetten in het hoger onderwys. Indien zij niet in de gelegenheid Verkeren om dagonderwijs t e volgen, moeten zij in s t a a t worden gesteld om n a a s t h e t uitoefenen van een gehele of gedeeltelijke dagtaak hoger onderwijs curricula t e volgen en zich daarop zonodig voor t e bereiden. Hierbij valt t e denken a a n een 'open universiteit', ï. Uitvoering van het uitgangsp u n t van het bevorderen van zoveel mogeiyk kansen op optimale ontwikkeling van zoveel mogeUjk leden van de samenleving leidt tot hoge deelnemingspercentages a a n het hoger onderwys. Hierby dient bedacht te worden dat uitgaven voor hoger onderwys met uitgaven voor andere sectoren (andere sektoren van onderwys, so-

ciale verzekering, rekreatie, werkgelegenheid) moeten konkurreren. I n dit Verband spreekt het voor zich dat er een grens is a a n h e t percentage van h e t nationale inkomen, en daarbinnen a a n het overheidsbudget, d a t a a n h e t h o ger onder^vijs ter bescliikking kan worden gesteld. Hieruit volgt onder meer: a. dat er voortdurend met en door betrokkenen overwogen moet worden of de uitgaven voor het hoger onderwys zinvol zijn en of h e t gestelde doel niet op een andere wijze bereikt kan worden; b. dat er doelbewust gestreefd moet worden n a a r kostenbeheersing en zo mogelijk kostenverlaging, gerekend per student; audiovisuele hulpmiddelen en aksentVeriegging van doceren n a a r zelfstandig studeren (zie voorgaand p u n t 4) geven hiertoe wellicht mogeiykheden; studie op dit vlak is uiterst urgent (zie verder p u n t 9). c. dat er in een systeem van 'recurrent education' (zie voorgaande punten 3 en 5) n a a r gestreefd moet worden om de kursusduur van de initiële fase, waarin men Veelal full-time studeert, zo kort mogelijk t e houden; d. d a t de verblijfsduur als fuU-time student a a n een instelling van hoger onderwys beperkt moet worden door regels betreffende de maximale inschrijvingsduur, d.w..z, de periode waarin men gebruik m a g maken van de volledige onderwysfaciliteiten; h e t recht op het doen van examens; waaronder begrepen onderdelen van examens als tentamens en scripties, mag hierby niet aangetast worden; e. dat er multimediale faciliteiten van studie, c.q. een 'open universiteit' moeten worden geschapen

VONDSTEN IN HET REAKTIEPROCES VAN DE MENS De heer Paul J. G. Keuss t e Aalsmeer, wetenschappelijk medewerker a a n h e t psychologisch r e search laboratorium en lid van de redaktie van Ad Valvas, is vanmiddag gepromoveerd tot doktor in de sociale wetenschappen op h e t proefschrift: 'Reaction times to discrete auditory signals, a study on t h e psychological refractory period effect.' Zijn promotor was prof. dr. S. D. Fokkema. I n een serie proeven, waarover in een drietal reeds gepubliceerde tydschriftartikelen verslag is gedaan heeft hy onderzoek verricht n a a r het verschynsel van de psychologische refractaire periode. Dit (analogie) begrip heeft als uitgangspunt de beperking van het menseiyk verwerkingssysteem in geval van geiyktydig of zeer snel n a elkaar aangeboden stimuli. Indien een drukknopreaktie op de stimuli wordt gevraagd d a n k a n men tot die beperking, r e sulterend in vertraging en/of verslechtering van het verwerkingsproces, konkluderen a a n de h a n d van de reaktietyden en de m a t e van akkuratesse. I n de onderhavige proeven kreeg de proefpersoon telkens twee vlot n a elkaar aangeboden stimuli te horen (die dus v a n auditief k a rakter waren), waarvan alleen de tweede in de reeks een antwoord vereiste. Teneinde een zo volledig mogeiyk beeld te verkrygen van de wyze waarop interferentie en vertraging zou k u n n e n optreden, werden in de reeks van proeven de duur, de frekwentie en de i n tensiteit van de stimuli alsmede de lengte van h e t interstimulusinterval gevarieerd. Welnu, In tegenstelling tot bovengenoemde uitgangspunten, voortvloeiend uit h e t psychologische refraktaire periode-effekt, was de bevinding d a t voor auditieve stimulering elke vorm van inhibitie achterwege bleef, zoals h e t zich h a d moeten openbaren in de verlenging van de reaktietyden op de tweede stimulus. Nog sterker, er waren stimuluskondities, die te maken h a d d e n met de frekwentie-afstand tussen heide stimuli en ook met de i n -

voor hen die naast het vervullen v a n een gehele of gedeelteiyke dagtaak hoger onderwys studies willen voorbereiden, aanvangen en voltooien (zie voorgaand p u n t 6). f. d a t ervaringen in arbeidssituaties opgedaan zoveel mogelijk een funktie dienen te krijgen bij onderdelen van de hoger onderwijs curricula; de werksituatie moet hiera a n aangepast worden, zodat ze zoveel mogeiyk leerelementen bevat.

Toelating 8. Toelating tot de studie a a n instellingen van hoger onderwijs moeten open staan voor h e n die

Tien resoluties op OTOeva[uatiel(ongres een algemene vorming hebben geh a d die gelijk of vergelijkbaar is met een vorm van sekundair onderwijs. a. Met het oog op een doelmatige inrichting van het onderwys zal h e t nodig zyn de beginsituaties vast te leggen die nodig zyn, willen de studenten met enige kans op vrucht de curricula binnen deze studierichtingen kunnen volgen en wil er verder een minimum a a n homogeniteit tot stand komen onder diegenen die met dergeiyke studies beginnen; het beleid t e r zake moet uitermate voorzichtig gevoerd worden.

tensiteit van de eerste stimulus, waaronder een verkorting in plaats van een verlenging der t ü den optrad. Vanzelfsprekend leidden deze vondsten tot enige theoretische spekulatie over de determ i n a n t e n in het totale reaktieproces by de mens. PERSONALIA: . Paulus Josephus Gregorius Keuss, 18 jul 1938 te Heerhugowaard geboren, legde a a n de VU in 1965 doktoraal examen psychologie af. Vanaf 1963 is h y a a n de VU werkzaam als student-assistent en wetenschappeiyk medewerker. Na zich eerst bekwaamd te h e b ben in bedryfspsychologisch onderzoek, verschoof n a een 1 j a a r durende stage in 1969 a a n h e t i n stituut voor zintuigfysiologie te Soesterberg, zyn belangstelling In de richting van de experimentele psychologie. STELLINGEN: 10. Het reaktietyd-onderzoek dat a a n de proefpersoon de eis oplegt snel en foutloos te reageren op doorgaans zeer vlot n a elkaar aangeboden prikkels past i n een tijdsgewricht waarin de kontrole en bestudering van hogesnelheidsmachines als a a n g e n a a m ervaren wordt. 12, Ter verkryging van betekenisvolle gegevens in h e t psychologisch experiment is strikte n a leving van de instruktie door de proefpersoon een vereiste zelfs als d a t door hem niet als iets v a n zelfsprekends wordt ervaren. De heer Keuss sag er vanaf sogenaamde maatschappelijke eni of godsdienstige stellingen te poneren vanwege het volstrekt vrijblijvende karakter daarvan. Voor wat de afwezigheid van een grapstelling betreft verwijst hij graag naar één van de vele cabaretiers die Nederland rijk is.

Ds Van der Lingen De heer M. C. Kltshoff is vanmiddag gepromoveerd tot doktor in de godgeleerdheid op h e t proefschrift: 'Gottlieb WUhelm Anton y van der Linden, Kaapse predik a n t uit die negentiende eeuw'. Zijn promotor was prof. dr. D. Nauta. Ds. G. W. A. van der Lingen (1804-1869) heeft een byzondere rol gespeeld in h e t zuidafrikaanse kerk- en volksleven. Hy was een van de weinige predikanten die

b. Ervaringen buiten h e t formele onderwys, byvoorbeeld in arbeidssituaties opgedaan, kunnen ooi; in dit verband een vervangende funktie hebben (zie voorgaand p u n t 7 f). c. Om een doelmatige inrichting van h e t hoger onderwys t e w a a r borgen moeten de curricula van de hoogste kursusjaren van de vorm e n van h e t sekundair onderwijs die tot h e t hoger onderwijs leiden en de curricula van het eerste kursusjaar van het hoger onderwijs zoveel mogelijk op elkaar afgestemd worden. d. De verbiyfsdum* als full-time student a a n instellingen van sekundair en hoger onderwys wordt beperkt door regels betreffende de maximale inschryvingsduur van het totaal van de onder het voorgaande p u n t (8c) opgesomde hoogste kursusjaren van bepaalde vormen van het sekundair onderwys en het eerste kursusjaar van h e t hoger onderwys (zie ook voorgaand p u n t 7d). 9. De ontwikkeling van h e t hoger onderwys moet ondersteund worden door doelgericht onderzoek. Dit onderzoek zal in elk geval de hoofdiynen van de hiervoor o n t wikkelde uitgangspunten moeten betreffen. Dus; de zelfstandige werkzaamheid en verantwoordeiykheid van studenten, vormen van differentiatie en curriculumopbouw, vorm e n van onderwys n a de initiële fase, keuzeprocessen en regelingen van toelating en doorstroming, en zeker ook de doelmatige inrichting van het onderwüs.

Konsel(wentie 10. De regering moet op zo kort mogelijke termijn op basis van de hierboven beschreven uitgangsp u n t e n met een r a a m p l a n voor de struktuur en de inrichting van het toekomstig hoger onderwijs en de fasering van invoering komen. N a tuurlijk moet dit plan flexibel ziJn en zo nodig bijgesteld k u n n e n worden. Zo nodig zal tegen de achtergronden van deze uitgangspiuiten een herwaardering van de t h a n s voorliggende plannen van de regering plaats moeten vinden.

de Grote Trek (1836-1838) sympathiek gezind was en de belangen van de Voortrekkers bevorderde. Ook heeft hy in sterke m a t e h e t ontluikende kerkeiyke zendingswerk geaktiveerd e n was h y een van de grondleggers van h e t zendingsbeleid. Tot de oprichting van h e t Theologisch Seminar i u m in Stellenbosch in 1859 heeft h y voor een groot deel bygedragen. Hy is trouwens beroepen als een van de eerste twee professoren, m a a r wegens zyn gehechtheid a a n zyn gemeente heeft h y voor de aanstelling bedankt. I n zyn verzet tegen sekularisering en anglisering van h e t schoolonderwys stichtte h y in 1858 zyn eigen gymnasium. I n de k r a c h tige godsdienstige ontwaking in de j a r e n 1860 tot 1861 heeft h y een sleutelrol gespeeld. Vanaf deze t y d dateren ook de Jaarlykse tiendaagse Pinksterbiduren die t h a n s in alle gemeenten van de Nederduitse Gereformeerde Kerk gehouden worden. Pel was h y tegen alle vormen van zondagsontheiliging en in de stryd tegen zondagstretnen (1862) n a m h y ook de leiding. Zelfs stelde h y een koetsdienst in om de treinen te boykotten! Vooral heeft h y zich laten kennen als een verbeten stryder tegen de liberale richting. Misschien meer dan enig ander van zyn t y d heeft h y by gedragen tot de vormgeving van h e t kerkeiyk-godsdienstige en n a t i o naal-kulturele patroon van zyn land. PERSONALIA: Michlel C. Kitshoff. 7 feb 1932 te Stellenbosch, Zuid-Afrika, geboren, studeerde accountancy a a n de universiteit van K a a p s t a d en behaalde de B.A.-graad gevolgd door B.A.-Honneurs a a n de u n i versiteit van Stellenbosch. Aan h e t Theologisch Seminarium te Stellenbosch deed h y k a n d i d a a t s en proponents-examens e n werd toegelaten tot de bediening. I n 1966 legde h y doktoraal examen (hoofdvak kerkgeschiedenis) af a a n de VU. I n Schotland verwierf h y de graad M. Th. a a n de u n i versiteit van St. Andrews m e t de dissertatie: 'Aspects of Arminianism in Scotland'. Hy is t h a n s predikant in Gansbaal, niet ver van Kaapstad. STELLINGEN: 9. Dit verdien sterk oorweging d a t 'n eksemplaar van die gelewerde preek direk n a die diens a a n die kerkgangers beskikbaar gestel word. 15. Yoga is onaanvaardbaar vir die Christen-gelowige.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen