Ad Valvas 2006-2007 - pagina 387

AD VALVAS 22 MAART 2007

W E T E N S C H A P

PAGINA 9

Mare Schuilenburg over populaire cultuur en de stad

'Ipod is nieuw soort bijbei'

> Weetjes

De videoclip 'Drop It like It's Hot (2004) van de rappers Snoop 'Doggy' Dogg en Pharrell Wilttams, p 94

Aardwarmte 'Geothermische energie is een van de meest veelbelovende energiebronnen', stelde aardwetenschapper Marlies ter Voorde in de Volkskrant vn 17 maart. Ze vindt dat we veel te weinig gebruikmaken van deze warmtebron, die tot haar verbazing altijd ontbreekt als oplossing voor de milieuproblematiek. Een boor in de grond steken en warmte omhoog halen, kan gewoon, stelt Ter Voorde. Van de hele aardbol is 99 procent warmer dan duizend graden. Alleen het korstje aan de buitenkant is afgekoeld. Wie gaat boren, zal meteen een temperatuursstijging meten. In Nederland gaat het om dertig graden per kilometer. Met water zou deze aardwarmte naar boven getransporteerd kunnen worden, aldus Ter Voorde. Den Haag gaat dat binnenkort uitproberen: daar wordt een nieuwbouwwijk aangelegd die verwarmd zal worden met aardwarmte. (WV)

Onze opvattingen over de sociale werl<elijkheid moeten we bijstellen. De stad versnippert in stedelijke containers en via internet ontstaan nieuwe netwerken van subculturen. Dat staat in het boek Mediapolis, waarvan Schuilenburg coauteur is.

Botsing

TEKST: DIRK DE HOOG

"De opkomst van populaire cultuur is de belangrijkste ontwikkeling in de tweede helft van de twintigste eeuw", zegt Mare Schuilenburg. De VU-docent criminologie schreef samen met architect Alex de Jong Mediapolis. Dit boek over populaire cultuur en de stad was volgens Schuilenburg hard nodig. "De wetenschap negeert de populaire cultuur niet alleen, maar spreekt er ook buitengewoon negatief over." Zo noemde de Duitse sociaal-filosoof Theodor Adorno jazzmuziek een 'vemegering' van onze cultuur en de filosoof Peter Sloterdijk laat zich er ook denigrerend over uit. "Ik vind dat via de populaire cultuur juist allerlei ideeën en verhalen over de werkelijkheid worden verspreid, net als via de wetenschap of de officiële hogere kunst." Schuilenburg registreert na de overweldigende invloed van popmuziek, film en video een enorme opkomst van populaire cultuur via internet, denk aan games. Second Life en chatgroepen. "Internet heeft een geheel nieuwe fase in de globalisering tot stand gebracht, waarvan de gevolgen nog lang niet te overzien zijn. We zullen allerlei opvattingen over hoe de sociale werkelijkheid in elkaar steekt, moeten bijstellen. Zeker ook over de 'plaats' van de stad."

Achter de stenen Hij vindt dat over de stad te veel alleen in bouwkundige, planologische en esthetische termen wordt gesproken. "De stad is niet alleen een fysieke verzameling gebouwen, straten en pleinen, maar een omgeving waar allerlei sociale processen plaatsvinden. We moeten veel meer kijken naar wat achter die stenen gebeurt. En dat wordt steeds belangrijker omdat binnen een aantal decennia het overgrote deel van de mensheid in verstedelijkte gebieden woont." In het boek willen de auteurs ontwikkelingen in de stad, het belang van populaire cultuur en de opkomst van internet met elkaar in verband brengen. Daarbij signaleren ze een versnippering van stedelijke gebieden. Die worden steeds meer opgedeeld in afgesloten, zelfvoorzienende gebouwen en buurten met bewaking eromheen. Binnen deze urban containers gelden eigen wetten en regels. Daarbinnen gaan mensen met elkaar om, maar niet met de mensen buiten. Schuilenburg ziet een nog extremere vorm opkomen, de containerwoning die volledig zelfvoorzienend is en makkelijk verplaatst kan worden naar welke plek ter wereld dan ook. "In Japan komen al meer dan één miljoen jongeren maandenlang hun kamer niet uit. Ze houden zich uitsluitend bezig met activiteiten op internet. Hun ouders zetten regelmatig een bord met eten voor de deur. Dat is een extreme vorm, maar kan een metafoor voor de toekomst zijn." Hij vindt de term 'kosmopolitische kluizenaars' niet helemaal correct. "Het zijn kluizenaars in die zin dat ze fysiek contact met hun omgeving mijden, maar via

internet hebben ze een enorm sociaal netwerk. Ze leven niet meer in de fysieke stad, maar in de stedelijkheid van de digitale wereld."" Hij onderstreept dat de virtuele werkelijkheid niet iets naast de 'gewone' wereld is, maar er dwars doorheen gaat en de grenzen en regels van de oude wereld verandert. "Bij sommige computergames heb je bijvoorbeeld speciaal geld nodig om mee te kunnen doen. Inmiddels kun je dat geld al omwisselen voor echte dollars en de economieën van verschillende games zijn al omvangrijker dan die van echte landen." Een ander voorbeeld hoe werelden in elkaar vervloeien, is de game America's Army die het Amerikaanse leger zelf op internet heeft gezet. Deze game is niet alleen ontwikkeld om mee te spelen, maar ook om potentiële militairen te rekruteren, soldaten te trainen en het Amerikaanse leger te promoten. "Die ontwikkeling zie je op meer plaatsen. Games worden een verlengstuk van de politiek. Je ziet bijvoorbeeld Arabische games als The Stone Throwers waarin je met Israëlische soldaten kunt vechten." Daarnaast registreert Schuilenburg juist ook heel andere ontwikkelingen, die wederom te maken hebben met populaire cultuur. "Via

Sclirijfbeurs Mare Schuilenburg en Alex de Jong hebben Mediapolis kunnen schrijven dankzij een beurs van het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst. Het Stimuleringsfonds voor Architectuur financierde een Engelse vertaling van het boek dat dit jaar verscheen. Sinds twee jaar is Schuilenbui^ (35) deeltijd docent criminologie aan de VU. Daarvoor werkte hij bij het Openbaar Ministerie. Samen met architect De Jong had hij al een paar essays over populaire cultuur geschreven. Zij vormen samen Studio Popcorn. Schuilenbui^ speelde zelf korte tijd in een bandje, was dj en schreef voor muziekbladen als Vinyl. Het boek Mediapolis heeft inmiddels de nodige nationale en internationale aandacht gekregen. Zo hebben Schuilenburg en De Jong gastcolleges in Londen gegeven en verschillende recensies zijn al op internet verschenen. Zie ook: www.studiopopcom.com.

internet ontstaan allerlei nieuwe netwerken van subculturen. Daarbij gaat het ook steeds meer om samen iets op te bouwen. Kijk naar Wikipedia, waar gebruikers en makers samen vallen. Dat zie je ook steeds meer bij allerlei

^Een miljoen Japanse jongeren komen maandenlang hun kamer niet ui f culturele en sociale uitingen. Vroeger was een kimstwerk de schepping van één genie, nu steeds meer van een collectief"

Containermensen Mediapolis beschrijft ook het belang van populaire muziek. "Muziek is iets waar je niet alleen naar luistert, maar ook iets wat individuen met elkaar verbindt. Mensen ontlenen steeds meer elementen van hun levensstijl aan de muzieksoort waar ze van houden. Via internet zoeken de muziekliefhebbers elkaar meer en meer op en vormen zo digitale subculturen. In die zin zou je kunnen zeggen dat de Ipod een nieuw soort bijbel is. Daar haal je je boodschap vandaan." Sommige mensen vinden het toekomstbeeld van contamermensen die via internet met elkaar communiceren somber en beangstigend. Schuilenburg niet. "Natuurlijk zijn er schaduwzijdes, zoals de toenemende inbreuk op privacy en allerlei vormen van toezicht en controle, maar ik zie vooral de wereldwijde communicatie en nieuwe vormen van creativiteit. Daarom blijven voor mij de woorden van de Italiaanse futurist Antonio Sant'Elia ook zo actueel: 'iedere generatie moet haar eigen stad bouwen'. Alex de Jong en Mare Schuilenburg, Mediapolis, Populaire cultuur en de stad, Uitgeverij 010, Rotterdam 2006, € 24,50. Reageren? Mail naar redactle@advalvas.vu.nl

Wanneer kinderen tussen de vijf en zeven jaar een aankomende auto of fiets zien, passen ze hun eigen snelheid niet genoeg aan om een botsing te voorkomen. Hierdoor lopen ze een groter risico om een botsing te vooroorzaken dan oudere kinderen. Dit blijkt uit onderzoek van Arenda te Velde. Vrijdag 23 maart promoveert zij bij de faculteit Bewegingswetenschappen op haar proefschrift Collision Avoidance in Road Crossing. Behavior of Children with and without Hemiparesis. Te Velde onderzocht de vaardigheden van kinderen om botsingen bij het oversteken van een straat te vermijden. Ze bekeek de relatie tussen de leeftijd en de vaardigheid van een kind en het aantal botsingen. Ook doet ze suggesties voor eisen waaraan verkeerstrainingsprogramma's voor kinderen zouden moeten voldoen. (FB)

Lange wortels Bomen aan de rand van de woestijn maken heel diepe wortels om toch genoeg water te krijgen. Zo hebben acacia's aan de rand van de Kalahari-woestijn soms wel wortels langer dan zeventig meter, ontdekte Obolokile Obakeng in zijn onderzoek waarop hij 19 maart aan de VU promoveerde. De bomen betrekken hun water bijna volledig uit de diepere grondlagen, waar kleinere struiken en grassen niet bij kunnen. Obakeng deed zijn onderzoek door in boorgaten de tracerstof lithiumchloride aan te brengen op dieptes tot zeventig meter. Binnen enkele dagen zat deze stof in de takken en de bladeren van de onderzochte bomen. Obakengs onderzoek geeft belangrijke informatie voor waterbeheerprogramma's in savannes en halfwoestijnen. (WV)

Vrouwensport Het verschil tussen mannen en vrouwen bij topprestaties in de sport neemt de laatste tien jaar weer toe, zegt Jos de Koning in Het Parool van 15 maart. De hoogleraar bewegingswetenschappen analyseerde samen met twee Amerikaanse onderzoekers topprestaties op de sprint bij hardlopen, zwemmen en schaatsen van de afgelopen vijftig jaar. Vrouwen lopen nu op de honderd en vierhonderd meter zelfs minder snel dan in de jaren tachtig. De Konmg heeft er een verklaring voor. Door strengere controles gebruiken topsporters minder doping. Bovendien zijn vroegere OostEuropese dopingprogramma's gestopt. Volgens De Koning verklemt doping het verschil m prestaties tussen vrouwen en mannen, vooral bij het gebruik van spierversterkende middelen, zoals testosteron en anabole steroi'den. Hij verwacht dat vrouwen zonder dopmg mannen nooit zullen inhalen. (DdH)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen