De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 30

OM DE G E E S T V A N DE T R A N S V A A L

de meeste dier heeren samen te werken', bekende hij aan Kuyper, aan wie hij nadere informatie vroeg: 'Kunt gij mij eenig licht in dezen geven?' 50 Die zal dat gegeven hebben. Want Lion Cachet was, samen met de vu-jurist prof. mr. D. P. D. Fabius, benoemd op voorstel van Kuyper zelf, die daarmee zijn positie in het Hoofdbestuur wilde versterken. De werkeloosheid van het Hoofdbestuur ergerde niet alleen een antirevolutionair als Lion Cachet. Diverse groepjes Transvaalvrienden vonden het Hoofdbestuur veel te schroomvallig en voorzichtig.51 Zij meenden voldoende deskundigheid te bezitten om de Boeren te kunnen helpen en wilden iets doen. Er moest bijvoorbeeld een stoomvaartverbinding Nederland-Mozambique komen ten behoeve van het vervoer van handelsgoederen en vooral ook van landverhuizers. Nederland zuchtte in die jaren onder een diepe agrarische crisis en velen zagen veel in de vestiging van boeren en handwerkers in Transvaal. Daar zouden zij bovendien onder stam- en geestverwanten gaan wonen en dus hun Nederlandse karakter kunnen behouden. Transvaal had ook zulke mensen nodig, meldde H.T. Bührmann, een Amsterdamse kantoorbediende die sinds 1848 in Transvaal woonde, er een succesvol boer en ondernemer, zelfs lid van de Volksraad, was geworden en gedurende de jaren 1881-1883 in Amsterdam verbleef.52 Allerlei mensen uit de wereld van de armenzorg en filantropie, handelaren en fabrikanten vonden daarom elkaar in een te Amsterdam gevestigde Commissie voor de Emigratie naar Zuid-Afrika. Voorzitter was de Amsterdamse chemicus prof. dr. J. W. Gunning, een sociaal bewogen Réveilman; naast hem en nog enkele geestverwanten en Bührmann als deskundige zaten in de commissie ook liberalen als A. G. C. van Duyl en zelfs een vertegenwoordiger van een chocoladefabriek, die lid was van de Dageraad en de Tweede Internationale. Secretaris was J. H. Janson jr, die zelf in 1883 naar Zuid-Afrika trok als leider van een kolonisatieproject in Oost-Transvaal en er de nederzetting Dullstroom stichtte, vernoemd naar Wolterus Dull, één van zijn medeleden in de commissie. Kortom, de Emigratiecommissie bestond uit 'goed geïntentioneerde mannen', schreef Kuyper aan S. J. duToit, 'maar niet in uw geest. Gunning is nog de beste, maar ultra ethisch. De meeste lieden zijn roode radicalen'.53 Geen geestverwanten dus, maar wel goedbedoelend en ondernemend, bovendien bereid om de behoudende protestantse overtuiging

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen